Այս տարվա մայիսի 15-ին՝ ժամը 00։25-ից սկսվեց ՀԱԷԿ-ի թիվ 2 էներգաբլոկի կանգը, եւ ատոմակայանը կանգնեց ամենամյա պլանային նախազգուշական վերանորոգման (ՊՆՎ): 141 օր տեւողությամբ, ինչը պայմանավորված էր ՀԱԷԿ-ի թիվ 2 էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարացման ծրագրի ավարտական փուլի աննախադեպ մեծ ծավալի աշխատանքներով: Մայիսի 15-ից մինչեւ հոկտեմբերի 2-ը, երբ նախատեսված է էներգաբլոկի գործարկումը, կան համապատասխան գրաֆիկներ՝ օրական եւ նույնիսկ, որոշ տեղերում, ժամային կտրվածքով: Աշխատանքները երեք հերթափոխով էին կատարվում։ Ամբողջ գործընթացին «ՀՀ»-ն հետեւել է։ Եվ ոչ միայն այն պատճառով, որ կայանը մեր երկրի համար կենսական նշանակություն ունի քաղաքական, տնտեսական եւ էներգետիկ անվտանգության տեսանկյունից, այլ որովհետեւ սա մեզ համար շատ դժվար փուլ էր՝ եւ՛ ատոմակայանն էր սովորականից երկար կանգնելու, եւ՛ զուգահեռ Հրազդանի ՋԷԿ-ի 5-րդ բլոկը չի աշխատում, նաեւ հասկանալի ու ցավալի պատճառներով Արցախից 330 մլն կՎտժ էլէներգիա չենք ստանում։
Այս ՊՆՎ-ի ընթացքում շատ կարեւոր մի քայլ կար՝ ռեակտորի իրանի մետաղի թրծաթողման աշխատանքը։ Ու քանի որ այն արդեն ավարտվել է, «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» ՓԲԸ գլխավոր տնօրենի առաջին տեղակալ-ՀԱԷԿ-ի տնօրեն Մովսես Վարդանյանից փորձեցինք պարզել նախնական արդյունքները։
Մովսես Վարդանյանը «ՀՀ»-ի հետ զրույցում նախ ասաց, որ աշխատանքներն ըստ գրաֆիկի են ընթանում։ «Արդեն սիստեմաների ավարտական կարգաբերման, թողարկման աշխատանքների վրա ենք»,- նշեց նա։ Իսկ ինչ վերաբերում է ռեակտորի իրանի մետաղի թրծաթողմանը, ապա, այո, նախնական արդյունքն արդեն կա։
Հուլիսի երկրորդ տասնօրյակում ՀԱԷԿ-ում մեկնարկեց ՊՆՎ-2021-ի կարեւորագույն գործընթացներից մեկը. «Ռոսատոմ սերվիսի» ներգրաված «ՆՎԱԷՌ» ընկերության («Ատոմէներգոռեմոնտի» մասնաճյուղ,- Ա. Մ.) եւ Հայկական ԱԷԿ-ի մասնագետների համատեղ աշխատանքն ուղղվեց ռեակտորի իրանի մետաղի ֆիզիկամեխանիկական հատկությունների վերականգնմանը: Այդ նպատակով թրծաթողման կայանքն իջեցվեց ռեակտորի իրան, եւ սկսվեց շիկամշակման բուն գործընթացը, որը տեւեց մոտ 14 օր: Թրծաթողման աշխատանքներն իրականացվեցին «Կուրչատովի ինստիտուտի» ներկայացուցիչների հեղինակային վերահսկմամբ:
Բացատրենք, թե ինչու է այս աշխատանքն այդքան կարեւոր։ Բանն այն է, որ ռեակտորի իրանն էներգաբլոկի, այսպես ասած, սիրտն է, եւ հենց նրա գոյապաշարով է որոշվում կայանի շահագործման ժամկետը: Իսկ թրծաթողումը հուսալիորեն կնպաստի թիվ 2 էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի երկարացմանն ու անվտանգության մակարդակի բարձրացմանը:
Ինչեւէ, օգոստոսի սկզբին ՀԱԷԿ-ում ավարտվեցին թրծաթողման աշխատանքները։ Եվ, ինչպես ՀԱԷԿ-ի տնօրենն է բացատրում, այս գործընթացը թույլ կտա ռեակտորի մետաղի շահագործական բնութագրերը 80-85 տոկոսով վերադարձնել ելակետային վիճակին: Ի դեպ, թրծաթողման գործընթացից առաջ կատարվել է ռեակտորի իրանի՝ չքայքայող մեթոդներով ստուգում (տեսողական եւ չափիչ, մրրկահոսանային եւ անդրաձայնային): Աշխատանքներն իրականացրել են խորվաթական ընկերության մասնագետները համապատասխան ավտոմատացված սարքավորումների օգնությամբ:
Ինչպես եւ նախատեսված էր, արդյունքները համեմատելու նպատակով կրկնակի ստուգման աշխատանքներ էլ են լինում: «Կարեւորն այն է, որ թրծման աշխատանքները ավարտելուց հետո մետաղային կորպուսը ստուգել ենք։ Նախնական հաշվետվության համաձայն՝ որեւէ խնդիր չունենք»,- ընդգծեց Մովսես Վարդանյանը։
