2020 թ. նոյեմբերի 9-ին կնքված հրադադարով ավարտվեց 44-օրյա պատերազմի ռազմական ակտիվ փուլը, սակայն ադրբեջանական կողմի որդեգրած քաղաքական գիծը փաստում է այն իրողությունը, որ պաշտոնական Բաքուն չի հրաժարվել իր առավելապաշտական նկրտումներից եւ ամեն կերպ փորձում է ստանալ առավելագույնը:
Այսպես՝ 44-օրյա պատերազմի ավարտից հետո Ադրբեջանը շարունակում է այսպես կոչված հիբրիդային պատերազմը ինչպես Հայաստանի Հանրապետության, այնպես էլ Արցախի Հանրապետության դեմ: Վերոնշյալ պատերազմը ներառում է ինչպես ավանդական ռազմական բաղադրիչի կիրառում, այնպես էլ հոգեբանական կամ տեղեկատվական-քարոզչական պայքարի տարրեր:
Ռազմական ուժի կամ ուժի սպառնալիքի կիրառման դեպքերը բազմաթիվ են հետպատերազմյան շրջանում: Առաջին նման դեպքը 2021 թ. մայիսի 12-ին ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից ՀՀ ինքնիշխան տարածք ներխուժումն էր Իշխանասարի եւ Վերին Շորժայի հատվածներում: Այս միջադեպին հետեւեց բավական լուրջ միջազգային արձագանք, այդուհանդերձ, Ադրբեջանի ԶՈւ-երը հետ չքաշվեցին ելման բնագծեր եւ կարողացան իրականացնել զգալի ինժեներական-ամրաշինական աշխատանքներ։ Դա, իր հերթին, թույլ տվեց վերջիններիս նոյեմբերի 16-ին արդեն նոր բնագծերից իրականացնել ռազմական ագրեսիա ՀՀ Ջերմուկ քաղաքին կից Ուխտասար բարձունքի շրջանում եւ գրավել ռազմավարական նշանակության նոր բարձունքներ:
Ադրբեջանական ԶՈւ-երը շարունակեցին նման ագրեսիվ քաղաքականությունը նաեւ սույն թվականի սեպտեմբերի 13-14-ին, ինչի հետեւանքով էլ ավելի խոր ներթափանցեցին ՀՀ ինքնիշխան տարածք՝ այս անգամ գրավելով արդեն ռազմավարական բարձունքներ Գեղարքունիքի մարզի մի շարք հատվածներում եւ Սյունիքի մարզի Ներքին Հանդ բնակավայրի մոտակայքում: Հարկ է նշել, որ չնայած ռուսական խաղաղապահ զորախմբի առկայությանը՝ ռազմական ուժի օգտագործման դեպքեր եղել են նաեւ Արցախի տարածքում, մասնավորապես՝ սույն թվականի մարտ ամսին Ասկերանի շրջանի Փառուխ գյուղում ու Քարագլուխ բարձունքում եւ օգոստոս ամսին՝ Բերձորում եւ Մարտակերտի շրջանում:
Ինչ վերաբերում է հոգեբանական կամ տեղեկատվական բաղադրիչի կիրառմանը, ապա պետք է փաստել, որ վերոհիշյալ ռազմական սադրանքներն ադրբեջանական կողմն իրականացրել է քարոզչական հող նախապատրաստելուց հետո, երբ պարբերաբար հանդես էր գալիս հայտարարություններով, թե, իբր, հայկական ԶՈւ-ները դիմել են սադրանքի եւ խախտել հրադադարի պահպանման ռեժիմը։ Այս կերպ կարողացել են ստեղծել պատեհ առիթ՝ նախահարձակ գործողություններ իրականացնելու համար:
Ադրբեջանական կողմից տարվող հոգեբանական պատերազմը չի ավարտվում այսքանով: Բավական է հիշել ընթացիկ տարվա սկզբին՝ ձմռան ամենացուրտ ժամանակահատվածում, ՀՀ-ից Արցախ ձգվող գազատարի խափանումները, ինչի հետեւանքով արցախահայությունը ժամանակ առ ժամանակ զրկվում էր գազի մատակարարումից: Այսպիսի հոգեբանական ներազդեցության միջոցով Ադրբեջանը փորձում է լրջագույն կենցաղային խնդիրներ ստեղծել Արցախում ապրող հայերի համար եւ այդ կերպ հայաթափել Արցախը: Այս նույն համատեքստում էլ պետք է դիտարկել սույն թվականի դեկտեմբերի 12-ին ադրբեջանական, այսպես կոչված, «բնապահպանական» ակտիվիստների կողմից Լաչինի միջանցքի շրջափակումը, ապա՝ Արցախ գազամատակարարման դադարեցումը, որոնք նույնպես հայկական երկու պետությունների դեմ Ադրբեջանի կողմից տարվող հիբրիդային պատերազմի բաղադրիչներից են:
Այսպիսով, հաշվի առնելով Հայաստանի Հանրապետության եւ Արցախի շուրջ ստեղծված բոլոր խնդիրները, հարկավոր է ամեն ջանք ներդնել հայկական զինված ուժերի արագ վերականգնման, մեզ բարեկամ պետությունների ու դաշնակիցների հետ քրտնաջան եւ ճկուն դիվանագիտական աշխատանքի իրականացման շնորհիվ անվտանգային միջավայրի ձեւավորման, ինչպես նաեւ ժամանակակից աշխարհում բավական մեծ դեր ունեցող տեղեկատվական-քարոզչական ողջ գործիքակազմի կիրառման միջոցով դիմակայել հակառակորդի շարունակական սադրանքներին:
