Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարության պաշտոնական կայքի լրահոսում սկսվել է ավելի հաճախակի հրապարակվել տեղեկատվություն Արցախի Հանրապետության շփման գծում հրադադարի ռեժիմի խախտման վերաբերյալ: ՌԴ ՊՆ-ն փետրվարի 21-ին հաղորդել է, որ Մարտակերտի հատվածում արձանագրված հրադադարի խախտման հետեւանքով զոհեր, վիրավորներ չկան, եւ Արցախում տեղակայված խաղաղապահ զորախմբի հրամանատարությունը հետաքննություն է անցկացնում դեպքի առնչությամբ:
Այստեղ պետք է արձանագրել, որ նույնանման միջադեպ արձանագրվել էր նաեւ մոտ 10 օր առաջ եւ կրկին՝ Մարտակերտում: Երկու հաղորդագրություններում էլ նույն ձեւակերպումներն են տրված միջադեպի փաստի առթիվ: Ինչպես նախորդ հետաքննված դեպքով, այնպես էլ փետրվարի 21-ի դեպքով որեւէ որոշակիություն չկա, թե որ կողմն է խախտել հրադադարը: Հայկական կողմի համար պարզ է, որ կրակել են ադրբեջանական դիրքերից, ինչը չի դադարում 2020 թ. պատերազմից հետո՝ պարբերաբար ստանալով ինտենսիվության եւ ռազմական բախման տարբեր բնույթներ, բայց կողմերի միջեւ հավասարության նշան դնելը, ինչպես փորձն է ցույց տալիս, մեղավոր կողմի ձեռքերն ազատում է նմանօրինակ ու էլ ավելի մասշտաբային, վտանգավոր խախտումների համար, եւ հակառակը՝ միջադեպերի մեղավորներին հասցեական մատնանշումը զսպող դեր կարող է ունենալ այդպիսի անցանկալի դրսեւորումների համար:
Փաստ է, որ հրադադարի խախտումներով ադրբեջանական կողմը փորձ է անում իրավիճակը պահել լարված վիճակում եւ հավանական է նաեւ՝ նոր ռազմական գործողության նախադրյալներ ստեղծել: Հետեւաբար, այդ հրադադարի խախտումնեը պետք է հասցեական գնահատականներ ստանան, որպեսզի կանխվեն հետագա դեպքերը եւ իրավիճակի սրումները, իսկ առջեւում գարնան գյուղատնտեսական աշխատանքներն են, երբ շրջափակման պայմաններում սեփական պարենային անվտանգության խնդրի լուծումն Արցախի ժողովրդի համար դարձել է գերխնդիր:
Վերեւում ասվածի համատեքստում լիովին օրինաչափ էր, որ ՌԴ ՊՆ-ի տարածած հաղորդագրության հաջորդ իսկ օրը Ադրբեջանի ՊՆ-ն հրապարակեց հերթական կեղծ լուրը, թե, իբր, Արցախի զինված ուժերը կրակել են Ակնայի ուղղությամբ, իսկ ՀՀ զինված ուժերը՝ Տավուշի եւ Նախիջեւանի սահմանների հատվածներում: Հայաստանի ՊՆ-ն անմիջապես հերքեց այդ լուրը՝ փաստելով, որ դա ապատեղեկատվություն է: Այն, որ պաշտոնական Բաքուն հերթական ապատեղեկատվությունն է տարածում, հասկանալի է տարածաշրջանի գործընթացներին փոքրիշատե ծանոթ յուրաքանչյուր անձի եւ միջազգային կազմակերպության, ինչպես նաեւ առկա հանգամանքները ճիշտ համադրող յուրաքանչյուրի համար: Բացարձակ ճշմարտություն է նաեւ, որ ստեղծված իրավիճակում ապակայունացումը բացարձակապես չի բխում հայկական կողմի շահերից, եւ ընդհակառակը՝ դրա շահառուն է Ադրբեջանը, ինչի մասին խոսում է չդադարող ռազմատենչ հռետորաբանությունը: Այլ կերպ ասած՝ իր բազմաթիվ ագրեսիաների դիմաց նման բարեհաճ վերաբերմունք ստանալով եւ անպատիժ մնալով՝ Ադրբեջանն սկսում է հերթական սադրանքները հրահրել Հայաստանի ու Արցախի սահմաններին:
Մյուս կողմից էլ ուշադրության է արժանի այն հանգամանքը, որ ադրբեջանական նման աղաղակող ապատեղեկատվությունը հնչեց ՀՀ վարչապետի եւ Հայաստան ժամանած ԵՄ դիտորդական առաքելության, համապատասխան կառույցների ղեկավարների հանդիպման հաջորդ իսկ օրը: Այդ երկու իրադարձությունների միջեւ կապ չտեսնել հնարավոր չէ: Ստացվում է, որ Բաքուն կրակոցներով եւ ապատեղեկատվությամբ է դիմավորում տարածաշրջան ԵՄ դիտորդների մուտքը, մյուս կողմից էլ իր այդ վարքով աշխատելու լայն դաշտ է ստեղծում վերջիններիս համար:
Բաքուն սադրող ապատեղեկատվություն է տարածում այն իրավիճակում, երբ լուրջ միջազգային ճնշումների տակ է Արցախը շրջափակման մեջ պահելու համար՝ դրանով փաստելով, որ անհաղորդ է մնում միջազգային կառույցներից եկող հորդորներին եւ որեւէ կերպ դրանք հաշվի չի առնում: Դրա փոխարեն ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի՝ պարբերաբար տարածվող տեղեկատվական լրահոսում ավելի հաճախ է տեղ գտնում պարբերությունը, որում ասվում է, որ զորակազմի զինծառայողներն ուղեկցել են դեպի Ստեփանակերտ գնացող հումանիտար բեռներով շարասյունը: Հետեւաբար, Արցախում հումանիտար ճգնաժամ ստեղծելուն զուգահեռ տարածում է սադրող ապատեղեկատվություն՝ տարածաշրջանում բարձրացնելով լարվածության աստիճանը եւ դժվարացնելով հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը:
Արմեն ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ
