Կան անհատականություններ, որոնք լույս աշխարհ են գալիս Աստծո օրհնությամբ օծված: Նրանք ծնվում են, որպեսզի դառնան հարազատ ժողովրդի արժանապատվության, հպարտության ու աշխարհին ներկայանալու խորհրդանիշներից մեկը: Հենց դրանով է պայմանավորված նմանների մեծությունը, որոնց վերերկրային կյանք տեղափոխվելուց հետո բաց է մնում նրանց փայփայելի կենսատարածքը, եւ տիրում է խորհրդավոր ու սրտմաշուկ լռություն: Մեր բարեկամ վրաց ժողովրդի համար այդ խորհուրդն էր վերապահված դերասան, երգիչ, սցենարիստ, պրոդյուսեր եւ կոմպոզիտոր Վախթանգ Կիկաբիձեին, ով ապրեց 84 տարի՝ սերունդներին ժառանգելով ստեղծագործական պատկառելի հունձք:
Սիրված երգիչն ու դերասանը նույնքան հոգեհարազատ էր նաեւ մեզ, եւ դա պայմանավորված էր ոչ միայն իր արտիստական տաղանդով, այլեւ ջերմ ու անկեղծ վերաբերմունքով դեպի մեր ժողովուրդը, իր մտերմությամբ մեր մշակութային երեւելի դեմքերից շատերի հետ: Ավելին՝ նրա կապը հայերի ու Հայաստանի հետ տասնյակ տարիների պատմություն ունի. ծնված լինելով հայաշատ Թբիլիսիում՝ դեռ մանուկ հասակից լավ հասկանում ու փոքրիշատե խոսում էր հայերեն, քանի որ բակում բազմաթիվ հայ ընկերներ ուներ: Հետագայում, երբ մուտք էր գործել երգարվեստի ու կինոյի մեծ աշխարհ, մանկության տարիների բակային հայ ընկերներին հավելվելու էին այնպիսի փառավոր արվեստագետներ, որոնցով հիանում ու հպարտանում ենք ոչ միայն մենք, այլեւ օտարներն ու այլազգիները: Նրանցից առաջինը ողջ հայության խնկելի Ֆրունզիկն է՝ Մհեր Մկրտչյանը, ում հետ Կիկաբիձեն առաջին անգամ հանդիպել էր Գեորգի Դանելիայի «Մի վշտանա» ֆիլմի նկարահանման հրապարակում:
Հետագայում երկու մեծ դերասանները մտերմանալու էին նույն հանճարեղ ռեժիսորի ստեղծած հանրահայտ ու եզակիորեն սիրված «Միմինո» ֆիլմում՝ վարորդ Ֆրունզիկը շփոթությամբ պրոֆեսոր Խաչիկյան «դարձած» իր սքանչելի դերակատարումով, իսկ Վախթանգ Կիկաբիձեն՝ Թելավիում ծնված օդաչու Վալիկո Միզանդարիի: 1977-ին նկարահանված այս կինոնկարն արժանանալու էր ԽՍՀՄ ամենաբարձր՝ Պետական մրցանակի, իսկ գլխավոր դերակատարներն արժանանալու էին անսպասելի ու աննախադեպ ճանաչվածության նախկին ողջ Միությունով մեկ: Մինչեւ իր օրերի վախճանը Կիկաբիձեն հիացած էր մեր Ֆրունզով, նրա անսպառ հումորով, նրա այնքա՜ն տխուր հայի աչքերով ու անսահման այն սիրով, որ տածում էր ողջ հայությունը Մհեր Մկրտչյանի նկատմամբ: «Նա ծնվել էր սիրված լինելու համար»,- այսպես էր հիշելու իր ընկերոջը համաժողովրդական մեծ սիրո ու գնահատանքի արժանացած վրացի դերասանը:
Կիկաբիձեի մյուս հայ մտերիմ ընկերը կոմպոզիտոր Ալեքսեյ Հեքիմյանն էր: Իրենց ընկերության սկսվելու պատմությունը հաճախ էր պատմում լրագրողների հետ հանդիպումների ժամանակ եւ հարցազրույցներ տալիս: Պարզվում է, որ այն տարիներին մոսկվաբնակ ոստիկանության գնդապետ-կոմպոզիտորը հանրահայտ երգչի ուշադրությունը գրավելու համար «օգտվել է» պաշտոնական իր դիրքից ու «բերման» ենթարկել իր աշխատասենյակ: «Ինչ է, իրերս հավաքա՞ծ գամ»,- զավեշտով հարցրել է «բերման ենթարկված» երգիչը: Հետո հայկական մեկ շիշ ընտիր կոնյակի ընկերակցությամբ մեկ գիշերվա ընթացքում 14 երգ են ձայնագրում ու կենացներով պսակում իրենց ընկերության ուխտը: Ապա նաեւ թողարկում համատեղ ձայնասկավառակ: Օրեր անց սիրված երգիչը հյուրընկալվում է Հեքիմյանի տանը, վայելում կոմպոզիտորի կնոջ պատրաստած «մանր», բայց «անչափ համեղ» հայկական տոլման…
Վրաց ժողովրդի մեծանուն զավակը, որ քաջատեղյակ էր մեր պատմությանն ու նոր ժամանակների անցուդարձերին, հայերիս համար առավել թանկ ու հարազատ դարձավ նաեւ այն բանից հետո, երբ այսօր էլ արցախահայության մահն իր բորենիական մթագնած ուղեղում «որոճացող» Ալիեւը մեծ փողեր էր առաջարկել անվանի երգչին՝ ղարաբաղյան հարցում իրենց օգտին խոսելու համար, բայց արժանացել Կիկաբիձեի ասպետական պատասխանին. «Ներիր, բայց ես անկարող եմ փոխել պատմությունը…»: Եվ այսքանից հետո, Ադրբեջան կոչված հորինովի երկրի ողորմելի այս առաջնորդը, սրբելով երեսի թուքը, երկարաշունչ այնպիսի՜ «ցավակցական» տեքստ է հրապարակել երգչի մահվան կապակցությամբ, որ քիչ է մնում, թե հավատաս շնագայլ հիշեցնող «սրտացավ» այս լպրծունին…
Ինչեւէ, չմթագնենք մեր ջերմ խոսքն այդ գարշելու անունը կրկին տալով: Ասվածին միայն հավելենք, որ Վախթանգ Կիկաբիձեն շատ էր սիրում նաեւ հայկական երգեր: Դրանցից ամենահայտնին «Ով սիրուն, սիրուն» տարածված երգն էր, որը բազմիցս ենք լսել հենց իր կատարմամբ, ու դեռ կլսեն եկող սերունդները…
