28 տարի առաջ, 1993 թվականի հուլիսի 23-ին ստեղծվել է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության (Արցախի Հանրապետության) Արտաքին գործերի նախարարությունը: Այդ առթիվ հայտարարություն է տարածել ԱՀ ԱԳՆ-ն։
«Արտաքին քաղաքական գերատեսչության կազմավորումը տեղի է ունեցել
դժվար
ժամանակաշրջանում,
երբ
Արցախի
ժողովուրդը
ստիպված
էր
հետ
մղել
Ադրբեջանի
սանձազերծած
զինված
ագրեսիան,
որի
նպատակը
երիտասարդ
պետության
ոչնչացումն
էր։
Ստեղծված
իրավիճակում
անհրաժեշտ
էր
ինստիտուցիոնալացնել
ռազմական
գործողությունների
դադարեցմանն
ու
ադրբեջանա-ղարաբաղյան
հակամարտության
կարգավորմանն
ուղղված
բանակցային
ջանքերը,
ինչպես
նաև
արտաքին
քաղաքական
գործունեությունը՝
միտված
ազգային
շահերի
պաշտպանությանը:
Արցախի
ԱԳՆ-ն նշանակալի
ներդրում
է
ունեցել
1994 թվականի
մայիսի
12-ին
եռակողմ
հրադադարի
մասին
համաձայնագրի
կնքման
գործում,
որի
շնորհիվ
դադարեցվեցին
ռազմական
գործողությունները
և
պայմաններ
ստեղծվեցին
երկրի
խաղաղ
զարգացման
համար:
ԱԳՆ
կազմավորումը
կարևոր
նշանակություն
ունեցավ
նաև
Արցախում
պետականաշինության
տեսանկյունից.
անկախ
արտաքին
քաղաքականություն
վարելու
ունակությունը
կայացած
պետության
հատկանիշներից
մեկն
է:
Ստեղծման
օրվանից
Արցախի
Հանրապետության
ԱԳՆ-ն հետևողական
արտաքին
քաղաքականություն
է
վարում`
ուղղված
Արցախի
ռազմավարական
շահերի
պաշտպանությանը
և
խթանմանը,
մասնավորապես`
նրա
անկախության
միջազգային
ճանաչմանը,
միջազգային
կապերի
ընդլայնմանն
ու
խորացմանը,
Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք
եռամիասնության
ամրապնդմանը,
ադրբեջանա-ղարաբաղյան
հակամարտության
և
դրա
կարգավորման
ուղիների
վերաբերյալ
հանրապետության
իշխանությունների
դիրքորոշման
պարզաբանմանը,
Արցախի
մասին
իրազեկվածության
մակարդակի
բարձրացմանը
և
արտերկրում
դրական
վարկանիշի
ամրապնդմանը,
հակազդմանը՝
Ադրբեջանի
կողմից
ապատեղեկատվության
տարածմանն
ու
շահարկումներին։
2020 թ.
սեպտեմբերի
27-ին
Թուրքիայի
և
միջազգային
ահաբեկիչների
անմիջական
մասնակցությամբ
Ադրբեջանի
կողմից
Արցախի
Հանրապետության
դեմ
սանձազերծված
զինված
ագրեսիան
հանգեցրեց
անվտանգային
հին
սպառնալիքների
սրմանը
և
նորերի
առաջացմանը:
Այս
մարտահրավերների
առկայության
պայմաններում
պրոակտիվ
դիվանագիտությունը
առանձնահատուկ
նշանակություն
է
ստանում:
Նախաձեռնող, իրատեսական և հավասարակշռված արտաքին քաղաքականությունը Արցախի Հանրապետության ազգային անվտանգության արդյունավետ ապահովման, նրա պետական ինքնիշխանության պահպանման և ամրապնդման, տարածքային ամբողջականության վերականգնման, երկրի աշխարհաքաղաքական սուբյեկտայնության բարձրացման, ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտության՝ Արցախի ժողովրդի շահերից բխող համապարփակ կարգավորման գրավականն է»:
