Թուրքիայի պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարը հայտարարել է, որ իր երկրի զորքերը գրոհել են Քուրդիստանի աշխատավորական կուսակցության դիրքերն Իրաքի հյուսիսում: Կիրառվում են ավիացիա ու հրետանի: Այս գործողությունը հատկանշական է այն բանով, որ այն թուրքական իշխանությունների կողմից դիտվում է որպես «կանխարգելիչ» քայլ, որը կոչված է «կանխելու Քուրդիստանի աշխատավորական կուսակցության հարձակումը Թուրքիայի տարածքի վրա»:
Ապրիլի 17-ի լույս 18-ի գիշերը թուրքական ինքնաթիռներն առաջին հարվածներն են հասցրել իրաքյան տարածքին: Գործողության պաշտոնական սկսման մասին հայտարարելու համար Աքարն անձամբ է ժամանել ռազմաօդային ուժերի գլխավոր շտաբ՝ Գլխավոր շտաբի ղեկավար Յաշար Գյուլերի, Ցամաքային զորքերի հրամանատար, գեներալ Մուսա Ավսեւերի եւ Ռազմածովային ուժերի հրամանատար, գեներալ Ադնան Օզբալի հետ միասին: Այս մասին հայտնում է «Անադոլու» գործակալությունը:
Թուրքական հատուկ գործողությունն ստացել է «Ճանկ-Ամրոց» անվանումը: «Ճանկ» բառը հանդիպում է նաեւ քրդական խմբավորումների դեմ թուրքական մի շարք այլ գործողությունների անվանումներում: Ինչպես երեւում է, դա ավանդույթ է դարձել տեղի զինված ուժերի համար:
Թուրքիայի պաշտպանության նախարարության հաղորդման համաձայն՝ հարվածը հասցվում է Զապ շրջանին, Ավաշին-Բասյան եւ Մեթին շրջանների մի մասին: Դա Քրդական աշխատավորական կուսակցության հենակետն է: Այստեղ, ինչպես հաստատում է թուրքական ՊՆ-ն, գտնվում են ամրություններ, զինամթերքի պահեստներ եւ թունելներ: Հարձակման անհրաժեշտությունն Աքարը բացատրել է օպերատիվ տվյալներով: Թե որքան երկար կտեւի այդ գործողությունը, Աքարը չի ասել՝ հաղորդելով միայն, որ դրա առաջին նպատակները հաջողությամբ իրականություն են դարձել:
Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար Մեւլյութ Չավուշօղլուն ներխուժումն այսպես է բացատրել. «Եթե մենք հարեւան երկրում հրդեհ ենք տեսնում, շտապում ենք մարել այն»: Իսկ պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարը շեշտել է, որ «ի տարբերություն նախորդ գործողությունների, սա երկար կտեւի, քանզի Թուրքիան չի կանգնի, քանի դեռ չի սպանվել վերջին ահաբեկիչը»:
Թուրքական հեռուստատեսությունում նշվում է, որ հնարավոր վերջնական նպատակները կարող են լինել Սինջարն ու Մոսուլը: Իսկ սոցիալական ցանցերում արդեն խոսում են «Մեծ Թուրքիայի» ստեղծման մասին, որում կարող են ներառվել Իրաքի, Սիրիայի եւ նույնիսկ Հունաստանի մի մասը:
Քուրդիստանի աշխատավորական կուսակցությունը 1984-ից զինված պայքար է մղում անկախ քրդական պետության ստեղծման համար մի տարածքում, որն այսօր մտնում է Թուրքիայի կազմի մեջ: Այս պատերազմը, որը մերթ հանդարտվում է, մերթ բորբոքվում, տասնյակ հազարավոր զոհերի պատճառ է դարձել: Քրդական աշխատավորական կուսակցության առաջնորդ Աբդուլլահ Օջալանը 1999-ից ցմահ բանտարկված է թուրքական բանտում: Սակայն դա չի հանգեցրել կուսակցության ոչնչացման: Նրա գաղափարախոսությունն ի սկզբանե կրում էր մարքսիստական բնույթ, իսկ այժմ կողմնորոշվում է դեպի ազգային գաղափարներ: Քուրդիստանի աշխատավորական կուսակցությունը դիրքավորվել է որպես ուժ, որն արտահայտում է ողջ քրդական ժողովրդի հետաքրքրությունները, անկախ դավանանքից: Նրա շարքերում մեծ թիվ են կազմում ինչպես քուրդ-եզդիները, այնպես էլ մահմեդական ընտանիքներից դուրս եկածները: Չնայած այդ կուսակցությունը հանդես է գալիս անկախ Քուրդիստանի ստեղծման համար, բավական լարված հարաբերություններ ունի Իրաքի քրդական ինքնավարության ղեկավարության հետ (նշված ինքնավարությունը գործնականում քրդական պետություն է, որը նվազագույն կախվածություն ունի իրաքյան կենտրոնական իշխանություններից): Հենց դա էլ դրսեւորվում է այս իրադարձությունների ընթացքում:
Թուրքական գործողությունից երկու օր առաջ Անկարա է ժամանել Իրաքում քրդական ինքնավարության վարչապետ Մասրուր Բարզանին: Նա բանակցություններ է վարել Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ: Այնուհետեւ Բարզանին հայտարարել է, որ ողջունում է համագործակցությունն անվտանգության ոլորտում: Որոշ փորձագետներ այդ հայտարարությունը գնահատել են որպես սանկցիա, որը քրդական ինքնավարության ղեկավարությունը տվել է թուրքական զորքերի գործողության համար: Ի դեպ, սովորաբար, ծայրահեղ դեպքում՝ պաշտոնապես, Իրաքում դատապարտում են թուրքական զորքերի ներխուժումը:
Հարկ է նշել, որ Թուրքիան մեկ անգամ չէ հարվածել Քրդական աշխատավորական կուսակցության դիրքերին Իրաքի հյուսիսում: Օրինակ՝ 2021 թ. փետրվարին մոտավորապես նույն տարածքում թուրքական հատուկ գործողություն է անցկացվել՝ «Արծվի ճանկեր-2» անվանմամբ: Աքարի հաղորդման համաձայն՝ այդ ժամանակ մեկ շաբաթ տեւած մարտերի ընթացքում ոչնչացվել են Քրդական աշխատավորական կուսակցության 50 մարտիկներ: Թուրքական կողմից, կրկին ըստ Անկարայի տվյալների, զոհվել է 3 մարդ:
Թուրքիան ամեն կերպ փորձում է Քրդական աշխատավորական կուսակցության դեմ պայքարը դիտարկել միջազգային ահաբեկչության դեմ հակամարտության համատեքստում, քանի որ կուսակցությունը բազմիցս պայթյուններ է կազմակերպել Թուրքիայի տարածքում: Նրա հետ են կապում նույնիսկ ամառային հրդեհները, որոնք ժամանակ առ ժամանակ բռնկվում են Թուրքիայում: «Ճանկ-Ամրոց» գործողության մեկնարկի օրը Ստամբուլում պայթյուն է գրանցվել: Ինչպես հաղորդում է «Yeni Safak» թերթը, զոհեր ու վիրավորներ չկան: Պայթյունը որոտացել է Ստամբուլի Բեյօղլու շրջանի ստորգետնյա ենթակառուցվածքներում: Կատարվածի պատճառները ճշգրտվում են:
Քաղաքագետ Եվգենի Սատանովսկին ուշադրություն է դարձրել այն փաստին, որ Թուրքիան քրդերի դեմ գործարկել է տանկեր, ինքնաթիռներ, անօդաչու թռչող սարքեր, մոտոհրաձգային ուժեր եւ հրետանի: «Խոսքը Հյուսիսատլանտյան դաշինքում մեծությամբ երկրորդ բանակի մասին է, որը գերազանց է զինված եւ մարզված է»,- գրել է Սատանովսկին թելեգրամյան իր ալիքում: Նա նկատել է նաեւ, որ Իրաքում ու Սիրիայում քրդերին աջակցել ու աջակցում են հենց ամերիկացիները:
«Իսկ ինչ պատժամիջոցներ պետք է կիրառվեն Թուրքիայի դեմ Իրաքում Էրդողանի սկսած ռազմական հատուկ գործողության պատճառով, որն անխուսափելիորեն կրակի զրահապատ լիսեռի պես կգլորվի Հյուսիսային Իրաքի խաղաղ բնակչության վրա: Միացյալ Նահանգները, ԵՄ երկրները, Ճապոնիան, Ավստրալիան, Նոր Զելանդիան, Հարավային Կորեան ու Թայվանը ինչպիսի՞ քայլեր են կիրառում Թուրքիայի, նրա ղեկավարության ու անձամբ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի նկատմամբ: Ոչ մի՞: Հետաքրքիր է, իհարկե, թե ինչու է այսքան սկզբունքային տարբերություն նկատվում մոտեցումների մեջ: Դե, հարցնել էլ պետք չէ. ամեն բան պարզ է»:
ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցները եւ այն երկրները, որոնք ինչ-որ բանի համար պետք են ԱՄՆ-ին, կարող են, պարզվում է, պաշտպանել իրենց անվտանգությունը, իսկ մյուսներին ոչ մի դեպքում դա չի թույլատրվում: Այդ թվում՝ Ռուսաստանը, որի դեմ Ուկրաինայում սկսած ռազմական հատուկ գործողության պատճառով աննախադեպ պատժամիջոցներ են կիրառվում:
ՌԴ ԳԱԱ համաշխարհային տնտեսության եւ միջազգային հարաբերությունների ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Վիկտոր Նադեին-Ռաեւսկին «Գազետային» ասել է, որ Էրդողանը հատուկ գործողություն է նախաձեռնել հիմա, որովհետեւ քրդական ջոկատները վերջին ժամանակներս ակտիվացրել են իրենց գործողությունները:
«2015 թվականից հետո մի կարճ ժամանակահատվածում կողմերը պահպանում էին հաշտությունը, բայց հետո թուրքերն իրենք խախտեցին պայմանավորվածությունները, եւ պատերազմը վերսկսվեց: Քրդերն ինքնավարություն են պահանջում: Քրդական պետության ստեղծման կողմնակիցներ կան, սակայն դրանք քիչ են»,- շեշտել է Վիկտոր Նադեին-Ռաեւսկին՝ համոզմունք հայտնելով, որ աշխարհում ոչ ոք չի դատապարտի Թուրքիայի հատուկ գործողությունը:
