Կաղարծի գյուղը Մարտունու շրջանի՝ պատերազմից առավել տուժած բնակավայրերից է, որը, բնականաբար, իշխանությունների հոգածության ներքո է, եւ նրանց կողմից ջանքեր չեն խնայվում ավերածությունների շուտափույթ վերացման ու բնակչության բնականոն կյանքի ապահովման համար:
Ռազմական գործողությունների ավարտից հետո պետբյուջեի եւ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի ֆինանսական միջոցների հաշվին վերականգնվել են ենթակառուցվածքները, հիմնանորոգվել հրետակոծություններից վնասված տներն ու հասարակական շինությունները: Առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձվում մշտական բնակավայրերից տեղահանված ընտանիքների բնակարանային պայմանների բարելավմանը եւ սոցիալական մյուս խնդիրների լուծմանը: Նրանց մի մասը տեղավորվել է նախկինում գյուղից հեռացած սեփականատերերի նորոգ տներում, մյուսներին բնակարաններ են տրամադրվել 14 բնակարանոց նորակառույց շենքում, որը վերջերս է շահագործվել: Համայնքի ղեկավար Գարուշ Սարգսյանի տեղեկացմամբ, այստեղ բնակություն է հաստատել նաեւ բազմազավակ ու կարիքավոր եւս 8 ընտանիք:
Ղազարյանների ընտանիքը, որ 21 տարի վարձով ապրում էր Ստեփանակերտի արվարձաններից մեկում, 3 սենյականոց բնակարան է ստացել հայրենի գյուղում: Շատ գոհ է իրեն նման հնարավորություն ընձեռելու համար: Ասում է. «Այսպիսի հրաշալի պայմաններ յուրաքանչյուր բազմազավակ ընտանիք կերազեր: Տունը պետությունն է տրամադրել, իսկ կահույքի եւ կենցաղային պարագաների հայթայթման հարցերը հոգացել է «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամը»: Առիթից օգտվելով, հիմնադրամի պատասխանատուներին շնորհակալանքի խոսքեր է ուղղում նաեւ Անահիտ Պողոսյանը, ում ընտանիքը ապրում էր սողանքի գոտում, եւ տունը խիստ վթարված էր ու փլման վտանգի տակ: Նրան նույնպես 3 սենյականոց բնակարան է հատկացվել բազմաբնակարան շենքում: «Կենցաղային պայմաններն այնքան գոհացնող են, տրամադրող, որ որոշել ենք նոր բնակարանում եւս մի երեխա ունենալ,- անկեղծանում է նա:- Կորուստներ շատ ունեցանք տնավեր պատերազմում, յուրաքանչյուր երիտասարդ ընտանիքում պիտի մանկան ճիչ լինի, շատանանք եւ զորանանք»…
Իսկ «ծերացող» երբեմնի Կաղարծիում նորածին մանուկների թիվը վերջին մեկ տարում զգալիորեն աճել է: Միայն այն փաստը, որ դպրոցահասակ երեխաների թիվը 34-ից 56-ի է հասել, վկայում է երիտասարդացող գյուղի մասին: Ու եթե այս ուսումնականում կրթօջախն իր դռներն է բացելու 56 աշակերտների համար, ապա դժվար չէ ենթադրել, որ հասունանում է համայնքում նաեւ մանկապարտեզ ունենալու հարցը: Մանավանդ, ինչպես գյուղապետն է հիշեցնում, համայնքում վերջերս երեք նոր ընտանիք է կազմավորվել եւ նոր ծնունդների են սպասում…
«Սովոր ենք դժվարություններ հաղթահարել, հարմարվել իրողությունների հետ, հավատով ու սիրով լծվել աշխատանքին, արարել եւ լավատես մնալ,- ասում է համայնքի ղեկավարը:- Միայն խաղաղություն լինի, ու այլեւս պայթյուններ, կրակոցներ չլսվեն: Վերջ լինի պատերազմին ու միմիայն խաղաղ եւ ստեղծագործ աշխատանքով զբաղվենք, կյանքի կոչենք անավարտ ծրագրերը»…
Ի թիվս գյուղում իրագործվող կենսական նշանակության ծրագրերի, նա կարեւորվում են Կաղարծին՝ Ստեփանակերտ-Մարտունի մայրուղուն կապող 5 կիլոմետրանոց ճանապարհի բարեկարգման եւ ասֆալտապատման աշխատանքները, որի շահագործումը նախատեսվում է սեպտեմբերի կեսերին…
