Այդ նրանց՝ մեծերին է վերապահված ազգն ու երկիրն օտարներին ներկայացնելու, ճանաչելի դարձնելու պատիվն ու առաքելությունը, հարստացնելու ազգային արժեքների գանձարանը: Այդ նրանք են գալիս ճառագելու իրենց շռայլ տաղանդով եւ թողնելու սեփական հետագիծը հայ ոգեղեն երկնի տարածքներում: Նրանց շարքում է Կոնստանդին Օրբելյանը՝ զավակը Աղապարոն հոր եւ Սառա մոր, ովքեր հիմնավորվել, զավակներ էին ունեցել ռուսական Արմավիր քաղաքում, այնուհետեւ տեղափոխվել հայաշեն ու… հայակեր Բաքու:
Տակավին հինգ տարեկան էր, երբ առաջինը զարմացնում է երաժշտությամբ զբաղվող եղբորը՝ Գարեգինին, երբ լսողությամբ վերարտադրում է նրա հնչեցրած՝ այն ժամանակներում արդիական համարվող երգերի մեղեդիները: Ի ծնե երաժշտական ընդունակություններով օժտված փոքրիկին անհրաժեշտ էր տալ համապատասխան կրթօջախ: Եվ նրան ընդունում են Բաքվի կոնսերվատորիային կից գործող շնորհալի երեխաների դպրոց, որտեղ, սակայն, Կոնստանդինին բախտ չէր վիճակված երկար սովորել. 1936-ից երկրում տիրող արյունալի հալածանքները հարվածում են նաեւ նրանց ընտանիքին՝ ձերբակալվում, այնուհետեւ գնդակահարվում է հայրը, երկու տարի անց ձերբակալվում եւ հինգ տարով ստալինյան ճամբարներում տառապում է մայրը: Ավագ եղբայրը եւ ինքը մնում են միայնակ՝ միաժամանակ հարազատ միջավայրում դառնալով «աքսորյալներ հասարակությունից»՝ որպես ազգի թշնամիների զավակներ: Շնորհառատ փոքրիկին անմիջապես հեռացնում են դպրոցից, եղբորը տանում բանակ: Սկսվում է Մեծ հայրենականը: 1942 թ. Կոնստանդինին, որպես դաշնակահար եւ ակորդիոնիստ, ընդունում են ութերորդ օդաչուական կորպուսի ջազային բաժին, որտեղ ստեղծվում է երաժշտական խումբ: 14-ամյա պատանին դառնում է քիչ-քիչ անուն հանող երաժշտախմբի անդամ: Եվ մի օր էլ խումբը համերգային ծրագրով գալիս է Երեւան: Այդ ժամանումը ճակատագրական էր լինելու ապագա արվեստագետի համար. այստեղ նրան նկատում են երեւանյան ճանաչված երաժիշտները, անձամբ ինքը՝ Հայաստանի էստրադային նվագախմբի հիմնադիր եւ ղեկավար, վաստակաշատ Արտեմի Այվազյանը: Նկատում եւ հրավիրում է իր նվագախումբ: Այնուհետեւ շուրջ երեքուկես տասնամյակ նա էր ղեկավարելու Հայաստանի թիվ մեկ էստրադային նվագախումբը՝ շարունակելով իր երեւելի նախորդի ավանդներն ու գործը՝ օր-օրի բարձրացնելով նրա համբավն ու հեղինակությունը: Կարճ ժամանակ անց, որպես ջազի լավագույն կատարող, խմբի համբավը դուրս է գալիս հանրապետության սահմաններից: 1956 թ. արտասահմանյան հյուրախաղերի ժամանակ ծանոթանում է հանրահայտ Միշել Լեգրանի հետ, առաջարկ է ստանում նախկին Միությունում մեծ հեղինակություն վաստակած Ուտեսովի ջազային նվագախմբում ընդգրկվելու, որը, սակայն, մերժում է: Հաջորդ տարում, իր ծննդան օրը Կոնստանդինին սպասվում էր ամենաթանկ նվերը՝ գտնվում է եղբայր Գարեգինը, որին համարում էին պատերազմում զոհված…
Անցյալ դարի 70-ականներից ի վեր Հայաստանի ջազային նվագախումբը հռչակ է ձեռք բերում նաեւ արտասահմանում, ելույթներ է ունենում աշխարհի լավագույն բեմերում՝ հանրահայտ ջազ նվագախմբերի հետ համատեղ: Պատահական չէր, որ խումբը բնութագրում էին որպես «տաղանդների գանձարան»:
Ասենք, որ անվանի կոմպոզիտորն ու դիրիժորն իր ուժերը փորձել է նաեւ երգաստեղծման ասպարեզում եւ բավական լուրջ հաջողություններ գրանցել: Նվագախմբի համար վերամշակել է ժողովրդական երգեր, ստեղծել նոր մեղեդիներ, գրել «Օրորոցայինը»: Նա է հեղինակը «Սիրտը երգում է», «Ճանապարհ դեպի կրկես», «Փառքի օղակներ», «Թռիչք անդունդի վրայով» ֆիլմերի երաժշտության: Հիշատակման է արժանի կոմպոզիտորի լարային կվարտետը: Մեծ ճանաչում են գտել սիմֆոնիան, «Անմահություն» բալետը, «Հուշարձան», «Դեպի թռիչք» խորեոգրաֆիկ պատկերները, «Տոնական նախերգանքը», «Զանգեզուր» պոեմը, «Երեւանյան մեղեդի», «Ռեքվիեմ», «Կեչիների աղմուկը», «Արեւիկ», «Սերը չի ծերանում» եւ սիրված այլ երգեր:
Ամփոփենք. Կոսնտանդին Օրբելյանը հայ ջազային էստրադային երաժշտությունը եւ նրա կատարողական արվեստը բարձրացրել է իր ժամանակի համար ամենաբարձր մակարդակի: Նա ստեղծել է դպրոց՝ լավ երաժշտական նյութն ընկալելու եւ գնահատելու, էստրադային նվագարանն իր տոնական հնչեղության, բեմական ճշգրիտ եւ ճաշակավոր պահվածքի դպրոց: Եվ այդ ամենն ստեղծել է առանց ավելորդ քաղաքավարության. նա հայտնի էր նաեւ իր առասպելական խստապահանջությամբ: Նաեւ դա էր օրբելյանական նվաճումների նախապայմաններց մեկը:
