Տարածաշրջանում հաղորդակցությունների վերաբացման, սահմանագծման եւ սահմանազատման շուրջ բանակցությունները չպետք է խանգարեն միջազգային իրավասու ատյաններում 44-օրյա պատերազմի ժամանակ Ադրբեջանի գործած պատերազմական հանցագործությունները քննության առարկա դարձնելու եւ համապատասխան գնահատականի արժանացնելու հայկական պետությունների քայլերին: Նման գործողությունների համար հարեւան երկիրը տվել է բազմաթիվ հիմքեր՝ քիմիական եւ այլ մասսայական ոչնչացման արգելված զենքերի օգտագործումից սկսած մինչեւ սեփական տների բակերում Արցախի խաղաղ բնակչության սպանություններն ու գլխատումները, հոսպիտալների եւ Ստեփանակերտի ծննդատան հրթիռակոծումները:
Հայկական կողմի այդ քայլերն այսօր առաջնային անհրաժեշտություն են՝ քաղաքակիրթ աշխարհին արցախյան վերջին պատերազմը եւ ընդհանրապես իր հազարամյա բնօրրանում արցախցու ապրելու իրավունքի համար պայքարի էությունը հասցնելու նպատակով, առավել եւս, որ ադրբեջանական քարոզչամեքենան ողջ ուժով լծված է արդի եւ պատմական իրադարձություններն ու ճշմարտություններն աղավաղելու, կեղծիքներ տարածելու գործին: Պաշտոնական Բաքուն հերթական անհեթեթ հայտարարությունն է տարածել Արցախի ու ՀՀ պետական գործիչների նկատմամբ քրեական գործեր հարուցելու եւ միջազգային հետախուզում հայտարարելու վերաբերյալ: Ադրբեջանի գլխավոր դատախազության քննչական վարչության պետը հայտարարել է, թե Ադրբեջանի իրավապահները մտադիր են «սեղմ ժամկետներում ձերբակալել» Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանին՝ նրան մեղադրելով Գանձակի վրա հրթիռային հարվածներ կազմակերպելու մեջ: Ադրբեջանը ոչ իրավական նորմերին եւ ոչ էլ բանականությանը մոտ նման մեղադրանքներ է վերագրել 300 հայի:
Արցախի եւ Հայաստանի քաղաքացիների համար անլուրջ եւ ծիծաղելի այս գործողությունն իրականում ադրբեջանական կեղծիքների քարոզչության մեքենայի մի դետալն է միայն: Բաքվի վարած քաղաքականության բուն նպատակն արցախյան ճշմարտությունն աշխարհից թաքցնելն է, ինչն արվում է ծայրահեղ ապաշնորհությամբ: Իրավական առումով Արայիկ Հարությունյանին առաջադրվող մեղադրանքն անհիմն է, քանի որ, ինչպես ՀՀ արդարադատության նախարար Կարեն Անդրեասյանն էր հայտարարել, միջազգային իրավունքում սանձազերծված պատերազմական ագրեսիայից պաշտպանվելու համար չեն կարող երկրների ղեկավարներ մեղադրվել: Այստեղ ամբողջ խնդիրն այն է, որ իրականում հենց Գանձակի հրթիռակոծման համար բացառապես Ադրբեջանին պետք է միջազգային արբիտրաժում մեղադրանքներ առաջադրվեն:
Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունն էր, որ պատերազմի օրերին ռազմական օբյեկտները եւ տեխնիկան հատուկ տեղակայում էր Գանձակի ու Արցախին հարակից այլ բնակավայրերի բնակելի թաղամասերում, տների հարեւանությամբ՝ հնարավոր թիրախի վերածելով քաղաքացիական բնակչությանը: Պատերազմի օրերին Արցախի պաշտպանության բանակը գործել է պատերազմական օրենքներին եւ հումանիտար իրավունքի բոլոր պահանջներին համապատասխան՝ պարբերաբար Ադրբեջանի հասարակությանը զգուշացնելով, որ իր երկրի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը ռազմական օբյեկտները միտումնավոր տեղաբաշխել է բնակավայրերում եւ խիտ բնակեցված վայրերում՝ նույնիսկ թվարկելով հայկական զինուժի համար ռազմական նշանակության այդ բոլոր թիրախներն ու բնակավայրերը, որտեղ դրանք տեղակայված են:
Այսօր միջազգային պատկան մարմիններում պետք է քննվեն Բաքվի հենց այս հանցավոր գործողությունները, հիվանդանոցների, կրթական, մշակութային օբյեկտների ու շտապօգնության մեքենաների միտումնավոր թիրախավորումն անօդաչուներով եւ գերճշգրիտ ժամանակակից զինատեսակներով, որոնք գրեթե զրոյականացնում են այդ հանցագործ արարքների պատահականության հավանականությունը: Ադրբեջանը պետք է պատասխան տա քիմիական զենքի կիրառման համար:
Իրականությունն աղավաղելու մոլուցքով ախտահարված եւ անպատժելիությունից արբեցած Ադրբեջանն այսօր էլ անցել է ցնորամիտ այլ գործողությունների: Վերջինս արդեն լծվել է Արցախում հայ ժողովրդի ստեղծած հազարամյակների պատմամշակութային արժեքների ոչնչացմանն ու յուրացմանը, ինչի նպատակը մեկն է՝ աշխարհին խաբել՝ մատուցելով, թե իբր այդ տարածքները հայկական չեն եղել: Սա հայերին, հույներին, ասորիներին, այսօր արդեն քրդերին հայտնի ձեռագիր է, որն ընդօրինակվել է իր «ավագ եղբորից»՝ Թուրքիայից: Դա եղել է այս ժողովրդի պատմության միակ ուղին՝ մոնղոլական տափաստաններից ներխուժել եւ, ուժով հաստատվելով տեղի բնիկ ժողովուրդների կողքին, ոչնչացնել, գողանալ եւ յուրացնել վերջիններիս մշակույթն ու արարածը:
Այսօր Արցախի շուրջ ընթանում է պատերազմի երկրորդ փուլը՝ Արցախի պատմության ադրբեջաներեն խմբագրումը, որն անհույս գործ է, ոչ միայն այն պատճառով, որ որեւէ ինտելեկտի՝ առավել եւս ադրբեջանականի կարողությունները բավարար չեն դրա համար, այլ նաեւ այն պարզ պատճառով, որ հայկականի կրողն ապրում է իր հողում եւ հնարավոր չէ ջնջել անջնջելին: Հայի բնօրրանում հայկականությունը, գոնե տեսական հարթության վրա, ջնջելու համար Ադրբեջանը պետք է մարդկության ողջ պատմությունը խմբագրի, որն առնվազն ցնորամտություն է:
