Երեւանի թիվ 160 հիմնական դպրոցը մայրաքաղաքում աշակերտների թվով մեծ կրթօջախներից է Էրեբունի վարչական շրջանում: Վերջերս ՀՀ ԵԿՄ Էրեբունու տարածքային բաժանմունքում հաղորդակցվեցի «Պատանի երկրապահ» ակումբի սաների առօրյային: Պարզվեց՝ նրանց հիմնական մասը թիվ 160 դպրոցի աշակերտներ են:
Էրեբունու «Պատանի երկրապահի» հրամանատար, ավագ ենթասպա Սամվել Խաչատրյանը տեղեկացրեց, որ թիվ 160 դպրոցի տնօրինությունը, ուսուցիչները սիրով են համագործակցում իրենց հետ: Միասին այցելեցինք դպրոց, ծանոթացա արդեն 50-ամյա կրթօջախի պատմությանը։ Հասմիկ Մարտիրոսյանը 1994-ից ֆրանսերեն է դասավանդել այստեղ, եղել փոխտնօրեն, 2 տարի է՝ տնօրինում է կրթօջախը եւ գոհ է ուսուցչական անձնակազմից: Տեղեկացրեց՝ դպրոցում կա 110 աշխատակից, որից 88-ը մանկավարժներ են, այդ թվում՝ գրադարանավար, լոգոպետ, հոգեբան, ուսուցչի օգնական: Մասնագետներով համալրված է դպրոցը, բայց կա մաթեմատիկայի եւ ֆիզիկայի ուսուցիչների պահանջ: 1-9-րդ ընդհանուր 50 դասարանում սովորում են 1342 աշակերտ, որից առաջին դասարանցիներ՝ 144, իններորդցիներ՝ 127 (5 դասարանում): Հավելեց նաեւ, որ իրենց շրջանավարտները մշտապես կապը պահում են դպրոցի հետ, հատկապես տղաները՝ բանակ մեկնելիս, վերադառնալիս անպայման հանդիպում են: Դպրոցն ունի ֆիզիկայի ու քիմիայի լաբորատորիաներ, սակայն գույքը խորհրդային տարիներից է մնացել: Գրադարանից աշակերտներն ակտիվորեն են օգտվում: Ունեն ընթերցասրահ: Համագործակցում են նաեւ Էրեբունի վարչական շրջանում գործող թիվ 10 հանրային գրադարանի հետ: Համակարգչային 2 դասարաններից փոքրը՝ էլեկտրագրատախտակով, մանկավարժների համար է: ՆԶՊ դասասենյակն ապահովված է ուսումնական ու օդամղիչ զենքով, այստեղ գործում է նաեւ հրաձգարան: Դպրոցի զինղեկ, ռազմագիտության ուսուցիչ, պահեստազորի փոխգնդապետ Միքայել Ապրեսյանը ծնունդով Արցախի Թալիշ գյուղից է, եղել է ջոկատի հրամանատար, մասնակցել արցախյան գոյամարտին: Մինչ 44-օրյա պատերազմը՝ դպրոցը կապի մեջ է եղել Թալիշի գյուղական համայնքի հետ: Եղել են փոխադարձ այցելություններ: Ցավով են հիշում տնօրենն ու ուսուցիչները, թե ինչպիսի սիրով են այցելել Արցախ, մի քանի օր մնացել Թալիշում, աջակցել դպրոցին: 44-օրյայի ժամանակ էլ դպրոցի անձնակազմը ֆինանսապես ու նյութապես է աջակցել բանակին, Արցախի բնակչությանը: Նույն պատերազմի ընթացքում դպրոցի 5 շրջանավարտներ մարտիրոսվել են մարտադաշտում: Երկրորդ հարկի միջանցքում անմահ հերոսներին նվիրված Փառքի անկյուն կա՝ տղաների լուսանկարներով, կենսագրական տվյալներով, խորհրդանշական Անմար կրակով:
Դպրոցի փոխտնօրեն, ֆիզիկայի մասնագետ Մարգարիտ Զարգարյանն այս դպրոցի շրջանավարտ է, համալսարանն ավարտելուց հետո՝ 1996-ից աշխատում է հարազատ կրթօջախում: Նրա ուղեկցությամբ Էրեբունու «Պատանի երկրապահի» հրամանատար Ս. Խաչատրյանի եւ փոխհրամանատար Աննա Ճաղարյանի հետ այցելեցինք այն դասարանները, որտեղ սովորում են պատանի երկրապահները: 7-րդ Զ դասարանում են սովորում պատանի երկրապահներ Անահիտն ու Յանան: Նրանց դասղեկ, այս դպրոցի շրջանավարտ Աննա Դավթյանը, մաթեմատիկայի ուսուցչուհի Գայանե Օհանյանը նշեցին՝ երկուսի վարքն էլ միշտ գնահատվել է գերազանց: Իսկ մաթեմատիկա առարկան, ընդհանրապես, դժվար է սովորել, սակայն աշակերտուհիներն աշխատում են, որ հնարավորինս լավ սովորեն: Փոխտնօրենը նույնպես կարեւորեց աղջիկների վարքը, որ բարձր է, սովորելիս էլ ծուլություն չեն ցուցաբերում, հայրենասեր են: Դասարանի մնացած աշակերտների հետ էլ զրուցեցինք: Փոխտնօրենը կարեւորեց, որ հատկապես տղաներն անդամագրվեն «Պատանի երկրապահ» ակումբին: Բոլոր դասարաններում, որ այցելեցինք, իրենց առօրյայի մասին պատմեց «Պատանի երկրապահի» ներկայացուցիչ Աննա Ճաղարյանը: Անդրադարձավ Գեղարքունիքի մարզի Ծովինար գյուղում յուրաքանչյուր տարի կազմակերպվող ամառային ճամբարի առօրյային: Տեղեկացրեց, որ յուրաքանչյուր տարի ավելի քան 3000 երեխա է հանգստանում այստեղ՝ յուրաքանչյուր հերթափոխը 15 օր: Նշեց նաեւ, որ նույն ճամբարում կարող են հանգստանալ այլ երեխաներ եւս, բայց պետք է ենթարկվեն պայմաններին, կարգ ու կանոնին, որը բարձր մակարդակի վրա է:
7-րդ Ե դասարանում են սովորում Լյուսի Սայադյանը եւ Հրաչյան, ովքեր նույնպես երկրապահից են: Նրանց դասարանում մաթեմատիկայի ժամ էր: Ուսուցչուհին՝ Մարինե Մխիթարյանը, գովեստով խոսեց Լյուսիի մասին: Դասղեկ, ֆիզկուլտուրայի ուսուցիչ Գոհար Մինիչյանն այս դպրոցի շրջանավարտ է։ Ճիշտ է համարում, որ նաեւ աղջիկները պետք է մարզվեն։ Ընթացքում այլ աշակերտներ եւս ցանկություն հայտնեցին ընդգրկվել «Պատանի երկրապահի» կազմում, իհարկե՝ պետք է նաեւ ծնողների համաձայնությունը: Ս. Խաչատրյանը դասարաններում հարցեր էր ուղղում աշակերտներին, ներկայացնում պատանի երկրապահների խնդիրը, նրանց հետ աշխատելու նպատակները: Դպրոցում ամենակրտսեր երկրապահը 5-րդ դասարանցի Անին է, որը լավ է սովորում: Նրանց դասարան մտանք անգլերենի ժամին: Ուսուցչուհին՝ Գայանե Ներսիսյանը, որը ծնունդով Ստեփանակերտից է, ինչպես նաեւ դասղեկը գովեստով խոսեցին Անիի մասին: Ընթացքում եղավ նաեւ հանդիսավոր պահ. Պատանի երկրապահները՝ համապատասխան համազգեստով, իրենց հրամանատարի տեղակալի հրամանով շարքով մոտեցան դպրոցի Փառքի անկյունին, որտեղ էին նաեւ տնօրենը, ուսուցիչներ, զինղեկն ու «Պատանի երկրապահի» հրամանատարը: Միասին ծաղիկներ խոնարհեցին նահատակ տղաների հուշատախտակին՝ հարգելով նրանց հիշատակը:
Կամավորական Էդգար Վոլոդյայի Մկրտչյանը ծնվել է 26. 11. 1986 թ. Երեւանում: 44-օրյայի ժամանակ եղել է Ջրականի ու Հադրութի տարածքում: 2020 թ. հոկտեմբերի կեսերից համարվել է անհետ կորած: Մասունքները գտնվել են 2021-ի մայիսի 15-ին: Ամուսնացած էր, ունի 1 որդի: Ժամկետային սերժանտ, ջոկի հրամանատար Սերժ Սերգեյի Հակոբեխվյանը ծնվել է Երեւանում՝ 29. 08. 2000 թ.: 2019 թ. հունվարի 8-ին զորակոչվել է Հայոց բանակ, ծառայել է Հադրութում: Նահատակվել է ծննդյան օրվանից 3 օր անց՝ հավեժ 20 տարեկան ու հայրենիքի զինվոր մնալով: Հետմահու պարգեւատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով: Ս. Հակոբեխվյանի անունով է կոչվում դասարաններից մեկը: Արմենակ Գարեգինի Մանուկյանը նույնպես կամավոր է մեկնել ռազմաճակատ: Ծնվել է 1996 թ. փետրվարի 1-ին Երեւանում: 160 հիմնական դպրոցն ավարտելուց հետո ուսումը շարունակել է Երեւանի թիվ 114 ավագ դպրոցում։ Գերազանց գիտեր մաթեմատիկա, կատակով ասում էին, թե դասարանի հաշվիչն է: Նրա անունով նույնպես դասարան կա անվանակոչված: 2014-16 թթ. ծառայել է բանակում՝ Տավուշի մարզում: Եղել է սերժանտ: Մասնակցել է քառօրյա պատերազմին: Վերջին պատերազմի առաջին օրից մարտադաշտում էր եւ հոկտեմբերի 2-ին հերոսաբար նահատակվել է Ջրականի տարածքում: Հետմահու պարգեւատրվել է «Մարտական խաչ» 1-ին աստիճանի շքանշանով: Կրտսեր սերժանտ Հայկ Հայկի Խաչատրյանը ծնվել է 2001 թ. նոյեմբերի 17-ին Երեւանում, 2020 թ. հունվարի 9-ին զորակոչվել է բանակ: Ծառայել է Գյումրիում, Խնձորեսկում, իսկ պատերազմի առաջին օրը տեղափոխվել են Ջրական: Ծանր վիրավորվել է հոկտեմբերի 16-ին, մոտ մեկ ամիս մաքառել մահվան դեմ, բայց… Հետմահու պարգեւատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով: Ռուբեն Արտավազդի Մարգարյանը 2020 թ. հոկտեմբերի 4-ին կամավոր մեկնել է մարտադաշտ, մարտնչել է Ջրականում: Իր ջոկատով մեծ կորուստներ են հասցրել թշնամուն: Հոկտեմբերի 14-ին վիրավոր ընկերոջն իջեցրել են ճակատային գծից եւ 15 հոգով գրավել երկրորդ դիրքերը, սակայն ընկել են շրջափակման մեջ եւ նահատակվել: Ծնվել է 14. 04. 1998 թ.: Հետմահու պարգեւատրվել է «Հայրենիքի պաշտպանության համար» եւ «Մարտական ծառայություն» մեդալներով: Պահեստազորային Գեւորգ Վահանի Մխիթարյանը 2013-15 թթ. ծառայել է Հայոց բանակում՝ Արցախում: 44-օրյա պատերազմի առաջին օրից Մատաղիսում էր: Հոկտեմբերի 16-ին մարտնչել է հերոսաբար, ծանր վիրավորվել եւ նահատակվել՝ կրակելով վերջին փամփուշտը: Ծնվել է 04. 10. 1995 թ. Երեւանում: Դպրոցի ֆիզկուլտուրայի դահլիճը կոչվում է Մկրտիչ Հովակիմյանի անունով, իսկ ՆԶՊ դասասենյակը՝ 1990-ին նահատակված հերոս Հայկ Խաչատրյանի անունով:
Դպրոցի տնօրենը տեղեկացրեց նաեւ՝ իրենց շրջանավարտներից մինչ օրս բանակում ծառայող դիպուկահար ունեն, ով վերջերս այցելել է իրենց: Անդրադարձավ նաեւ դպրոցի խնդիրներին, պետք է հիմնանորոգվի ֆիզկուլտուրայի դահլիճը, բարեկարգվի շենքի տանիքը, ստեղծվի համապատասխան հրաձգարան: Նշեց նաեւ, որ մոտ օրերս Էրեբունու վարչական շրջանի կողմից դպրոցի բակում կտեղադրվեն նստարաններ, եւ կկարգավորվի դիտահորերի հարցը: Խոսելով ձեռքբերումների մասին՝ ամենակարեւորը համարեց իրենց աշխատանքային անձնակազմը։ Ասաց, որ իր սաները ՆԶՊ առարկայի օլիմպիադայում տարբեր ժամանակ ճանաչվել են հաղթող: 2021-22 ուստարում հանրապետական փուլում ճանաչվել են երրորդը՝ մրցելով ավագ դպրոցների հետ: Պատմություն առարկայի դպրոցական օլիմպիադայում նույնպես ունեցել են հաջողություն՝ երրորդ տեղ: Դպրոցի շատ աշակերտներ հաճախում են նաեւ հարեւանությամբ գործող արվեստի դպրոց՝ սովորելով տարբեր մասնագիտություններ: Առաջին դասարանցիների համար, որոնց ծնողներն աշխատում են, կազմակերպում են երկարօրյա դասընթացներ՝ սնունդը հոգալով դպրոցի բյուջեի հաշվին: Կարեւորեց նաեւ այն, որ յուրաքանչյուր տարի մարտի 15-ից կազմակերպում են անվճար դասընթացներ նախադպրոցական երեխաների համար:
«Պատանի երկրապահի» հրամանատար Ս. Խաչատրյանը գոհունակություն հայտնեց դպրոցի անձնակազմին, դասղեկներին, որ սիրով են համագործակցում իրենց հետ: Օրինակ բերեց 6-րդ Ա դասարանի դասղեկ Հեղինե Մնացականյանին, 6-րդ Դ դասարանի դասղեկ Կարինե Մանուկյանին եւ այլոց, ովքեր պատրաստակամ են միշտ աջակցել: Ի դեպ՝ Կ. Մանուկյանը երկար ժամանակ ընտանիքով բնակվում էր Քաշաթաղի շրջանի Ծաղկաբերդ գյուղում եւ մաթեմաթիկա դասավանդում տեղի Աշոտ Նավասարդյանի անվան միջնակարգ դպրոցում: Ս. Խաչատրյանը նշեց նաեւ, որ ՀՀ ԵԿՄ վարչության նախագահ Ս. Միքայելյանը մշտապես աջակցում է իրենց, կարեւորում պատանիների դերը Երկրապահում եւ ապագայում: Ընթացքում պատանի երկրապահները, զինղեկ Մ. Ապրեսյանի հսկողությամբ, ՆԶՊ դասասենյակում մասնակից եղան ինքնաձիգի քանդման-հավաքման վարժանքին, կրակեցին օդամղիչով։
