Նախորդ մեկ օրվա ընթացքում ԱՄՆ-ն պետական բարձր մակարդակով երկու կարեւոր գործողություններ կատարեց, որոնք ուղղված էին Ադրբեջանի դեմ: Ներկայացուցիչների պալատն ընդունեց կոնգրեսական Ֆրենկ Փալոնի կողմից ներկայացված փոփոխությունը, որով կրճատվում է ավանդաբար Ադրբեջանին տրվող ռազմական օգնությունը: Կոնգրեսականի ներկայացրած նախագծում ասվում է, որ «Միջազգային ռազմական կրթություն եւ ուսուցում», ինչպես նաեւ «Արտաքին ռազմական ֆինանսավորում» ծրագրերի միջոցով հատկացվող որեւէ ֆինանսավորում չի տրամադրվելու Ադրբեջանին:
Երկրորդ գործողությունն ԱՄՆ պետդեպարտամենտի տարածած հայտարարությունն է, որով դատապարտում է Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ սահմանի երկայնքով բռնության աճի միտումը: Պետդեպարտամենտի խոսնակ Նեդ Փրայսի հայտարարության մեջ ասվում է, որ ԱՄՆ-ն կողմերին կոչ է անում պահպանել հրադադարի ռեժիմի վերաբերյալ իրենց ստանձնած պարտավորությունները՝ անհապաղ քայլեր ձեռնարկելով իրավիճակը լիցքաթափելու ուղղությամբ: ԱՄՆ-ն շեշտում է, որ միայն համապարփակ բանաձեւը, որը վերաբերում է բոլոր չլուծված խնդիրներին, կարող է կարգավորել հարաբերությունները երկու երկրների միջեւ, եւ Հայաստանին ու Ադրբեջանին հորդորում է հնարավորինս շուտ վերադառնալ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հովանու ներքո առարկայական քննարկումներին՝ հակամարտության երկարաժամկետ քաղաքական կարգավորմանը հասնելու համար:
Այսպիսով, ԱՄՆ-ն պետդեպարտամենտի խոսնակ Նեդ Փրայսի շուրթերով կրկնեց ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսիի՝ երկուշաբթի օրը Գեղարքունիքի սահմանամերձ հատված կատարած այցի ժամանակ հնչեցրած կոչը: Հիշեցնենք, որ դեսպանի այդ հայտարարությունից մեկ օր անց Ադրբեջանը սահմանի այդ հատվածում լայնամասշտաբ ապակայունացման գնաց, որով ուղիղ բացասական պատասխան տվեց ԱՄՆ դեսպանին, հետեւաբար՝ նաեւ ԱՄՆ-ին: Մտածել, որ Ադրբեջանն ինքնուրույն է գնացել այդ քայլին, ճիշտ չէր լինի: Վերջինիս նման պատասխանի դրդել էր Թուրքիան, որին առարկայորեն չէր կարող մերժել պաշտոնական Բաքուն: Օրեցօր ավելի տեսանելի է դառնում այն իրողությունը, որ 44-օրյա պատերազմի ելքն ապահովելու համար Ադրբեջանը Թուրքիային է հանձնել իր ճակատագիրը: Այս միտումն են փաստում ադրբեջանաթուրքական ամենամսյա զորավարժությունները եւ Արցախի օկուպացված ու հարակից տարածքներում տնտեսական (եւ ոչ միան տնտեսական) գործունեության ծավալման լայն հնարավորության ընձեռումը:
Ստացվում է, որ հակամարտությունը համապարփակ, քաղաքական բանակցությունների միջոցով, Մինսկի խմբի՝ միջազգայնորեն ճանաչված միակ ձեւաչափով լուծելու համանախագահ երկրների կոչին ադրբեջանաթուրքական զույգը պատասխանում է ռազմական սադրանքներով եւ մարդկային կորուստներ պատճառելով: ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրները, հանդիպելով ադրբեջանաթուրքական կոշտ հակադրության պատին, կոչերից բացի սկսել են դիմել հստակ նպատակային գործողությունների: Ֆրանսիան Հայաստանին առաջարկում է ռազմական աջակցություն, իսկ ԱՄՆ-ն սկսել է գործի դնել իր ունեցած գործիքակազմը՝ պատժիչ միջոցներ կիրառելով Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի նկատմամբ: Պարզ է, որ Ադրբեջանին ռազմական օգնությունից զրկելն առայժմ նախազգուշական, պրոֆիլակտիկ գործողություն է, որին կարող է հաջորդել պատժիչ ողջ գործիքակազմի կիրառումը: Մինսկի խմբի երրորդ երկիրը՝ Ռուսաստանը, Արցախում խաղաղապահ առաքելություն իրականացնելուն զուգահեռ, ձեռնամուխ է եղել ՀՀ ԶՈւ բարեփոխումներին եւ նրա հետ համատեղ՝ ռազմական պաշտպանական համակարգերի ձեւավորմանը:
Քաղաքական բանակցություններից խուսափելու ադրբեջանաթուրքական քաղաքականությունը հեռանկար չունի թեկուզ այն պատճառով, որ չի տեղավորվում հակամարտությունները կարգավորելու՝ մինչ օրս գոյություն ունեցող եւ արդյունավետություն ապահովող քաղաքական ձեւաչափերում: Թյուրքական կողմը փորձում է ասել, որ արցախյան հիմնահարցը լուծել է ռազմական ագրեսիայի միջոցով, ինչը հակասում է միջազգային բոլոր գործող հումանիտար ու ռազմական նորմերին եւ չի կարող կարգավորում համարվել: Ադրբեջանը եւ Թուրքիան փորձում են դուրս գալ համաշխարհային քաղաքակրթության գործող առաջադեմ նորմերի դեմ, ինչն արդեն իսկ դատապարտված է ձախողման: Վերջիններիս նման կեցվածքի շարունակությունը բերելու է քաղաքակիրթ աշխարհի օրինաչափ հակազդեցության: Խոշոր պետություններն արդեն սկսել են չեղարկել Թուրքիայի հպարտությունը համարվող բայրաքթարների պահեստամասերի մատակարարման ծրագրերը եւ կիրառել այլ տնտեսական պատժամիջոցներ: Այս գործընթացը խորանալու միտում ունի:
