Հայ-իրանական գրական կապերն ամրապնդելու, երկու երկրների ժամանակակից գրողներին թարգմանելու, հրատարակելու նպատակով Հայաստան է ժամանել Իրանի «Սալես» հրատարակչության տնօրեն Մոհամմադ Ալի Ջաֆարիյեն: Նա կարծում է, որ հայերն ու իրանցիները բազմաթիվ ընդհանրություններ ունեն և արվեստի, գրչի ժողովուրդներ են, ուստի անհարժեշտ է համագործակցել, զարգացնել դարավոր գրական կապերը:
«Արմենպրես»-ի թղթակցի հետ զրույցում Մոհամմադ Ալի Ջաֆարիյեն հիշեցրեց, որ իրենց երկրում մեծ է իրանահայ համայնքը, և հայ գրականությունը մշտապես ուշադրության կենտրոնում է: Համագործակցությունը ձևավորվել է դեռ յոթ կամ ութ տարի առաջ, սակայն Հայաստանում Իրանի Իսլամական Հանրապետության դեսպանության մշակույթի կենտրոնի մշակույթի խորհրդական Սեյյեդ Հոսեյն Թաբաթաբայիի շնորհիվ այն նոր թափ է ստացել:
«Մենք մտադիր ենք զարգացնել գրական ոլորտում երկու երկրների համագործակցությունը: Նախատեսում ենք թարգմանել, Իրանի ընթերցասեր հասարակությանը ներկայացնել հայ ժամանակակից գրողներին: Նույն սկզբունքով էլ Հայաստանում կհանրահռչակենք Իրանի ժամանակակիցներին: Այցի շրջանակում ձգտում ենք նոր ծանոթություններ, կապեր հաստատել և համաձայնություններ ձեռք բերել: Փորձում ենք ծանոթանալ ոլորտի ներկայացուցիչների հետ, լսել բոլորի առաջարկությունները»,-պատմեց նա ու տեղեկացրեց, որ Հայաստանի գրողների միությունում արդեն իսկ հանդիպել է ժամանակակից գրողների, հրատարակիչների:
Զրուցել են «Անտարես» հրատարակչության ներկայացուցիչների հետ և պարզել, որ «Անտարեսը» հայ ժամանակակից գրողների ստեղծագործությունների շարք է լույս ընծայում. նախատեսում են ընտրել տասը լավագույն աշխատանք՝ Իրանում հրատարակելու նպատակով:
Մոհամմադ Ալի Ջաֆարիյեի խոսքով՝ Իրանում լայն տարածում ունեն հայտնի իրանահայերի, մեծահարուստների հիշողությունների հիման վրա գրված գրքերը, պատմավեպերն ու սիրավեպերը: Պահանջված են նաև ժամանակակից հայ պոետների ժողովածուները, սիրված են արտերկրում ստեղծագործող հայ գրողների գրքերը: Թարգմանել և հրատարակել են գրքեր, որոնք անդրադառնում են Հայոց ցեղասպանությանը: Դրանցից մեկն ամբողջությամբ հիմնված է պարսկական աղբյուրների փաստաթղթերի վրա:
«Մենք գրախանութների մեծ ցանց ունենք ամբողջ երկրով մեկ և ցանկանում ենք, որ մեզ մոտ հայկական տարբեր հրատարակչությունների անկյուններ լինեն, քանի որ հրատարակչության խանութներից մեկն Իրանի հայաբնակ թաղամասում է, կարծում եմ, որ հայերեն գրքերը ևս մեծ ընդունելության կարժանանան»,-նշեց հրատարակիչը:
Նա խոստովանեց, որ իր համար սա նոր գործընթաց է: Իրանում կան մասնագետներ, որոնք ուսումնասիրում են հայ հեղինակներին, որոշում, թե որ գործերն է պետք թարգմանել, սակայն ինքը դեռ չի ընթերցել հայ ժամանակակիցներին: Խոստանում է անպայման կարդալ:
Մոհամմադ Ալի Ջաֆարիյեն ևս մեկ անգամ հավաստիացրեց, որ գրքի իրանական շուկան բավականին մեծ է, ընթերցասերների համայնքը՝ ևս: «Գիրքը հատուկ տեղ ունի, և այդ պոտենցիալը լավ ճանաչված ու բացահայտված չէ Հայաստանում: Այն ներուժն էլ, որ առկա է համագործակցության առումով, հնարավորինս լավ օգտագործված չէ, և այդ բացը լրացնելուն է ուղղված մեր քաղաքականությունը: Մենք դարավոր բարեկամական կապեր ունեցող ժողովուրդներ ենք, որոնք մշակույթի, արվեստի բոլոր բնագավառներում ընդհանրություններ ունեն: Իրանում մեծ համայնք կա, որում շատ են գրչի մարդիկ, արվեստագետները: Եթե լուրջ ուսումնասիրենք արվեստի բոլոր ճյուղերը, կտեսնենք, որ դրանց ակունքներում իրանահայերն են: Մենք պետք է կարողանանք լավ զարացնել Հայաստան, իրանահայեր և Իրանի արվեստագետների համայնք եռանկյունին և ճիշտ օգտագործել այն ներուժը, որը լավ բացահայտված չէ»,-եզրափակեց «Սալես» հրատարակչության տնօրենը:
Անժելա Համբարձումյան
