2022 թ. ապրիլին նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատ Հայաստանում տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն աճել է 8.8 տոկոսով։ Իրավիճակը, սակայն, այն է, որ շարքային քաղաքացիները բախվում են գնաճի բեռին:
Հացի փոքրիկ արտադրամասերում տարեսկզբից «միջին մատնաքաշը» 200 դրամից դարձել է 250 դրամ։ Եվ շարքային քաղաքացին ակամա վերածվել է հացակերի, որովհետեւ նվազագույն սպառողական զամբյուղում ներառված շատ մթերքներ իրեն թույլ տալ չի կարող ամենօրյա ռեժիմով։ Գանք մակարոնեղենին։ Համեղ պատրաստելու համար հարմար է գործածել ռուսական՝ կարծր սորտերից պատրաստված մակարոնեղենը կամ իտալական արտադրությանը։ Այս տեսակը այս տարվա փետրվարից հետո կարելի է գնել ռուսականը (400-450 գրամանոց փաթեթներ) 600-650 դրամ՝ նախկին 400-450 դրամի փոխարեն, իտալականը (500 գրամանոց փաթեթներ)՝ 900-1200 դրամ՝ նախկին 600-800 դրամի փոխարեն։
Մեկ այլ օրինակ դարձյալ սեփական փորձից. սովորաբար ի՞նչ էինք ասում՝ «գարունը գա՝ սոված չենք մնա»։ Որովհետեւ կանաչեղենի շրջան էր սկսվում՝ մանդակի, շուշանի, փիփերթի… Ի՞նչ գներ էին այս տարի, օրինակ՝ շուշանի կապը (1 չափաբաժին)՝ 800-1000 դրամ, կգ-ն՝ 1500-1850 դրամ։
Քաղաքացին (շարքային) տարակուսած է՝ եթե դոլարն ու եվրոն անընդհատ անկում են ապրում վերջին շրջանում, հապա ապրանքն ինչո՞ւ չի էժանանում։ Տնտեսագետներն ասում են՝ անկախ դրանից, գյուղմթերքի գները շարունակելու են բարձրանալ։ Բազմաթիվ պատճառների մասին խոսել ենք՝ թանկ պարարտանյութեր, թունանյութեր, դիզվառելիք, Արցախի կորցրած տարածքների հետեւանքով արոտավայրերի ու անասնակերի կրճատում, ջրային պաշարների պակաս, ՀՀ-ի սահմանների որոշ հատվածներում ադրբեջանական զորքի թառելու հետեւանքով արոտավայրերի օգտագործման անհնարինություն, հողատարածքների մշակման անհնարինություն եւ այս պատճառով անասնագլխաքանակի մորթ։ Իհարկե՝ կա նաեւ մրցակցային պայմանների անկատարության խնդիրը։ Անկախ այն բանից, թե, այսպես ասենք, մենաշնորհ հատվածից ինչ պարզաբանում կհնչի, իրականությունը խոսուն է։ Այլ կերպ՝ երբ դրամն արժեզրկվում է, դոլարն արժեւորվում, խանութներում անմիջապես թանկանում են ներկրվող ապրանքները (ձեթի, շաքարավազի, ալյուրի օրինակը հիշենք)։ Հիմա դոլարը արդեն 1.5-2 ամիս գրեթե ամեն օր արժեզրկվում է, բայց դրանից ներկրվող ապրանքի գինը չի էժանանում։
Այս դեպքում կարելի է մեջբերել նաեւ հնդկաձավարի օրինակը։ Մայիսի 27-ին «Կոմերսանտը» մի նյութ էր հրապարակել, որում նշվում էր, թե «հնդկաձավարի միջին մեծածախ գներն սկսել են նվազել՝ հասնելով առավելագույնը 93.25 հազար ռուբլու (մարտի վերջին մեկ տոննայի դիմաց)։ Մայիսի 20-ին գները նվազել են գրեթե 13 տոկոսով՝ հասնելով 81.32 հազար ռուբլու՝ դարձյալ մեկ տոննայի դիմաց» («Կոմերսանտը» մեջբերում է IKAR-ի տվյալները, որ մասնագիտացած է գյուղատնտեսական շուկայի ուսումնասիրությունների գործում)։ Ազդե՞ց այս նվազումը ներկրվող եւ մեր շուկայում վաճառվող հնդկաձավարի վրա, թողնում ենք սպառողների հիշողությանը, արդյոք մարտին ու ապրիլին նվազում եղե՞լ է։ Անկեղծ լինելու համար ասենք՝ մայիսին մի պահ զեղչ եղավ։ «Մի պահ» ասվածը ենթադրում է զեղչ կարճ ակցիայով՝ 2 օրով, այն էլ միայն Երեւանի խոշոր առեւտրի ցանցերից մեկում։ Երբ հնդկաձավարը վաճառվեց կգ-ն 730 դրամով՝ մեջն էլ կորեկ ու գարի։
Գնաճի այլ օրինակներ էլ կարող ենք բերել, բայց դա պատկերը չի փոխի։ Եվ որպեսզի մեր ասածը մերկապարանոց չհնչի կամ իբրեւ զուտ անհատական դիտարկում չնայվի, եզրափակենք ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալով. սպառողական գներն այս տարվա հունվար-ապրիլին նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել են 7.4 տոկոսով, իսկ 2021 թ. ապրիլի համեմատ՝ 8.4 տոկոսով։
