Հայաստան-Նախիջեւան սահմանի Երասխի դիրքերում ՀՀ զինված ուժերը զոհ ունեն: Ադրբեջանը փորձում է սահմանին առկա լարվածությունը մեծացնել սադրանքների միջոցով: Հերթական անգամ ի ցույց դրվեց ադրբեջանական նենգ ձեռագիրը: Լավ իմանալով, որ ԵՄ դիտորդական առաքելության ուշադրության հիմնական ուղղությունը ՀՀ արեւելյան սահմաններն են Սյունիքի եւ Գեղարքունիքի հատվածում, ադրբեջանական զինուժը սադրանքի գնաց Նախիջեւանի արեւելյան սահմանին, ինչի նպատակը մեկն է՝ դրդել հայկական զինուժին պատասխանելու հայ զինվորի սպանության դեպքին: Ադրբեջանական այս պարզունակ որոգայթին Հայաստանը չի տրվի, բայց մի բան միանշանակ է, որ երբեւէ նման քայլերն անպատասխան չեն կարող մնալ, սակայն՝ ոչ այսօր, երբ հակառակորդը դրան է սպասում: Իսկ պատասխանը, թեկուզ այլ ձեւով, անհրաժեշտություն է, քանի որ Ադրբեջանին զսպողը միայն դա է եղել ու, դատելով նրա անփոփոխ վարքից, դա էլ շարունակելու է մնալ:
Ադրբեջանական նմանատիպ սադրանքները եւ հետագա սահմանային էսկալացիաների փորձերը կանխելու համար միանշանակ զսպող այլ՝ միջազգային մեխանիզմներ էլ են անհրաժեշտ: Բաքուն իր վարքով է միջազգային կառույցներին ստիպում նմանատիպ առաջարկություններով հանդես գալ: Երասխի սահմանային միջադեպի օրը Եվրոպայի խորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովի՝ Հայաստանի պարտավորությունների մոնիթորինգի հարցերով համազեկուցողները Բաքվին կոչ հղեցին չխոչընդոտել Արցախի Հանրապետություն փաստահավաք անկախ խմբի այցին: Հայտարարության մեջ ասվում է, որ իրենց փաստահավաք խումբը եղել է Հայաստանում եւ Լաչինի միջանցքի սկզբնամասում, արձանագրել, որ միջանցքի փակ լինելը լուրջ հումանիտար աղետի կարող է հանգեցնել եւ ընդգծել նաեւ Արցախում խնդրի անաչառ դիտարկման անհրաժեշտությունը: Նույն օրը՝ մարտի 22-ին, ԵԽԽՎ Իրավական հարցերի եւ մարդու իրավունքների հանձնաժողովն ընդունեց հայտարարություն, ըստ որի` մեկ անգամ եւս ոչ իրավաչափ համարվեց Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի արգելափակումը:
Ակնհայտ է դառնում, որ հայ-ադրբեջանական սահմանին եւ Արցախի ու Ադրբեջանի շփման գծում էսկալացիա հրահրելու փորձերի ֆոնին ուժեղանում են միջազգային ճնշումներըը Բաքվի վրա: Անպատասխան չեն մնում նաեւ Բաքվի բռնապետի ռազմատենչ եւ ապակառուցողական հայտարարությունները: Ի պատասխան բռնազավթված Թալիշում հնչեցրած Ալիեւի ուլտիմատիվ հայտարարության, թե առանց իրենց պայմանների հայ-ադրբեջանական խաղաղության համաձայնագիր չի ստորագրվի, ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը մարտի 22-ին հայտարարեց, որ հայ-ադրբեջանական խաղաղության պայմանագրի նախապատրաստումն ավարտին հասցնելու իրական հնարավորություն կա՝ հիշատակելով Մյունխենի հանդիպումը:
Այդ հանդիպմանն անդրադարձավ նաեւ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կառավարության վերջին նիստում՝ շեշտելով, որ այնտեղ պայմանավորվածություններ են ձեռք բերվել հարգել միմյանց միջազգայնորեն ճանաչված տարածքային ամբողջականությունը, եւ Թալիշում Ալիեւի հայտարարությունները հակասում են Մյունխենում եւ Սոչիում ձեռք բերված պայմանավորվածություններին:
Այստեղ, թերեւս, Բաքվի առաջնորդի վերջին ելույթը կարելի էր դիտարկել ներքին լսարանին ուղղված խոսք, բայց դրանք ուղեկցվում են ռազմական սադրանքներով, ինչը ստիպում է հայտարարությունները դիտարկել հնարավոր էսկալացիաների համատեքստում: Նման խոսույթն անպատասխան թողնելը հղի է վտանգավոր հետեւանքներով, եւ կառավարության երեկվա նիստում Նիկոլ Փաշինյանը պատասխանց Ալիեւին՝ հայտարարելով, թե խաղաղության պայմանագիր լինելու է եւ այն լինելու է բարձր մակարդակով ձեռք բերված գրավոր պայմանավորվածությունների հիման վրա:
Խաղաղության հարցում ՀՀ-ի, միջնորդ պետությունների եւ միջազգային հանրության դիրքորոշումները համընկնում են, իսկ մյուս բեւեռում կանգնած է Ադրբեջանի ղեկավարը՝ առերեւույթ հայտարարությունների մակարդակով: Գետնի վրա աշխարհին հակադրվելու դեպքերի հանգուցալուծումների բազմաթիվ դեպքեր են հայտնի միջազգային ժամանակակից պատմությունից:
