«ՀՀ»-ի հարցազրույցը ԱՀ խորհրդարանի նախկին նախագահ, «Արցախի ժողովրդավարական կուսակցության» առաջնորդ Աշոտ Ղուլյանի հետ
-Օրերս կայացավ «Արցախի ժողովրդավարական կուսակցության» հերթական՝ 7-րդ համագումարը, որում քվեարկության արդյունքում միաձայն վերընտրվեցիք կենտրոնական խորհրդի նախագահ: Համագումարում ի՞նչ հարցեր են կարեւորվել՝ կապված երկրում եւ տարածաշրջանում ստեղծված ռազմաքաղաքական բարդ իրավիճակի հետ:
-Ամեն օր նոր իրադարձություններ, դեպքեր են տեղի ունենում մեր երկրում, մեր շուրջ: Եվ այդ զարգացումների արդյունքում, առանց չափազանցության, կարելի է ասել, որ մեր ժողովրդի կյանքն ավելի դժվար ու անկանխատեսելի է դառնում: Ես այս արձանագրումն անում եմ ոչ թե նրա համար, որ տխուր երանգ հաղորդենք մեր այսօրվա քննարկումներին, այլ՝ հակառակը: Ձգտում եմ հիմնավորել այն քայլերի ձեռնարկումը, այն աշխատանքի անհրաժեշտությունն ու կարեւորությունը, որ մեզ սպասում է առաջիկայում: Թվում է, թե բոլոր հիմքերը միայն հուսահատության մասին են հուշում, եւ դրա մեջ ճշմարտություն կա: Բայց արդյոք դա է լուծումը, արդյոք նիհիլիզմը վայե՞լ է մեր ազատատենչ ժողովրդին, եւ արդյոք մենք այդպես ենք ընկալո՞ւմ մեր ազատագրական պայքարի բոլոր նահատակների պատգամները: Վստահ եմ, որ պատասխանը մեկն է՝ ոչ:
Ինչ որ մենք վերապրել ենք, եւ աղետ է, եւ դաս, եւ ցավալի կորուստներ են, եւ հերոսական դրվագներ: Ամենավատ երազում անգամ դժվար էր պատկերացնել, որ կկորցնեինք Հադրութի շրջանն ամբողջությամբ, հայկական կերպարը դժվարությամբ վերականգնած Շուշի բերդաքաղաքը, վերաբնակեցված Քաշաթաղի ու Շահումյանի շրջանները, Ասկերանի, Մարտակերտի եւ Մարտունու շրջանների խիստ կենսական ու պատմական տարածքներ: Չեմ ուզում դառն հիշողություններից երկար «կառչել», բայց, միեւնույն է, այս ամենն արդեն մեր կյանքի մի մասն է, եւ դժվար է համակերպվել այն մտքի հետ, որ 90-ական թթ. հերոսական ազատամարտից, 2016 թ. քառօրյա պատերազմի արժանապատիվ կեցվածքից հետո մեր տարեգրության մեջ ունեցանք անփառունակ, տխուր էջեր…
-Դուք, հավանաբար, նկատի ունեք 2020 թ. ողբերգական դեպքերը…
-Անցած երկու տարվա ընթացքում շատ է խոսվել 44-օրյա պատերազմի, մեր պարտության պատճառների եւ այլ հարցերի մասին: Բայց միեւնույն է, սպառիչ պատասխաններ չկան, կամ դրանք այնքան աղավաղված են ներկայացվում, որ նոր հարցերի տեղիք են տալիս: Մեր խնդիրն այդ նույն հարցերը բարձրացնելը չէ միայն: Մեր խնդիրն այդ հարցերի հետեւից գնալն ու պատասխանատվություն պահանջելն է: Հազարավոր հայորդիներ իրենց կյանքը չեն խնայել մեր ժողովրդի ազատության համար: Սակայն պատերազմի արդյունքներն այնպիսին են, որ Արցախի անվտանգությունը հայտնվել է նոր սպառնալիքների ու վտանգների տակ: Աղետաբեր պատերազմից հետո ստեղծված իրավիճակը մեզ ստիպել է հիմնովին վերանայել մեր դիրքորոշումն առկա իրողությունների վերաբերյալ: Վստահ եմ, որ բոլորը լավ են հիշում շոկային այն օրերը, երբ երկրի իշխանությունների կողմից որեւէ բացատրություն չհնչեց 2020 թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության եւ մեր հաջորդ անելիքների մասին: Ես չէի կամենա քննադատության թիրախն ուղղել ՀՀ իշխանություններին, թեկուզ պատասխանատվության մի ստվար բաժին նաեւ նրան է վերաբերում… Պատասխանատվության տեսանկյունից, կարծում եմ, քաղաքական պահանջատիրության իմաստով մեր ասելիքը պետք է նախեւառաջ ներկայացվի Արցախի Հանրապետության իշխանություններին: Այդ մասին վերջին երկու տարվա ընթացքում բազմաթիվ գնահատականներ ու արձանագրումներ են եղել իմ եւ խորհրդարանում՝ պատգամավորների կողմից հարցազրույցների, մեկնաբանությունների տեսքով: Եվ այդ մասին մենք խոսել ենք՝ համոզված լինելով, որ դա միայն անձնական տեսակետ չէ…
-Պարոն Ղուլյան, մեր ժողովուրդն անդառնալի կորուստներ կրեց 44-օրյա պատերազմի հետեւանքով: Մարդիկ այսօր էլ ցնցումների մեջ են: Ի՞նչ է անհրաժեշտ վիշտը մեղմելու, դժվարություններն ու փորձությունները հաղթահարելու համար: Ձեր համոզմամբ՝ ո՞րն է ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու ելքը:
-Մեր պահվածքն ու հավաքական դիրքորոշումը պատերազմից հետո ճշգրիտ արտապատկերն են եղել երկրի սովորական քաղաքացու պարզ դատողությունների: Ցավ ու ափսոսանք, որ 30-ամյա մեր հերոսական պայքարից հետո «թողտվության» պայմաններում կորցրինք մեր ձեռքբերումների մեծ մասը: Դժվար է համակերպվել այս ամենի հետ: Շատ ավելի խորքային, անդառնալի կորուստներ ունենք, որոնք խոչընդոտում են մեր վերականգնողական ջանքերին: Խոսքը մեր միասնությունը ջլատող այն ուժերի մասին է, որ դրսից քաջալերվող հետեւողականությամբ եւ ներսից բորբոքվող համառությամբ հիմնովին վնասում են մեր ավանդական արժեքները՝ ընտանիքը, եկեղեցին, բանակը, պետությունը, Արցախ-Հայաստան-սփյուռք եռամիասնությունը: Այն ամենը, ինչ որ մեզ խիստ անհրաժեշտ է համազգային համախմբում կազմակերպելու եւ պարտվողական հոգեբանությունը հաղթահարելու համար: 44-օրյա պատերազմից հետո հաստատված քաղաքական անկայուն իրավիճակում մեր գլխավոր մտահոգությունը թուլացած պետական համակարգի վերջնական կազմաքանդումը կանխելն է, ճակատագրական սխալներից դասեր քաղելը: Ընդհանուր նպատակի շուրջ համախմբվելու, միասնաբար մեր անկախության եւ ազատության համար պայքարը շարունակելու դեպքում կարող ենք հաջողություններ ակնկալել, բուժել պատերազմի վերքերը, զորացնել երկիրը: Արցախի ապագան երաշխավորված կարելի է համարել միայն հայ պահելու եւ զորացնելու պարագայում: Հակառակ դեպքում, ոչ միայն մեր սերունդները մեզ չեն ների, այլեւ ինքներս արդարացում չենք գտնելու մեր չձեռնարկած ջանքերի համար: Հայկական Արցախ ունենալու բանաձեւը շատ պարզ է. «Իր նախնիների երկրում ապրող արցախցին պետք է անվտանգության ու ապահովության բավարար պաշար ունենա եւ սերունդներին այս նույն հայրենիքը կտակի՝ տնտեսական ու սոցիալական զարգացման արժանապատիվ ու տեսանելի հեռանկարով»…
