«Ես ամեն օր դասարան եմ մտնում հայ մանուկի գեղեցիկ, խելացի ու բարի աչքերը տեսնելու ակնկալիքով»

«ՀՀ» օրաթերթի հարցազրույցը Երեւանի Անտոն Չեխովի անվան համար 55 դպրոցի ուսուցչուհի Նաիրա Նիկոյանի հետ` Ուսուցչի օրվա առթիվ։

-Շնորհավորելով Ձեզ մասնագիտական տոնի կապակցությամբ եւ ի դեմս Ձեզ՝ բոլոր ուսուցիչներին, հետաքրքիր է իմանալ Ձեր անձնական կարծիքն այն մասին, թե ի՞նչ է մանկավարժությունն այսօր: Ինչպիսի՞ առանձնահատկություններով է աչքի ընկնում այն ժամանակակից պայմաններում, ի՞նչ տեսակ խնդիրների հետ է առնչվում եւ ինչպե՞ս է հաջողում լուծել դրանք:

-Նախ ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել իմ եւ իմ բոլոր գործընկերների անունից: Իր մեջ անչափ կենդանություն ու պայծառություն պահող այս մասնագիտությունը երեւի ամեն ինչից ավելի շատ պատասխանատվություն ունի իր մեջ: Փոխվում են ժամանակները, ինչ խոսք` փոխվում են նաեւ պահանջները: Ապրում ենք նորագույն տեխնոլոգիաներով հագեցած մի ժամանակաշրջանում, երբ մեր կենցաղի ու ապրելակերպի ինչ-որ մասն անմիջականորեն դրա հետ է կապված: Բնականաբար, փոխվում են ե՛ւ ծրագրերը, ե՛ւ աշխատելաոճը, ե՛ւ մոտեցումները: Ժամանակակից աշակերտը շատ է տեղեկացված: Իսկ մանկավարժը` բնականաբար պետք է լինի էլ ավելի: Այսինքն պետք է ունենա գիտելիք, մտքի ճկունություն եւ իհարկե ժամանակին համաքայլ ընթանալու կարողություն, որպեսզի հնարավոր լինի իրականացնել մանկավարժության հիմնական խնդիրը` դաստիարակելու մարդ, որը հասարակության լիարժեք անդամը պիտի լինի:

-Դուք գործ ունեք տարրական դասարանի աշակերտների հետ: Շատ քչերն են մեզանից իրենց առաջին ուսուցիչներին մոռանում: Այս պարագայում, եթե միայն Ձեր անձի վրա կենտրոնանանք, կուզենայի, որ կիսվեիք մեր ընթերցողների հետ, թե Ձեզ անձամբ ի՞նչ են տալիս գրեթե ամենօրյա այդ շփումները, եւ ո՞ր պահից է հատկապես երեխաների ցանկացած խումբ կազմակերպված դասարանի վերածվում:

-Այս հարցին փորձեմ պատասխանել ավագ ընկերներիցս մեկի շատ գեղեցիկ աֆորիզմով. «Աշխարհի ամենագեղեցիկ աչքերը աշխարհը բացահայտող մանկան աչքերն են»: Ես ամեն օր դասարան եմ մտնում հայ մանուկի այդ գեղեցիկ, խելացի ու բարի աչքերը տեսնելու ակնկալիքով: Մեծագույն պատասխանատվությամբ, որ ես էլ եմ այդ բացահայտման մասնակիցն ու ուղղորդողը: Իսկ հիմնավորումը այդ պարզ ճշմարտության, որ, այո, մենք իսկապես չենք մոռանում մեր առաջին ուսուցչին, եւ հատկապես առաջինին, որովհետեւ նա կարողանում է իր մեջ խտացնել միանգամից ընկեր, մայր եւ ուսուցիչ կերպարները: Նրա շնորհիվ էլ հենց ստեղծվում է կազմակերպված դասարան, դասարան` ուր պիտի տիրեն սերը, համերաշխությունն ու փոխզիջումը:

-Եթե ավելի բարձր դասարաններում ուսուցիչները ծնողների հետ հանդիպում են գուցե ժողովից ժողով, ապա միանգամայն այլ է Ձեր պարագան. հայրիկ-մայրիկները գալիս են դպրոցից իրենց զավակներին տանելու, ընթացքում ցանկություն հայտնում զրուցել ուսուցչի հետ եւ այլն: Կարելի՞ է ասել, որ այդպիսով ուսուցիչ-ծնող յուրատեսակ համագործակցություն է առաջանում, եւ եթե այո, ապա ինչպե՞ս է այն արտահայտվում:

-Բնականաբար, երեխաները շատ փոքր են, ու եթե անգամ նրանք դպրոցին շատ մոտ են ապրում, միեւնույն է, երեխաներին դպրոցից վերցնում են ծնողները: Ոչ հաճախ, բայց առանձին դեպքերում լինում է նաեւ, որ զրուցում ենք: Երեխաները տարբեր են լինում, եւ, բնականաբար, ամեն երեխա յուրահատուկ մոտեցում է պահանջում: Իսկ եթե լինում է ուսուցչի եւ ծնողի համատեղ աշխատանք, շատ արագ հաղթահարվում է ցանկացած խնդիր: Ու ես կարծում եմ, որ այնպիսի համագործակցությունները, որոնք պայմանավորված են փոխըմբռնմամբ, միանգամայն տեղին են ու արդյունավետ:

-Այժմյան իրերի դրության ներքո ի՞նչն է, Ձեր կարծիքով, հատկապես մեծ ուշադրության կարիք զգում դպրոցական համակարգում առհասարակ:

-Դպրոցը, թերեւս, կրթական օղակներից ամենակարեւորն է, որովհետեւ ապագա սերունդը իր հիմնական կրթությունն ու դաստիարակությունը ստանում է այստեղ: Որքան մեծ լինեն ուշադրությունն ու պատասխանատվությունը դեպի նա, այնքան հրաշալի սերունդ կունենանք: Դպրոցը կենդանի օրգանիզմ է, որն ամբողջություն է ներկայացնում, եւ ես չեմ ուզում առանձնացնել նրա առանձին մասեր կամ ոլորտներ, որոնք ավելի կարեւոր են, քան մնացածը: Ամենափոքր օրգանն անգամ այստեղ շատ կարեւոր է եւ արժանի ուշադրության:

-Արդյոք այդ օ՞րն է գեթ տոն ուսուցչի համար: Ինձ, օրինակ, այնպես է թվում, թե դասարանում արձանագրված յուրաքանչյուր հաջողություն առիթ է ուսուցչի բարձր տոնական տրամադրության համար: Թե՞ ես սխալվում եմ:

-Իհարկե չեք սխալվում: Յուրաքանչյուր աշակերտի հաղթանակ նաեւ ուսուցչի հաղթանակն է: Իսկ մեծ ու փոքր հաղթանակներ ուսումնական տարվա ընթացքում լինում են ինչքան ասես, պետք է կարողանալ պարզապես դրանք տոնի վերածել՝ ամեն անգամ գիտակցելով, որ նրանցից յուրաքանչյուրի հետ հաղթում ես նաեւ դու:

-Ի՞նչ կցանկանայիք ավելացնել վերջում:

-Նախ ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել հետաքրքիր հարցազրույցի համար եւ իմ շնորհավորանքներն ու բարեմաղթությունները փոխանցել իմ բոլոր գործընկերներին` Անտոն Չեխովի անվան համար 55 դպրոցի մանկավարժական ողջ կոլեկտիվին։ Իհարկե աշխարհի բոլոր մասնագիտություններն էլ կարեւոր են ու ճիշտ իրենց տեղում, բայց, կարծում եմ, մանկավարժինն առավել կարեւոր է, որովհետեւ նրանն է լույսը տանելու, ապագայի աշխարհը կառուցողին կերտելու գեղեցիկ ու պատասխանատու առաքելությունը:

Արթուր ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ