Կեղծ խաղաղասիրական քարոզի ֆոնին Ադրբեջանը շարունակում է ավելացնել ինչպես իր սպառազինությունները, այնպես էլ ակտիվորեն ներգրավվել ամենատարբեր զորավարժություններում։ Այս ամենին զուգահեռ մեծացնում է իր ռազմական ներկայությունն Արցախի օկուպացված շրջաններում։ Ադրբեջանի ՊՆ-ի երեկվա հաղորդագրությունից տեղեկանում ենք, որ օկուպացված Մարտունու շրջանում շահագործման են հանձնել մոդուլային տիպի երկու նոր զորամասեր, որոնք կոչված են այդ տարածքում մարտական հերթապահություն եւ զորքերի ծառայություն կազմակերպելու, ինչպես նաեւ անձնակազմին պատշաճ կենցաղային պայմաններ ապահովելու համար։ Նշվում է, որ այլ տարածքներում եւս նոր զորամասերի շինարարությունն ընթացքի մեջ է։
Հայտնի է, որ Ադրբեջանը մասնակցելու է հուլիսի 26-ից օգոստոսի 6-ը Վրաստանի տարածքում անցկացվելիք «Agile Spirit 2021» միջազգային զորավարժություններին, որոնք Եվրոպայում ԱՄՆ ծովային հետեւակի կորպուսի եւ վրացական զինված ուժերի վարժանքներ են։ Մասնակցելու են ավելի քան 2.5 հազար զինծառայողներ 15 երկրից (Վրաստան, Էստոնիա, Լատվիա, Լիտվա, Գերմանիա, Լեհաստան, Ռումինիա, Իսպանիա, Թուրքիա, Ուկրաինա, Իտալիա, Ադրբեջան եւ այլն): Նշվում է, որ «Agile Spirit»-ը կոչված է բարձրացնելու Միացյալ Նահանգների, Վրաստանի, դաշնակիցների եւ տարածաշրջանային գործընկերների պատրաստվածությունն ու ուժերի փոխգործակցությունը։ Ընդհանուր առմամբ, զորավարժությունները տեղի կունենան Վրաստանի հինգ վայրում:
Ադրբեջանի ռազմական ներուժի մեծացման հասցեատերը Հայաստանն է։ Թվում է՝ երբեմն թե՛ մեր, թե՛ միջազգային հանրության կողմից մոռացության է մատնվում, որ այս տարվա մայիսի 12-ից Ադրբեջանի զինված ուժերը մեծաքանակ զինվորականներով եւ զինտեխնիկայով դիրքավորվել են ՀՀ սուվերեն տարածքում, մասնավորապես՝ Սյունիքի մարզի Սեւ լճի, նաեւ Գեղարքունիքի մարզի Վերին Շորժա եւ Կութ բնակավայրերի տեղամասերում։ Թեեւ մի շարք երկրներ՝ Ֆրանսիա, ԱՄՆ, Հնդկաստան, Հունաստան, քննադատության են արժանացրել Ադրբեջանի քայլերը, սկզբնական շրջանում բանակցություններ էին վարվում Հայաստանի տարածքից ադրբեջանական զինուժի դուրսբերման համար, սակայն այդ բանակցություններն այդպես էլ արդյունք չտվեցին, եւ մենք կարծես թե համակերպվել ենք մեր տարածքների հերթական օկուպացիային։
Ադրբեջանական ագրեսիայի հերթական դրսեւորումն էր Երասխի հատվածում հուլիսի 14-ից սկսված եւ պարբերական բնույթ ունեցող այդ երկրի զինված ուժերի կրակոցները: Այս մասին են վկայում ՀՀ պաշտպանության նախարարության հաղորդագրությունները եւ ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանին ուղղվող ահազանգերը: Հուլիսի 14-ի հրաձգության հետեւանքով զոհվել էր մեկ հայ զինծառայող: Մտահոգիչ է, որ այդ օրերին տարածաշրջանային այցով Հայաստանում գտնվող Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը, խոսելով Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ սահմանազատման մասին, նշել էր, որ քննարկում իրականացնելու համար անհրաժեշտ է, որպեսզի «վիճարկելի տարածքներից երկու կողմերի զինված ուժերը նահանջեն»։ Բնականորեն հարց է առաջանում, թե ինչ հիմքերով են Երասխը, Սյունիքի կամ Գեղարքունիքի գյուղերը դարձել «վիճարկելի»։ Եթե այդ եզրակացությունը հիմնված է ադրբեջանական ընդգծված հակահայկական, ապակառուցողական եւ իրականության հետ աղերսներ չունեցող հայտարարությունների եւ «փաստերի» վրա, ապա այստեղ մենք անելիք ունենք՝ ճշմարտությունը ներկայացնելու եվրոպացի բարձրաստիճան պաշտոնյային։
Ի դեպ, Հայաստանի մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը նշում է, որ ՄԻՊ գրասենյակի փաստահավաք աշխատանքների արդյունքում պարզվել է, որ ադրբեջանական զինծառայողները այս տարվա հուլիսի 19-ի հանցավոր արարքներով խախտել են ՀՀ Սյունիքի մարզի Տեղ համայնքի բնակիչների իրավունքները: Մասնավորապես՝ գյուղի բնակիչներից մեկին, ով այդ օրը գյուղատնտեսական աշխատանքներ է կատարել իրեն եւ իր ընտանիքին օրինական փաստաթղթերի հիման վրա սեփականության իրավունքով պատկանող հողատարածքում, մոտեցել են ադրբեջանական մի խումբ զինծառայողներ եւ զենքով սպառնացել։ ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանը հատուկ արձանագրում է, որ ադրբեջանական զինված ուժերի ծառայողների՝ ՀՀ քաղաքացիական բնակիչների իրավունքները կոպիտ խախտող հանցավոր բնույթի նշված արարքները պետք է դիտել միասնական դիտավորության մեջ: Դա հաստատվում է նաեւ այն կրակոցների ֆոնին, որ ադրբեջանական զինված ուժերը շարունակաբար հրահրում են ՀՀ սահմանային մյուս հատվածներում՝ քաղաքացիական բնակավայրերի հարեւանությամբ, եւ դիտավորյալ խաթարում սահմանային բնակչության խաղաղ կյանքը՝ ոտնահարելով նրանց իրավունքները (կյանքի ու առողջության, սեփականության ու հոգեկան անձեռնմխելիության եւ այլ կենսական իրավունքներ):
Նկատենք, որ բոլոր վերոնշյալ դեպքերը ցույց են տալիս, որ ադրբեջանական կողմը ցանկանում է իր ապօրինի նպատակներին հասնել ուժի եւ ուժի սպառնալիքի կիրառման արդյունքում։ Մի հանգամանք, որը մերժվում է միջազգային իրավունքով։ Սրան ի պատասխան հայկական կողմը կարող է օգտագործել նույն այդ միջազգային իրավունքի լայն գործիքակազմը մեր պետության եւ բնակչության օրինական շահերն ու իրավունքները պաշտպանելու համար։ Կառուցողական դաշտ ապահովելու եւ արդյունավետ բանակցային գործընթացին վերադառնալու համար Ադրբեջանը պետք է առաջին հերթին դուրս բերի իր զինված ուժերը եւ զինտեխնիկան Հայաստանի սուվերեն տարածքից։
