Արցախի Հանրապետության շուրջ կայունություն ձեւավորելու համար անհրաժեշտ են մի քանի գործոններ, որոնցից առաջնայինը փոխվստահության մթնոլորտի՝ գոնե նվազագույն մակարդակի ապահովումն է: Տարածաշրջանային համագործակցության եւ հաղորդակցության ուղիների մասին անընդհատ բարձրաձայնող Ադրբեջանը, թվում էր, պետք է այդ ուղղությամբ գոնե ձեւական քայլեր աներ, բայց վերջինիս գործողությունները տրամագծորեն հակառակի մասին են խոսում:
Նոյեմբերի 9-ից հետո Ադրբեջանի առաջնորդը լծվել է սեփական PR-ի կազմակերպման գործին, որի ժամանակ անընդհատ հնչեցնում է «երկաթե բռունցքի» իր հայտնի արտահայտությունը, վիրավորական խոսքեր ուղղում հայերի հասցեին՝ փորձելով անընդհատ շեշտել «հաղթած պետության» սեփական թեզը: Ինքնամոռացությամբ լծվելով սեփական գովազդին՝ Ալիեւը չի էլ նկատում, որ ավելի է խորացնում առանց այդ էլ տասնամյակներ շարունակ ադրբեջանցու մեջ ներարկած հայատյացությունը:
«Հաղթած» լինելու եւ հայերի նկատմամբ «առավելություն» ունենալու կեղծ թեզերն իրենց ազդեցությունն են ունենում ոչ միայն Ադրբեջանի ներսում, այլեւ նրա սահմաններից դուրս, որի նեգատիվ դրսեւորումներն իրենց սպասեցնել չեն տալիս: Օրերս Աջարիայում ադրբեջանցիները հարձակվել էին Ախալքալաքից այնտեղ մեկնած դպրոցականների վրա, ինչի հետեւանքով երիտասարդներից մեկը դանակահարվել էր։ Հարձակման էին ենթարկվել Գոման գյուղի բնակիչները: Հուլիսի 3-ին 5-6 չափահաս ադրբեջանցի մոտեցել են մարդատար մեքենային, որի շուրջ կանգնած են եղել դպրոցական երիտասարդները, եւ փորձել ծաղրել, սադրիչ հարցեր տալ Արցախի պատկանելության մասին ու սպառնացել հաշվեհարդար տեսնել երիտասարդների նկատմամբ, որից հետո միջադեպ էր գրանցվել, եւ հայ երիտասարդներից մեկը՝ տասներորդ դասարանցի Մարտունիկ Ուստյանը, վնասվածք էր ստացել որովայնի հատվածում, տեղափոխվել հիվանդանոց ու վիրահատվել։ Ադրբեջանցիները մարմնական վնասվածքներ էին հասցրել նաեւ միջադեպը կանխել փորձող ոստիկանին: Ձերբակալվել է Ադրբեջանի մեկ բնակիչ:
Միջադեպը Ալիեւի վարած հայատյաց քաղաքականության օրինաչափ հետեւանք է: Առողջ բանականության տեր ցանկացած մարդ էլ կպնդի, որ Ադրբեջանի առաջնորդի պարբերական հայտարարություններով տարածաշրջանում փոխվստահության մթնոլորտ ձեւավորել հնարավոր չէ, դրանք տրամագծորեն հակառակ ազդեցությունն են թողնում: Իրավիճակը բարդանում է այն բանով, որ Ալիեւի հայտարարությունները, մեղմ ասած, իրականությանը չեն համապատասխանում, քանի որ իրադարձություններին մոտ կանգնածները լավ գիտեն, որ արցախյան պատերազմում ադրբեջանցի զինվորը չի հաղթել եւ չէր էլ կարող հաղթել: Պատերազմի ելքը որոշել է թուրքական եւ իսրայելական ռազմական տեխնիկան՝ վերջիններիս զինվորական մասնագետների ուղղակի միջամտությամբ:
Հայ զինվորը մարտի դաշտում պարտություն չի տեսել, առավել եւս թշնամու հետ առերեսման սակավ դրվագները հիմնականում ավարտվել են վերջինիս ջախջախմամբ:
Հետեւաբար, Ալիեւի պարբերական հայտարարությունները թյուրիմացության մեջ են գցում հենց ադրբեջանցուն: Եթե այդ ատելությունը դուրս է հորդում Ադրբեջանի սահմաններից եւ պարբերաբար բախվում պարտություն չտեսած հային, ապա այն անխուսափելիորեն բերելու է ոչ համարժեք պատասխանների՝ վտանգավոր եւ անկանխատեսելի հետեւանքներ ունենալով ոչ միայն տարածաշրջանում, այլեւ ողջ աշխարհում: Եթե նման իրավիճակ է տիրում Ադրբեջանի սահմաններից դուրս, ապա պարզ է, որ որեւէ փոխվստահության մթնոլորտ չի կարող ձեւավորվել Արցախի Հանրապետության շուրջ կամ Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին եւ Բաքվի կողմից այդքան ցանկալի բացվելիք ենթակառուցվածքների երկայնքով: Այս երեւույթը գործնականում անհնար է դարձնում համագործակցությունը տարածաշրջանում:
Վերոնշյալից ակնհայտ երեւում է, որ զբաղված լինելով սեփական ռեժիմի պահպանման գործով՝ Ալիեւը խոչընդոտում է տարածաշրջանային համագործակցությունը: Ավելին՝ հայատյացության եւ թշնամանքի քարոզը դուրս է գալիս Ադրբեջանի սահմաններից եւ իր դրսեւորումներն է գտնում այնպիսի մուլտիէթնիկ երկրներում, ինչպիսին են Վրաստանը, Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ը եւ եվրոպական բոլոր երկրները: Ալիեւն ստիպված է փոխել իր հռետորաբանությունը, հակառակ դեպքում հակամարտության՝ ավելի մեծ ծավալներով վերսկսումն անխուսափելի կլինի:
