Կառավարության երեկվա նիստից տեղեկանում ենք, որ վերաբաշխում կարվի բյուջեի տարբեր հոդվածներում, եւ մոտ 13.3 մլրդ դրամ կվերաբաշխվի 3 խոշոր բլոկներով ծրագրեր իրականցնելու համար, որոնցից մեկը Կապսի ջրամբարն է։
Կապսի ջրամբարը Շիրակի մարզում Ախուրյան գետի աջ ափին է, Կապս գյուղից 2 կմ դեպի հյուսիս։ Անավարտ ջրամբար է։ Այն ունենալու դերը կարեւորվել է դեռ խորհրդային տարիներին, 1985 թ. սկսվել է շինարարությունը եւ 3 տարի շարունակ, ըստ ժամանակացույցի, շինարարությունն արվել է։ 1988 թ. երկրաշարժից հետո գործի տեմպը թուլացավ եւ 1993 թ. վերջնականապես կասեցվեց։ Այս ընթացքում հսկայածավալ գործ էր արվել. կառուցվել էին ջրամբարի վերին անջրպետը, շինարարական թունելը, պատվարի կիրճային մասի հատվածը, աջ ու ձախ մասերի պատնեշների որոշ հատվածներ, ցեմենտավորման մասնակի աշխատանքներ էլ արվել էին։
Տարիներ անց ջրամբարի վերականգնման անհրաժեշտությանը կրկին անդրադարձ եղավ, եւ 2013 թ. օգոստոսի 8-ին կառավարությունը հավանություն տվեց Հայաստանի եւ Գերմանիայի վերականգնման վարկերի բանկի (KfW) միջեւ ֆինանսավորման համաձայնագրի նախագծին, որն ուղղված էր ջրամբարի վերականգնմանը: Իսկ եթե ավելի ստույգ, ձեւակերպման համաձայն, պատվարի բարձրացմանը, ինչը թույլ կտար ինքնահոս համակարգով ոռոգման ջուր մատակարարել 8 համայնքների: Հաջորդիվ Կապսի մասին խոսեցինք 2016 թ. արդեն, երբ առաջնահերթության կարգով նախաձեռնվեցին Վեդիի, Կապսի, Եղվարդի եւ Մարմարիկի ջրամբարաշինական աշխատանքները: «Կապսի ջրամբարի վերականգնման մանրամասն նախագծի եւ մրցութային փաստաթղթերի պատրաստում, շինարարության վերահսկողություն» մրցութային փաթեթը ընթացք ստացավ։ Դրա հաստատումից հետո արդեն կշրջանառվեր շինարարության մանրամասն նախագիծը։ Ըստ որի՝ ջրամբարի պատվարային հանգույցը մի քանի փուլ կանցներ։ Առաջինով կկառուցվեր 25 մլն խմ ծավալի համար։ Բայց նշվում էր, որ պատվարը պետք է այնպես կառուցվի, որ հետագայում այն բարձրացնելու հնարավորություն լինի՝ ջրամբարի ծավալը 60 մլն խմ-ի հասցնելու համար։ Շինարարության տեւողությունը 5 տարի սահմանվեց։
Մեկ տարի անց՝ 2017 թ. կառավարությունը հավանություն տվեց ՀՀ-ի եւ Վերականգնման վարկերի բանկի միջեւ «Ջրային ռեսուրսների համալիր կառավարում /Ախուրյան գետ I (ծրագրի փուլ 2)» ծրագրի 18.5 մլն եվրո գումարի չափով վարկային համաձայնագրին; Ըստ այդմ՝ նախատեսվում էր, որ պետք է ընդլայնվի Կումայրիի ոռոգման ջրատար թունելը, կառուցվի խողովակաշարի համակարգը։ Գործընթացը ձգձվեց, շինարարության մեկնարկ որոշվեց 2018 թ.։ Բայց այս անգամ էր ձգձվեց, եւ կառավարությունում անդրադարձ եղավ մեկ էլ 2019 թ. կեսերին, երբ հաստատվեց Հայաստանի եւ Վերականգնման վարկերի բանկի միջեւ «Ջրային ռեսուրսների համալիր կառավարում /Ախուրյան գետ, փուլ 2» ծրագրի դրամաշնորհային համաձայնագրի ստորագրման առաջարկը։ 2 մլն 700 հազար եվրո գումարի չափով դրամաշնորհը պետք է ուղղվեր փորձագիտական ծառայությունները ֆինանսավորելուն, արտարժույթի փոխանակման ծախսերը վճարելուն։
Այս ընթացքում հաստատվեց նախագծային նոր տարբերակը, որով ջրամբարի ծավալը 60 մլն խմ-ի էր հասնում (խորհրդային նախնական նախագծով, ի դեպ, 93 մլն խմ էր)։ Փոխվեցին նաեւ ֆինանսավորման ծավալները. երբ 25 մլն խմ ծավալի մասին էր խոսվում, ջրամբարի պատվարի եւ օժանդակ կառուցվածքների մանրամասն նախագծման, շինարարության եւ շինտեխնիկական վերահսկողության ընդհանուր ներդրումային ծախսերը 60 մլն եվրո էին կազմում, որից 50 մլն-ն վարկ էր։ 2-րդ փուլում, երբ արդեն խոսքը ճնշումային խողովակաշարի, ոռոգման ներտնտեսային ցանցի ու նոր տեխնոլոգիաների տեղադրման մանրամասն նախագծման, շինարարության վերահսկողության մասին է, ընդհանուր ներդրումային ծախսերը 70 մլն եվրո էին հաշվարկված։
Ինչեւէ, 2019 թ. էլ գործընթացը ձգձգվեց, եւ այս անգամ էլ շինարարության մեկնարկը հայտարարվեց 2020 թ.: Հետո կրկին ձգձգվեց՝ եւս մեկ տարով: Շինարարությունը պետք է սկսվեր 2021 թ., բայց արդեն ավարտվեր ոչ թե 5, այլ 3.5 տարում։ Այդ ժամանակ ցուցանիշներն էին՝ տարողությունը 60 մլն խմ, շուրջ 2280 հեկտար հողատարածքների մեխանիկական ոռոգման փոխարինումը ինքնահոսով։
2021 թ. էլ շինարարությունը չսկսվեց։ Այդ տարվա ապրիլին գերմանական կողմի հետ կրկին քննարկում եղավ ջրամբարի հարցով՝ տեսակապով։ Քննարկվեց ջրամբարի կառուցման ծրագրի շինարարության մրցութային գործընթացին առնչվող քայլերի եւ գործողությունների հաջորդականությունը։ Երեկ էլ կառավարությունում, երբ վերոնշյալ նախագիծը հավանության արժանացավ, տարածքային կառավարման եւ ենթակառուցվածքների նախարարը նկատեց, որ «ջրամբարի կառուցման հարցում որոշակի գործընթաց կա, եւ այն ներկայում փաստաթղթերի ուսումնասիրության փուլում է: Եթե ամեն ինչ նորմալ գնա եւ կարծես ամեն ինչ նորմալ է գնում, ապա անհրաժեշտություն կառաջանա կանխավճար տրամադրել ջրամբարի շինարարին, եւ 3.5 մլրդ դրամի լրացուցիչ գումար հատկացնելու անհրաժեշտություն կա»:
