Հիմք ընդունելով «Միջազգային պայմանագրերի մասին» ՀՀ օրենքի 12-րդ հոդվածի 2-րդ մասը՝ գործադիրը երեկվա նիստում որոշեց հավանություն տալ 2022 թ. հուլիսի 18-ին Մոսկվայում ստորագրված՝ «ՀՀ կառավարության եւ ՌԴ կառավարության միջեւ «ՀայՌուսգազարդ» ՓԲԸ բաժնետոմսերի առուվաճառքի եւ հետագա գործունեության պայմանների մասին 2013 թ. դեկտեմբերի 2-ի համաձայնագրում փոփոխություններ կատարելու» արձանագրությունը հաստատելու մասին» ՀՀ նախագահի հրամանագրի նախագծին:
Հայաստանի եւ Ռուսաստանի կառավարությունների միջեւ «ՀայՌուսգազարդ» ընկերության բաժնետոմսերի առուվաճառքի եւ հետագա գործունեության պայմանների մասին համաձայնագիրը ստորագրվել է 2013 թ. դեկտեմբերի 2-ին եւ ՀՀ ԱԺ կողմից վավերացվել 2013 թ. դեկտեմբերի 23-ին: Այդ համաձայնագրում ցայսօր 6 փոփոխություն է կատարվել։ Այս տարվա հուլիսին ստորագրված արձանագրության նպատակը նույնպես փոփոխություններն են համաձայնագրի մի շարք հոդվածներում եւ հավելվածում։ ՀՀ ԱԳՆ-ն խնդիր չի տեսնում արձանագրության հաստատման առումով, քանի որ այդ «վավերացումը կամ հաստատումը միտված է փոխշահավետության սկզբունքի հիման վրա՝ կողմերի միջեւ քննարկվող ոլորտում երկարատեւ ու արդյունավետ տնտեսական կապերի հետագա զարգացմանը»: Այնպես որ՝ ՀՀ վարած արտաքին քաղաքականության առումով այդ վավերացումը նպատակահարմար է գտնում։
2013 թ. համաձայնագրի 11-րդ հոդվածի համաձայն` կողմերի փոխադարձ համաձայնությամբ համաձայնագրում կարող են կատարվել փոփոխություններ եւ լրացումներ՝ ձեւակերպելով համապատասխան արձանագրությամբ, որը համաձայնագրի անբաժանելի մաս է: Ըստ տարածքային կառավարման եւ ենթակառուցվածքների նախարարության տեղեկանքի, արձանագրությամբ նախատեսվում է տարեկան 34.79 մլն ԱՄՆ դոլար գումարի վճարում «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ-ին, որպես նրան պատկանող Հրազդանի 5-րդ էներգաբլոկի տարեկան հզորության վճար։ Այդ 34.79 մլն-ից 31.79 մլն դոլար գումարը կապիտալ ներդրումների վերադարձի, իսկ 3 մլն դոլարը՝ Հրազդանի 5-րդ էներգաբլոկի ընթացիկ շահագործման եւ սպասարկման ծախսերի փոխհատուցման ապահովման համար է։ Հրազդանի 5-րդ էներգաբլոկի թերբեռնվածությունը մեծապես պայմանավորված է եղել առեւտրային պայմանագրերի բացակայությամբ, ինչպես նաեւ Իրան-Հայաստան 400 կՎ էլեկտրահաղորդման գծի կառուցման ժամկետների ուշացմամբ։ Էներգաբլոկի ոչ լրիվ հզորությամբ աշխատելու հետեւանքով «Գազպրոմի» կողմից կատարված ներդրումները ոչ միայն հետ չեն գնվել, այլեւ վարկային պարտավորություններն ավելացել են՝ հասնելով շուրջ 100 մլն դոլարի։ Ըստ ՏԿԵՆ-ի, «արձանագրությամբ սահմանված պայմանների իրագործումը կնպաստի Հրազդանի 5-րդ էներգաբլոկի վերագործարկմանը, ինչպես նաեւ հնարավորություն կստեղծվի 10 տարվա կտրվածքով հաստատուն պահել Հայաստան մատակարարվող գազի գինը»։
Բացի դա՝ արձանագրությամբ նախատեսվում է «Երեւանի ՋԷԿ»-ի՝ «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ-ին ունեցած շուրջ 30 մլն դոլար պարտավորությունների մարման հետ կապված հարցերի կարգավորումը։ «Արձանագրությունը կազմվել եւ ստորագրվել է ռուսական կողմի հետ շուրջ 2 տարի տեւած բանակցությունների արդյունքում։ Արձանագրությունը կնպաստի երկու երկրների միջեւ էներգետիկայի բնագավառում համագործակցության խորացմանը, տնտեսական զարգացման համար բարենպաստ պայմանների ստեղծմանը, ինչպես նաեւ Հայաստանի էներգետիկ անվտանգության մակարդակի բարձրացմանը» (ՏԿԵՆ-ի համոզմունքն է): Այս պատճառով ՏԿԵՆ-ն էլ է նպատակահարմար գտնում արձանագրության հաստատումը ՀՀ նախագահի կողմից:
Դեմ չի արտահայտվում նաեւ ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը՝ հաշվի առնելով ՏԿԵՆ-ի փաստարկները։ Մասնավորապես՝ որ 2013 թ. համաձայնագրում փոփոխություններ կատարելու մասին նշյալ արձանագրությամբ վերահաստատվում է «Երեւանի ՋԷԿ»-ի պարտքը «Գազպրոմ Արմենիա»-ին ու «Տրանսգազ» ՓԲԸ-ին։ Նաեւ՝ որ նշվում է այդ պարտքի մարման պարբերականությունը, եւ նոր պարտավորություններ չեն առաջանում։ Ինչպեսեւ այն, որ արձանագրությամբ սահմանված տարեկան 34.79 մլն ԱՄՆ դոլար գումարը ներառված է Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի որոշմամբ հաստատած Հրազդան ՋԷԿ-ի 5-րդ էներգաբլոկի սակագնում։ Ըստ այդմ՝ արձանագրությունում Հայաստանի համար ֆինանսական նոր պարտավորություններ նախատեսող՝ եկամուտների նվազեցման կամ ծախսերի ավելացման հանգեցնող դրույթներ առկա չեն:
Բայց… այստեղ կա մի բայց, որ անհրաժեշտ է փաստել։ 2021 թ. դեկտեմբերի 23-ի նիստում երբ կառավարությունը հաստատեց որոշումը, որով նախատեսվում է տարեկան 31.79 մլն ԱՄՆ դոլար գումար վճարել «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ-ին՝ որպես վերջինին պատկանող Հրազդանի 5-րդ էներգաբլոկի տարեկան հզորության վճար, ու խոսվում էր այն մասին, որ դա թույլ կտա 10 տարվա կտրվածքով հաստատուն պահել Հայաստան մատակարարվող գազի գինը 165 ԱՄՆ դոլար՝ 1 հազար խմ-ի համար, կար եւ այսօր էլ կա մի նրբություն, որ հարկ է հիշեցնել. մատակարարվող գազի գնի կողքին կա նաեւ կալորիականության ցուցանիշը (7900 կկալ/խմ)։ Սա նշանակում է, որ պարբերաբար կարող են գնային ճշգրտումներ արվել։
