Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի նախագահների սադրիչ այցը հայկական մշակութային կենտրոն Շուշի, բերդաքաղաքում արված վտանգավոր հայտարարություններն արցախյան հիմնախնդրի եւ հեռահար իրենց նպատակների, այսպես կոչված՝ «Շուշիի հռչակագրի» վերաբերյալ, որում մասնավորապես շեշտադրում է արվում ռազմական համակարգում ակտիվ համագործակցության մասին, խոր անհանգստություն է առաջացրել Արցախի քաղաքական եւ հասարակական շրջաններում:
ԱՀ արտաքին քաղաքական գերատեսչության ղեկավար Դավիթ Բաբայանը, ընդգծելով «հռչակագրի» վտանգավոր եւ սադրիչ էությունը, նշել է, թե «Թուրքիան եւ Ադրբեջանը մեր այն ամենաազնիվ թշնամիներն են, ովքեր չեն թաքցնում Արցախին ու Հայաստանին տիրելու իրենց նկրտումների մասին»: Մեկնաբանելով «փաստաթղթի» վտանգավորության աստիճանը, արտգործնախարարը համոզմունք է հայտնել, որ «հրաժարվելով Արցախից՝ կկորցնենք հայոց պետականությունը»:
Ինչպես հայտնի է, Էրդողանի եւ Ալիեւի Շուշի կատարած այցի վերաբերյալ հայտարարություն է տարածել նաեւ Արցախի խորհրդարանը: Այդ կապակցությամբ իր հստակ դիրքորոշումն է հայտնել նաեւ ԱՀ կառավարությունը՝ Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի ղեկավարների գործողությունները որակելով ապօրինի: Պետնախարար Արտակ Բեգլարյանի տեղեկացմամբ, Արցախի կառավարությունում մշակվել է «Բռնազավթված տարածքների մասին» օրենքի նախագիծ, որն առաջիկա օրերին կշրջանառվի կառավարությունում եւ հաստատվելուց հետո կուղարկվի Ազգային ժողով:
Ըստ պետնախարարի, օրենքի նպատակն է 1991-94, 2016 թթ. Ադրբեջանի Հանրապետության եւ 2020 թ. Թուրքիայի Հանրապետության ու վարձկան ահաբեկիչների անմիջական մասնակցությամբ Ադրբեջանի Հանրապետության կողմից Արցախի Հանրապետության նկատմամբ ռազմական ագրեսիայի հետեւանքով բռնազավթված (օկուպացված) տարածքների իրավական կարգավիճակի ու դրանց վրա տարածվող իրավական հատուկ ռեժիմի, պետական կառավարման եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների, կազմակերպությունների գործունեության առանձնահատկությունների սահմանումը, մարդու եւ քաղաքացու իրավունքների եւ ազատությունների, ինչպես նաեւ իրավաբանական անձանց իրավունքների եւ շահերի պահպանությունն ու պաշտպանությունը:
Նրա խոսքով, բռնազավթված տարածքի կարգավիճակ կստանան Արցախի Հանրապետության բոլոր այն բնակավայրերը, որոնք Ադրբեջանի վերահսկողության ներքո են, եւ բռնազավթված տարածքներն Արցախի Հանրապետության անբաժանելի մասն են, որոնց վրա տարածվում է Սահմանադրության եւ այլ օրենքների գործողությունը: Հատկանշական է, որ բռնազավթված տարածքներում «Սահմանադրությամբ ամրագրված մարդու եւ քաղաքացու իրավունքների եւ ազատությունների պաշտպանության պարտականությունը եւ դրանց խախտման պատասխանատվությունը, միջազգային իրավունքի նորմերի եւ սկզբունքների համաձայն, ընկնում է բռնազավթումն իրականացրած Ադրբեջանի Հանրապետության վրա»:
Ինչպես ամրագրված է փաստաթղթում, բռնազավթված տարածքներում օտարերկրյա անձանց մուտքը, ելքը եւ տեղաշարժը թույլատրվում են միայն Արցախի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով: Ասել է թե՝ այդ կարգի խախտումն առաջացնում է Արցախի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված հետեւանքներ…
Բռնազավթված տարածքներում տնտեսական ցանկացած գործունեություն իրականացվում է Արցախի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ու այդ կարգի խախտումը նույնպես առաջացնում է Արցախի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված հետեւանքներ: Բռնազավթված տարածքներում Արցախի Հանրապետության, Արցախի Հանրապետության համայնքների, իրավաբանական եւ ֆիզիկական անձանց գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքը ճանաչվում եւ պահպանվում է Արցախի Հանրապետության կողմից: «Բռնազավթված տարածքներում գործունեություն իրականացնող ցանկացած մարմին, որ ստեղծվել (ընտրվել, նշանակվել) է Արցախի Հանրապետության օրենսդրությանը ոչ համապատասխան եւ բռնազավթված տարածքում որեւէ ձեւով իրականացնում է օրենսդիր, գործադիր կամ դատական իշխանության լիազորություններ ու պետական կառավարման, տեղական ինքնակառավարման մարմիններին վերապահված որեւէ այլ լիազորություններ, համարվում է անօրինական»,- նշվում է օրինագծում:
