Թուրքիայում տեղի ունեցած երկրաշարժի կապակցությամբ ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանի այցն Անկարա պետք է օրինաչափորեն հայտնվեր միջազգային կառույցների, ուժային կենտրոնների ուշադրության դաշտում եւ որոշակի արձագանքներ ունենար: Ֆրանսիայի ԱԳՆ-ն հայտարարություն տարածեց, որով ողջունեց այցը՝ շեշտելով, թե այդ երկիրն աջակցում է հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորմանը: Ռուսաստանից այցին անդրադարձավ ՌԴ ԱԳՆ-ի միջազգային հարաբերությունների ՄՊԻ-ի միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտի եվրատլանտյան անվտանգության կենտրոնի առաջատար գիտաշխատող Սերգեյ Մարկեդոնովը: Վերջինս այն տեսակետը հայտնեց, թե Թուրքիային ցուցաբերած օգնության ֆոնին երկրների ԱԳ նախարարների հանդիպումների արարողակարգային հարցերն արդյունավետ կքննարկվեն, բայց դրանց հաջորդելու է Լաչինի միջանցքի եւ հայ-ադրբեջանական հարցերի քննարկումը, որի արդյունավետ լինելու համար պետք է որոշակի արդյունքներ արձանագրվեն կողմերի համար, եւ միայն այդ դեպքում այցը կարող է լինել պատմական:
Հայտնի փաստ է, որ Ռուսաստանը կողմ է Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորմանը, համենայնդեպս՝ հնչող պաշտոնական հայտարարությունների մակարդակում, առավել եւս, վերջին տարիներին Մոսկվա-Անկարա ջերմացած հարաբերությունների պայմաններում, բայց ՌԴ ԱԳՆ-ի ներկայացուցիչն իր դատողությունները փորձում է կառուցել առկա փաստերի վրա, որոնք միանշանակ լուծման կարիք ունեն:
Միրզոյանի եւ Չավուշօղլուի համատեղ ասուլիսից կարելի է ենթադրել, որ հիմնական բանակցություններն ընթացել են Հայաստան-Թուրքիա սահմանի եւ տարածաշրջանում ընդհանրապես հաղորդակցության ուղիների բացման շուրջ: Այստեղ անխուսափելիորեն քննարկվել է Լաչինի միջանցքի փակ լինելու հիմնահարցը, որն Արցախում հումանիտար ճգնաժամի պատճառ է դարձել: Թուրքիայի արտգործնախարարը հիմնական շեշտադրումն անում է հայ-թուրքական սահմանի բացման հարցերի վրա՝ «Մետաքսի ճանապարհի» համատեքստում դիտարկելով Անիի պատմական կամրջի վերականգնումը:
Չավուշօղլուի հայտարարությունից կարելի էր ենթադրել, որ խոսքը հայ-թուրքական սահմանի լիարժեք բացման ուղղությամբ կատարվելիք աշխատանքների մասին է: Սակայն արդեն օրվա վերջում Թուրքիայի հատուկ ներկայացուցիչ Քըլըչը հայտարարեց, թե խոսքը երրորդ երկրների քաղաքացիներին Հայաստան-Թուրքիա սահմանը հատելու հնարավորություն տալու մասին է: Կառավարության նիստում նույնը կրկնեց նաեւ ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը՝ հայտնելով, որ մինչեւ զբոսաշրջության մեկնարկն աշխատելու են ավարտին հասցնել երրորդ երկրների քաղաքացիների եւ երկու երկրների դիվանագիտական անձնագրեր ունեցող քաղաքացիների համար ցամաքային սահմանի բացումը:
Թուրքիայի ԱԳ նախարարը նաեւ շեշտադրեց ուկրաինական հակամարտության ֆոնին, իր ձեւակերպմամբ, «Միջին միջանցքի» գործարկման կարեւորությունը Ասիան Եվրոպային միացնելու հարցում՝ պնդելով, որ այն կնպաստի տարածաշրջանի բոլոր երկրների տնտեսությունների զարգացմանը: Բարձրաստիճան դիվանագետը փաստորեն խոսում է տարածաշրջանի հաղորդակցության ուղիների բացման մասին այն դեպքում, երբ իր երկրի «կրտսեր եղբայրը» փակ է պահում Արցախի Հանրապետության «կյանքի ուղին»՝ հումանիտար ճգնաժամի առաջ կանգնեցնելով մի ողջ ժողովրդի, կաթվածահար անելով հանրապետության տնտեսական, առողջապահական, կրթական ոլորտները:
Մյուս կողմից էլ փաստ է, որ տարածաշրջանում հարաբերությունների կարգավորումը համալիր բնույթ է կրում, խնդիրները փոխկապակցված են միմյանց, եւ այդտեղ առաջընթաց ապահովելու համար անհրաժեշտ են նպաստող նախադրյալներ, համապատասխան մթնոլորտ: Այսօր ասել, թե Արցախը շրջափակման ենթարկելու Բաքվի գործողությունները նպաստում են տարածաշրջանային կառուցողական երկխոսությանը, անհեթեթ կլիներ, իսկ Ադրբեջանի վրա ներազդելու միջոց Թուրքիան միանշանակ ունի:
Որքան էլ փորձ արվի Արցախում ստեղծված իրավիճակը տարանջատել հայ-թուրքական հարաբերություններից, հնարավոր չի լինի, քանի որ խնդիրը ողջ տարածաշրջանի հաղորդակցության ուղիների բացման եւ հարաբերությունների հաստատման մասին է, առավել եւս, որ պաշտոնական Անկարան մշտապես ակնարկել է, որ հայ-թուրքական հարաբերությունները պայմանավորում է Երեւանի եւ Բաքվի հարաբերությունների կարգավորմամբ:
Հետեւաբար, տարածաշրջանում հարաբերությունների հաստատման ուղղությամբ իրական քայլեր կատարելու եւ արդյունքներ հաստատելու համար պետք է հայտարարությունները համահունչ լինեն գործողություններին, իսկ Բաքվի գործողությունները չեն տեղավորվում այդ տրամաբանության մեջ:
