Երբ 44-օրյա պատերազմի ընթացքում ԵՄ հավաքական դիրքորոշումը շատ ամորֆ էր՝ այն հիմնավորմամբ, որ Ադրբեջանն ագրեսիա չի գործադրում ՀՀ-ի նկատմամբ, ապա 2021 թ. մայիսի եւ 2022 թ. սեպտեմբերի 13-14-ի ագրեսիաներից հետո հին աշխարհամասի դիրքորոշումը կրկնակի տարակուսելի է դառնում: Վերջին ագրեսիաներին Եվրոպան արձագանքեց ԵԽ-ի անդամ պետությունների առանձին պատգամավորների քննադատական ելույթների տեսքով, եւ միայն Ֆրանսիան իր երկպալատ օրենսդիր մարմնով հանդես եկավ ագրեսիայի քննադատությամբ ու Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցներ սահմանելու առաջարկով:
Սպասվում էր, որ Ֆրանսիայի կոչին կհետեւեին նաեւ ԵՄ այլ պետություններ եւ, վերջին հաշվով, նաեւ՝ ԵՄ-ն, սակայն վերջին զարգացումները ոչ միայն չեն խոսում այդ մասին, այլեւ տրամագծորեն հակառակ տրամաբանությունն ունեն: ԵՄ-ն ոչ միայն պատժամիջոցներ չի կիրառում, այլեւ փորձում է աննախադեպ ծավալներով ավելացնել Ադրբեջանին հատկացվող ֆինանսական աջակցության ծրագրերը:
Օրերս Բաքվի հետ աշխատանքներն է սկսել ԵՄ Տնտեսական-ներդրումային ծրագրի բարձր մակարդակի աշխատանքային խումբը։ Այս նոր համակարգող մարմինը Եվրոպական ներդրումային բանկի, Վերակառուցման եւ զարգացման եվրոպական բանկի, ինչպես նաեւ ԵՄ անդամ երկրների ֆինանսական ինստիտուտների հետ միասին կորոշի եւ Ադրբեջան կուղղորդի 2 մլրդ եվրոյի առաջնահերթ ներդրումներ:
Նախատեսվում է, որ աշխատանքային խումբը պարբերաբար կհանդիպի Եվրահանձնաժողովի, Ադրբեջանի կառավարության եւ Եվրոպական ֆինանսական ինստիտուտների հետ՝ առաջնահերթ ներդրումային նախագծերը որոշելու եւ համատեղ իրականացնելու համար, ինչպես նաեւ կուսումնասիրի ներդրումային հնարավորությունները՝ էներգիայի վերականգնվող աղբյուրների, հաղորդակցությունների, փոքր եւ միջին բիզնեսի, կանաչ եւ թվային տեխնոլոգիաներին անցման մեջ։
Ավելորդ է այստեղ արձանագրելը, որ պատժամիջոցներ սահմանելու փոխարեն Ադրբեջանի հետ ներդրումների նոր ծրագրի մեկնարկը, այն էլ՝ այդ ծավալներով, Բաքվում կարող են դիտարկել որպես իրենց իրականացրած ագրեսիայի խրախուսում: Մյուս կողմից էլ կատարվողը եթե հանրամատչելի լեզվով ներկայացնենք, ապա ստացվում է, որ ԵՄ-ն Ադրբեջանին ֆինանսական աջակցություն է տրամադրում այն դեպքում, երբ այդ երկիրն իր բյուջեի ահռելի մասը հատկացնում է սպառազինության ձեռքբերմանը՝ հատկապես 44-օրյա պատերազմից հետո, որն արդեն հասցրել է օգտագործել ՀՀ-ի դեմ իրականացրած ագրեսիաների ժամանակ:
Ուշագրավ է նաեւ այն փաստը, որ եվրոպական այդ ներդրումների շրջանակներում արդեն 90 մլն եվրո է տրամադրվել Գանձակի լուսավորության համակարգի վերականգնման եւ փոքր բիզնեսի ֆինանսավորման համար: Ստացվում է, որ ավերված եւ օկուպացված Արցախի փոխարեն Եվրոպան տեսել է Գանձակի ռազմական օբյեկտներին 44-օրյա պատերազմի ժամանակ Արցախի ՊԲ-ի արձակած մի քանի հրթիռի հետեւանքները:
ԵՄ-ի ներդրումային այս ծրագիրը չի կարող դիտարկվել կողմերի միջեւ հավասարակշռության պահպանման տեսանկյունից, քանի որ այդ նպատակով արդեն Երեւանին եւ Բաքվին առաջարկվել է 2.6 մլրդ եվրոյի աջակցություն, սա արդեն կողմնակալ ժեստ է՝ ուղղված ագրեսոր Ադրբեջանին: Այն ոչ միայն չի տեղավորվում եվրոպական, միջազգային հումանիտար եւ հիմնարար իրավունքների պաշտպան կառույցի առաքելության մեջ, այլեւ հակասում է դրան՝ Ադրբեջանին խրախուսելով նոր ագրեսիաների, որոնք այս դեպքում ապակայունացնելու են ողջ տարածաշրջանը՝ մինչեւ Եվրոպայի արեւմուտք:
