Իրան-Ադրբեջան հարաբերությունների աննախադեպ լարման ֆոնին լիովին սպասելի էր Էրդողանի անսպասելի այցը Բաքու: Թուրքիայի առաջնորդն իր նախօրոք պլանավորած հագեցած գրաֆիկում մեկ օր է կարողացել հատկացնել Ադրբեջան այցելելու համար: Միանշանակ է, թե ինչ ուղերձներ է հղելու Թուրքիայի առաջնորդը փաստացի իր ղեկավարման տակ գտնվող Ադրբեջանի Հանրապետությունից:
Էրդողանն իր անվերապահ աջակցությունը կհայտնի Ադրբեջանին Իրանի հետ սրված հարաբերությունների հարցում՝ Թեհրանին հիշեցնելով, որ Բաքվի հետ գործ ունենալը նշանակում է հարաբերվել Անկարայի հետ: Այնպես չէ, որ Իրանն այդ մասին չգիտի: Նուրբ պարսկական դիվանագիտությունը թույլ չի տալիս կոշտ ուղերձներն անմիջապես Անկարայի ճակատին շրխկացնել, նա դա անում է Ադրբեջանի միջոցով: Վերջին շրջանում Ադրբեջանին ուղղված Իրանի կոշտ հայտարարությունները եւ ծաղրանքի մակարդակի հասնող սարկազմի իրական հասցեատերն Անկարան էր:
Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հոկտեմբերի 26-ին Բաքու կմեկնի այդ հայտարարություններին պատասխանելու համար: Այցի համատեքստերից մեկը, բնականաբար, լինելու են Հայաստանի հետ թյուրքական պետությունների հարաբերությունները: Արցախ-Ադրբեջան եւ Հայաստան-Նախիջեւան սահմաններին վերջին լարումների ֆոնին Էրդողանը կփորձի խրախուսել իր հովանավորյալի գործողությունները՝ կրկին խոսելով տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատելու եւ հաղորդակցության ուղիները բացելու մասին: Ավանդույթի համաձայն՝ թյուրքական պետությունների ղեկավարները կրկին կհայտարարեն, թե սպասում են հայկական կողմի դրական քայլերին՝ այն դեպքում, երբ Բաքուն Թուրքիայի լուռ համաձայնությամբ ոչ միայն չի կատարում նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության՝ ռազմագերիների վերադարձման դրույթը, այլեւ արդեն անցել է հիմնական կետի՝ հրադադարի պահպանման դրույթի խախտմանը:
Պատահական չէ, որ Բաքուն շատերի համար անսպասելի հերթական զորավարժություններն սկսեց օկուպացված Բերձորում: Հապճեպ կազմակերպված զորավարժություններում ռազմական տեխնիկա չի ներգրավվի, քանի որ այդ տարածքներում ադրբեջանական զինուժը համապատասխան քանակի զինտեխնիկա չունի, մյուս կողմից էլ՝ դրա տեղափոխումը ժամանակատար եւ դժվար է, իսկ Էրդողանի այցի ֆոնն ապահովելու համար ժամանակը սուղ էր: Բերձորում Ադրբեջանի զինուժը հրամանատարաշտաբային զորավարժություններ է իրականացնելու, ինչի նպատակը քարտեզների վրա կապի միջոցներով այլ ուժերի հետ ցամաքային զորքերի փոխազդեցության ստուգումն է լինելու։
Բաքու կատարելիք այցով Թուրքիայի առաջնորդը կրկին կհիշեցնի ծավալապաշտական նկրտումների, ինչպես նաեւ աշխարհում իր «աճող» դերակատարության մասին: Վերջին անգամ իր գլոբալ հավակնությունների մասին նա Անգոլա կատարած այցի ժամանակ աղմկահարույց հայտարարությամբ բարձրաձայնեց: Թուրքիայի առաջնորդի խոսքերով՝ արագ զարգացող աշխարհում անհնար է պատկերացնել, որ գլոբալ անվտանգության ճարտարապետությունը մնա նույնը, եւ ճչացող արտահայտություն արեց, ըստ որի՝ մարդկության ճակատագիրը չպետք է թողնել «մի բուռ» երկրների ողորմածությանը: Նա նկատի ուներ ՄԱԿ-ի անվտանգության 5 մշտական անդամներին՝ Ռուսաստանին, Ֆրանսիային, ԱՄՆ-ին, Մեծ Բրիտանիային եւ Չինաստանին, որոնք այդ կարգավիճակը ստացել են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ելքն ապահովելու համար:
Բաքվում հերթական ծավալապաշտական հայտարարություններով Էրդողանը կշեշտի սեփական անվերապահ ազդեցությունն այդ երկրի վրա եւ Անդրկովկասում իր ներկայության մասին: Այցը հատկանշական է նաեւ Սիրիայում՝ ոչ առանց ՌԴ-ի ու ԱՄՆ-ի համաձայնության թուրքական զինուժին սիրիական բանակի եւ քրդական զինված ուժերի ցավալի հարվածների ֆոնին:
Սակայն վերեւում նշվածները հիմնական ուղերձները չեն: Պետք է արձանագրել այցի բուն նպատակը: Բաքու կատարելիք Էրդողանի այցը համընկնում է արցախյան 44-օրյա պատերազմի տարելիցի հետ: Արցախի Հանրապետության դեմ ագրեսիա հրահրելու եւ հանցավոր գործողություններ իրականացնելու կնքահայրը չէր կարող արյունալի պատերազմի տարելիցին չայցելել իր ոճրագործության վայրը: Էրդողանը իր այս քայլով կարդարացնի Արցախի ժողովրդի դեմ սանձազերծած ագրեսիան եւ տարածքների օկուպացիան: Դա նաեւ յուրահատուկ աջակցություն է Ալիեւին Հաագայի դատարանում Ադրբեջանի հանցագործությունների քննության ֆոնին:
