Դպրոցական մի հանրածանոթ անեկդոտ կա. նախորդ օրը դասի չեկած աշակերտին ուսուցիչը հարցնում է բացակայության պատճառը: «Եղբորս ատամը ցավում էր»,- պարզաբանում է աշակերտը: «Իսկ դո՞ւ ինչ էիր անում»,- հարցնում է զարմացած ուսուցիչը: «Օգնում էի եղբորս, միասին էինք տնքում»,- հետեւում է աշակերտի հանգիստ պատասխանը:
Այս՝ «միասին տնքալու» գործելակերպն այսօր լայն տարածում ունի աշխարհում: Ավելին, այն վերածվել է «միասին տնքալու» արհեստի: Այն հայտարարությունները, որ իբրեւ սատարում են, այն գործողությունները, որ որպես աջակցություն կատարվում են տարբեր երկրների կողմից այլ երկրների հանդեպ, տեղավորվում են հենց այդ՝ «միասին տնքալու» բանաձեւի շրջանակում: Միասին տնքում են հանուն ժողովրդավարության, հանուն խաղաղության, հանուն զարգացման, բայց արդյունքում ո՛չ մեկը կա, ո՛չ մյուսը, ո՛չ էլ երրորդը: Միասին տնքում են հանուն մարդու իրավունքների, հանուն արդարության, հանուն ազատության, բայց արդյունքում ոտնատակ է արվում կամ շարունակում է ոտնատակ արվել այդ ամբողջը:
«Մենք պատրաստ ենք խորհրդատվություն տրամադրել մեր եղբորը»,- հայտարարվում է որպես միասին տնքալու մի տեսակ: «Մենք պատրաստ ենք զենք տրամադրել մեր եղբորը»,- հնչում է երկրորդը: «Մենք պատրաստ ենք վարկ տրամադրել մեր եղբորը»,- շարունակում է երրորդը: «Մենք պատրաստ ենք հանուն խաղաղության ավելացնել ատելությունը մեր եղբոր թշնամիների նկատմամբ», «Մենք պատրաստ ենք …», «Մենք ուզում ենք…», «Մենք կիսում ենք…» եւ այլն: Սրանք այն արտահայտություններն ու գործողություններն են, որոնք տիրապետում են այսօր աշխարհում: Թվում է, թե, ինչպես ասվում է հայտնի ֆիլմում, «կոպիտ դար է, կոպիտ բարքեր, ռոմանտիզմ չկա», սակայն բանն էլ հենց այդ է, որ վերոհիշյալ ամեն ինչ արվում է հենց ռոմանտիզմով: Նախ, շատ զգացմունքային կերպով գովաբանվում է օգնության կարիք ունեցող եղբայրը, ապա սկսվում է նրա ծանր վիճակի ներկայացումը, որին հետեւում են աջակցելու, սատարելու, այսինքն՝ «միասին տնքալու» պատրաստակամության արտահայտությունները: Հանուն ճշմարտության՝ պետք է ասել, որ երբեմն լինում են նաեւ անկեղծորեն «միասին տնքալու» քայլեր, որոնք, սակայն, կրկին առաջին հերթին բխում են ոչ թե ատամնացավ ունեցող եղբոր, այլ՝ փորացավ ունեցող եղբոր շահերից:
Վերը նշված՝ ատամի ցավը,անշուշտ, դասից բացակայելն արդարացնելու շինծու եւ կեղծ պատճառաբանություն է, արդարանալու փորձ: Ցավոք, իրավիճակն այդպիսին է նաեւ մեծ եւ իրական քաղաքականության մեջ, պատերազմական թե խաղաղ վիճակներում…
Գագիկ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ
