Հայ-ադրբեջանական սահմանին լարումը պահպանվում է, որի նախաձեռնողը պաշտոնական Բաքուն է: Գրեթե ամեն օր Ադրբեջանը կեղծ տեղեկատվություն է հրապարակում սահմանին՝ իբր ՀՀ ԶՈՒ ստորաբաժանումների կողմից հրադադարի ռեժիմը խախտելու վերաբերյալ, ինչին հաջորդում են հայկական կողմի հերքումները:
Ո՞րն է պաշտոնական Բաքվի նման գործելակերպի բուն նպատակը: Առաջին՝ Ադրբեջանը ձգտում է միջազգային կառույցների ուշադրության կենտրոնում պահել հայ-ադրբեջանական չկարգավորված հարաբերությունների հարցը՝ հատկապես ուկրաինական հակամարտության ֆոնին: Երկրորդ վարկածն այն է, որ նման քայլերով Ադրբեջանն ուզում է տպավորություն ստեղծել, թե ստիպում է հայկական կողմին արագացնել սահմանագծման եւ սահմանազատման գործընթացի նախապատրաստական աշխատանքները: Այստեղ անհրաժեշտ է արձանագրել, որ ռազմական սադրանքների միջոցով բանակցային գործընթացների մեկնարկը խթանելը, առավել եւս՝ բանակցություններ վարելը խելամիտ չեն: Ցանկացած բանակցության համար ուժի եւ զենքի լեզվով խոսելն ուղիղ ճանապարհ է դեպի… փակուղի:
Մյուս կողմից էլ Հայաստանը հայտարարել է, որ շահագրգռված է սահմանագծման եւ սահմանազատման գործընթացի արագ մեկնարկի հարցում, որն անհրաժեշտ է նաեւ տարածաշրջանում հաղորդակցության ուղիների բացման համար: Վերոշարադրյալ հարցերում մեծ ակտիվություն է ցուցաբերում նաեւ Ռուսաստանի Դաշնությունը: ՌԴ ԱԳՆ խոսնակ Մարիա Զախարովան օրերս հայտարարեց, որ ռուսական կողմը բարձր է գնահատում Հայաստանի, Ռուսաստանի եւ Ադրբեջանի փոխվարչապետերի համանախագահությամբ եռակողմ աշխատանքային խմբի գործունեությունը։
«Մենք հետեւողականորեն կողմ ենք հանդես գալիս հայ-ադրբեջանական սահմանի սահմանազատման հարցերով երկկողմ հանձնաժողովի ստեղծմանը եւ դրա հետագա սահմանագծմանը՝ Ռուսաստանի խորհրդատվական աջակցությամբ։ Ինչպես ամրագրված է Սոչիի գագաթնաժողովին հաջորդած՝ Հայաստանի, Ռուսաստանի եւ Ադրբեջանի ղեկավարների եռակողմ հայտարարության մեջ, անհրաժեշտ է քայլեր ձեռնարկել երկու երկրների սահմանին կայունության մակարդակի բարձրացման համար։ Գործընկերները տեղեկացրել են, որ մոտ են ազգային պատվիրակությունների ձեւավորման գործընթացի ավարտին։ Ռուսաստանն իր փորձագիտական թիմն արդեն ձեւավորել է։ Ակնկալում ենք, որ մոտ ապագայում հնարավոր կլինի գործնական աշխատանքներ սկսել հայ-ադրբեջանական սահմանի սահմանազատման ուղղությամբ։ Կցանկանայի նաեւ ընդգծել, որ Ռուսաստանը եզակի փորձագիտական ներուժ ունի հետխորհրդային տարածքում սահմանազատման եւ սահմանային վեճերի կարգավորման ոլորտում։ Ուրախ կլինենք կիսել մեր փորձը հայ եւ ադրբեջանցի ընկերների հետ հանձնաժողովի գործունեության շրջանակներում»,- հայտարարել էր ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչը:
Սակայն պետք է արձանագրել, որ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջեւ սահմանազատման վերաբերյալ մայիսի 16-ին եւ 17-ին նախատեսված հանդիպումը չկայացավ։ ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հայտարարեց, որ կողմերը կշարունակեն այդ հանդիպումը կազմակերպելու շուրջ քննարկումները։ «Կան որոշ տեխնիկական մանրամասներ, որոնք կողմերը պետք է համաձայնեցնեն: Հուսով եմ, որ առաջիկա օրերին կամ շաբաթներին հանդիպումը, ի վերջո, կկայանա»,- ասել է Միրզոյանը: Երեկ էլ ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հայտնեց, որ Ադրբեջանը դեռեւս չի ներկայացրել իրավական հիմքեր անկլավների մասով, մինչդեռ հայկական կողմն ունի իրավական հիմնավորումներ՝ Ադրբեջանի տարածքում գործող անկլավների վերաբերյալ: Արմեն Գրիգորյանը եւս շեշտեց, որ հանդիպումը տեղի չի ունեցել հենց տեխնիկական պատճառներով:
Վերոնշյալ հայտարարությունների ենթատեքստերից կարելի է եզրակացնել, որ հենց ադրբեջանական կողմը պատրաստ չի եղել հանդիպմանը, ինչը հերքում է այն վարկածը, ըստ որի՝ ՀՀ սահմանին Ադրբեջանի կազմակերպած սադրանքները նպատակաուղղված են սահմանազատման հարցում հայկական կողմի գործողությունների արագացմանը: Համավարակի հետեւանքով սկսված գլոբալ տնտեսական եւ առողջապահական ճգնաժամի պայմաններում տարածաշրջանային հաղորդակցության ուղիների բացումը եւ երկրների միջեւ համագործակցության խթանումը ձեռնտու են բոլոր կողմերին: Այստեղ հիմնահարցը բանակցությունները չվիժեցնելու մեջ է: Իսկ դրա համար կողմերը պետք է հրաժարվեն առավելապաշտական դիրքերից հանդես գալու գայթակղությունից, ինչն էլ իր հերթին ենթադրում է բանակցությունների հիմքում բացառապես պատմաիրավական փաստաթղթերի եւ իրավանորմերի կիրառում:
