Դեկտեմբերի 4-ին լրացավ Արցախյան առաջին գոյապայքարի մասնակից ու առաջամարտիկ, ՀՀ ներքին ծառայության գնդապետ, 1989-94 թթ. մոտոհրաձգային գնդի հրամանատար Ռոբերտ Հայկարամի Գեւորգյանի ծննդյան 65-ամյակը։
1994 թ. մարտի 10-ին Ռ. Գեւորգյանն անմահացավ Հորադիզում, հուղարկավորված է Եռաբլուրում։ 1994 թ. հուլիսի 21-ին հետմահու ստացել է գնդապետի կոչում եւ պարգեւատրվել ՀՀ 1-ին աստիճանի «Մարտական խաչ» շքանշանով: ՀՀ ոստիկանության պետի 2005 թ. նոյեմբերի 17-ի թիվ 16 հրամանով պարգեւատրվել է «Սխրագործության համար» շքանշանով: Խաղաղ ու պատերազմական տարիներին ծառայության համար արժանացել է նաեւ այլ պարգեւների: 1989-1994-ին մոտոհրաձգային գնդի կազմում մասնակցել է Գորիսի շրջանի Շուռնուխ, Կոռնիձոր եւ այլ բնակավայրերի, Կապանի, Մեղրիի, Բերձորի, Քարվաճառի, Վարանդայի եւ այլ տարածքների ինքնապաշտպանական, ազատագրական մարտերին: Ռ. Գեւորգյանի անունով է կոչվում Քասախի միջնակարգ դպրոցը, որտեղ ստացել է միջնակարգ կրթություն, եւ որի բակում նրա կիսանդրին է: Հերոսի 65-ամյա տարեդարձի առթիվ Եռաբլուր այցելեցին ու նրա շիրիմին ծաղիկներ խոնարհեցին, խնկարկեցին եղբայրները՝ Ռուբիկ եւ Ռազմիկ Գեւորգյանները, որդին՝ Անդրանիկը, ինչպես նաեւ մարտական ու դպրոցական ընկերներ, բարեկամներ…
Ռոբերտ Գեւորգյանին առաջին անգամ հանդիպել եմ մարտադաշտում՝ Բերձորի միջանցքի հարավում, «Կոբրա» կոչվող դիրքերում: 1993 թ. մայիսի 8-ին Մասիսի ջոկատի կազմում նոր էի իջել նույն դիրքերից, զենքս հանձնեցի ջոկատի հրամանատար Գ. Մանուկյանին եւ ցանկանում էի գնալ Շուշի՝ մասնակցելու բերդաքաղաքի ազատագրման 1-ամյա տոնախմբությանը: Սակայն այնպես ստացվեց՝ կրկին բարձրացա «Կոբրա» դիրքեր՝ «Արծիվ-19» ջոկատի հրամանատար Գառնիկ Գառնիկյանի (զոհվել է 1994 թ. Հորադիզում) հետ: Պարզվեց՝ «Արծիվ-19» ջոկատի հետ տարածքում մարտական հերթափոխ էր կատարում նաեւ ՀՀ ներքին ծառայության մոտոհրաձգային գնդի մի վաշտ՝ ոստիկանության փոխգնդապետ Ռոբերտ Գեւորգյանի հրամանատարությամբ: Ծանոթացա հրամանատարի հետ, միասին բարձրացանք դիրքեր, որտեղ նրա զինվորները «Կյանքի ճանապարհն» էին պաշտպանում: Դիմացը թշնամու հենակետերն էին, որտեղից անընդհատ գնդակոծում, հրթիռակոծում ու արկակոծում էին մեր դիրքերը: Բայց տղերքը տեղում էին ու արժանի հակահարված էին տալիս թուրքին: Ականատես եղա նաեւ մարտական գործողության: Ծանոթացա ու զրուցեցի նաեւ զինվորների հետ: ՀՀ տարբեր մարզերից, Երեւանից էին՝ ոստիկանության բաժինների ծառայողներ, հրշեջ-փրկարարներ: Այստեղ էր նաեւ մի ջոկատ Արցախի Մարտունու շրջանից: Ավոյի հրամանով եկել էին Բերձորի միջանցքը պաշտպանելու:
Մոտ 30 տարի անց նորից հանդիպեցի դիրքապահ տղերքին՝ արդեն ծերացած, սակայն նույն ոգով ու ավյունով: Եկել են հրամանատարի շիրիմին ծաղիկներ խոնարհելու, խնկարկելու… Զինվորական համազգեստով, գնդապետի ուսադիրներով է Ռոբերտ Գեւորգյանի եղբայրը՝ Ռուբիկը: Ծաղիկները խոնարհեց եղբոր շիրմաքարին, տխուր-հպարտությամբ կանգնեց նկարի մոտ: Ավագ եղբայրը մարտիրոսվեց Հորադիզում 36 տարեկան հասակում: Մարտիրոսվեց հերոսաբար, այսօր ֆիզիկապես իր հետ չէ: Ռազմիկ եղբայրը նույնպես գնդապետի կոչում ունի, Արցախյան գոյամարտի տարիներին շատ էր օգնում հրամանատար եղբորը: Ընթացքում եկան տղերքը, ողջագուրվում են: Շատերն արդեն թոշակառուներ են, դուրս են եկել ծառայությունից, բայց կապը կա, իսկ Ռ. Գեւորգյան հրամանատարն իր երկնային կյանքով դարձյալ «հրամայում» է:
Մակարյան Կամոն 1993-ին նույնպես Բերձորի միջանցքի պաշտպանների շարքում էր, պատմում է այդ օրերի մասին, ինչպես է իրենց վաշտը գործել, եւ շնորհիվ հրամանատարի՝ զոհ չեն ունեցել: Գնդապետ Արմեն Բեջանյանը հիշողություններ է պատմում հրամանատարի մասին, երբ 1989 թ. առաջին անգամ մարտական հերթափոխի են եղել Մեղրիի տարածքում, Կապանում, Շուռնուխում: Արմեն Մարգարյանը հիշողություններ է պատմում Շուռնուխում եղած օրերից: Իր երկաթյա կամքով Ռ. Գեւորգյանը կարողացել է մարտադաշտի համար լավ զինվորներ պատրաստել եւ հնարավորինս քիչ զոհեր ու վիրավորներ տվել պատերազմի ողջ ընթացքում: Հրամանատարի վարորդը՝ Ալիկը, վերջին անգամ չի ուղեկցել նրան: Ցավով է հիշում, երբ 1994 թ. Ռ. Գեւորգյանն իր գումարտակով գործուղվում էր Վարանդայի շրջան։ Առաջին անգամ է տեսել, որ հրամանատարն անտրամադիր է մեկնում առաջնագիծ: Մարտական ու դպրոցական ընկերները տարբեր տարիների այլ հիշողություններ նույնպես պատմեցին հերոսի մասին։
Ռ. Գեւորգյանը ծնվել է Քասախ գյուղում, 1977-79 թթ. ծառայել է խորհրդային զինված ուժերում։ 1980-ին ավարտել է Վրաստանի Սոֆինոյի ենթասպայական դպրոցը, իսկ 1983-ին՝ Լենինգրադի բարձրագույն ռազմաքաղաքական հրամանատարական ուսումնարանը։ Արցախյան գոյամարտի սկզբից արդեն ղեկավարել է մարտական ջոկատներ, վաշտեր ու գունդ եւ մասնակցել մարտական գործողությունների: Վերջին մարտը, որ հերոսական էր, տվեց Հորադիզում, երբ ուղեկցում էր վիրավորներ տեղափոխող մեքենային: Մարտի 10-ին Վարանդայից տուն վերադառնալիս Ռ. Գեւորգյանն իր եւ վիրավորներով լի շտապօգնության մեքենաներով ընկնում է թշնամու ծուղակը: Շտապօգնության մեքենայի վարորդին հրամայում է հեռանալ ու փրկել 8 վիրավորներին, իսկ ինքը կրակը վերցնում է իր վրա: Անհավասար մարտում կարողանում է ոչնչացնել թշնամու 3-տասնյակից ավելի զինվորի: Անձնուրաց փոխգնդապետը փրկում է վիրավոր զինակիցների կյանքը, իսկ իր փամփուշտները վերջանալուց հետո ձեռնամարտի է բռնվում եւ հերոսաբար նահատակվում։
Հերոսի որդու՝ Անդրանիկի հետ վերջերս այցելեցինք Քասախի դպրոց, որտեղ կայացավ ցերեկույթ՝ նվիրված Ռ. Գեւորգյանին: Այս անգամ էլ հերոսի հպարտ որդին լսում է հոր զինակիցների պատմածը, հիշում է՝ ինչպես էին ինքն ու 2 քույրերը դիմավորում մարտադաշտից վերադարձած հորը ու օրեր անց ճանապարհում: Ասաց նաեւ, որ հայրը ծնվել է 1957 թ. դեկտեմբերի 4-ին, սակայն ծննդյան վկայականում գրանցված է 01. 01. 1958 թ.: Երբ ողջ էր հայրը եւ նահատակվելուց հետո միշտ նրա ծննդյան օրը նշել են դեկտեմբերի 4-ին, եւ սովորույթը շարունակվում է:
