Որ տնտեսական անվտանգությունը յուրաքանչյուր երկրի ազգային անվտանգության անբաժանելի մասն է, անհերքելի փաստ է, եւ դրա հետ կապված օրինակները մշտապես շեշտադրում ենք։ ՊԵԿ-ն էլ ստվերային տնտեսությունն է համարում նաեւ որպես «տնտեսական անօրինական գործունեություն՝ ուղղված որեւէ տնտեսավարող սուբյեկտի օգտին տնտեսական շահույթի ստացմանը՝ ի հաշիվ այլ անձանց, ընկերությունների կամ՝ ի վնաս պետության»: Եվ կիրառում է ռիսկային գործարքների, ստվերային շրջանառության եւ ընդհանրապես հարկային իրավախախտումների բացահայտմանն ուղղված նոր մոտեցումներ։
Ինչպես է ՊԵԿ-ը կրճատում ստվերային տնտեսությունը, եւ ինչ մոտեցումների մասին է խոսքը։ Ինչպես տեղեկանում ենք ՊԵԿ տեղեկատվության եւ հասարակայնության հետ կապերի բաժնի պետ Լուսինե Մկրտչյանից, որպես տնտեսական անվտանգության լրջագույն սպառնալիք՝ ՊԵԿ-ն էապես կարեւորում է ստվերի կրճատման հիմնախնդիրը, եւ այս նպատակով էապես խստացվել են ապրանքների մատակարարման կամ տեղափոխության փաստաթղթավորման համար սահմանված պահանջների չկատարման համար նախատեսված պատասխանատվության չափերը (2022 թ. ապրիլի 12-ին ընդունված՝ «ՀՀ հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի համաձայն,- Ա. Մ.)։
Օրինակ՝ օրենսգրքով սահմանված պահանջները չբավարարող ուղեկցող փաստաթղթով կամ առանց ուղեկցող փաստաթղթի ապրանքների մատակարարման կամ տեղափոխության դեպքում այժմ գանձվում է տուգանք այդ ապրանքի գնի 50 տոկոսի չափով, բայց ոչ պակաս 500 հազար դրամից, նախկին՝ 200 հազարի փոխարեն։ Իսկ մեկ տարվա ընթացքում խախտման երկրորդ փաստ արձանագրվելու դեպքում՝ անփաստաթուղթ ապրանքների գնի 100 տոկոսի չափով, բայց ոչ պակաս 2 միլիոն դրամից, համեմատության համար նշենք, որ նախկին ցուցանիշը 500 հազար դրամ էր։ Նույն փոփոխություններով խախտման 3-րդ եւ ավելի փաստ արձանագրվելու դեպքում գանձվում է տուգանք` անփաստաթուղթ ապրանքների գնի 200 տոկոսի չափով, բայց ոչ պակաս 10 միլիոն դրամից:
Ըստ լրատվության նույն աղբյուրի՝ ՊԵԿ-ը հարկային իրավախախտումների կանխման ու բացահայտման ուղղությամբ մշտապես է ոլորտային հսկողություն անում։ Հետաքննության եւ օպերատիվ հետախուզության վարչությունում, ըստ ոլորտային բաժանման, մշակվել, ներդրվել ու կիրառվել են ռիսկային գործարքների, ստվերային շրջանառության բացահայտմանն ուղղված նոր մոտեցումներ: «Արդյունքը թվերն են ցույց տալիս,- ասաց Լ. Մկրտչյանը,- 2022 թ. հունվար-դեկտեմբերին՝ առանց հաշվարկային փաստաթղթեր դուրս գրելու ապրանքների տեղափոխման կամ մատակարարման դեպքերի բացահայտմանն ուղղված միջոցառումների շրջանակներում արձանագրվել է 863 խախտում. առաջադրված տուգանքի գումարը կազմել է շուրջ 598.3 մլն դրամ, որից օրենսգրքով կատարված փոփոխություններից հետո` պատժամիջոցների չափը խստացնելուց հետո, արձանագրվել է 444 խախտում. առաջադրված տուգանքի գումարը կազմել է շուրջ 421.8 մլն դրամ»։
2022 թ. երկու եւ ավելի՝ առանց հաշվարկային փաստաթղթեր դուրս գրելու ապրանքների տեղափոխման կամ մատակարարման խախտումներ թույլ տված տնտեսավարող սուբյեկտների թիվը 65 է (ընդ որում՝ ցանկում հանրությանը հայտնի ընկերություններ են նաեւ)։
Ինչեւէ, ՊԵԿ-ը տնտեսավարողներին հորդորում է պահպանել հարկային կարգապահությունը` «ամբողջությամբ հայտարարագրել հարկման օբյեկտներն ու հարկման բազաները եւ այդ նպատակով բացառել առանց հաշվարկային փաստաթղթեր դուրս գրելու ապրանքների տեղափոխման կամ մատակարարման դեպքերը»։
