Աստվածաշնչում կա վերջին քաղաքակրթության երկու օրինակ՝ Եգիպտոսն ու Բաբելոնը։ Հայտնության գիրքը միավորում է այս երկուսը մեկում, որովհետեւ նեռի վերջին ժամանակաշրջանի քաղաքակրթությունը ներառելու է եգիպտական ակուլտիզմն ու բաբելոնյան անառակությունը։ Եվ լինելու են աստվածային զայրույթից բխող պատիժներ ու դատապարտումներ, այնպես որ անհնար է լինելու ապրել, գոյատեւել այդպիսի աշխարհում։
Նշել էինք, որ Հովհաննես առաքյալը զարմացել է. «Եւ տեսայ այն կինը արբած սուրբերի արիւնովը եւ Յիսուսի վկաների արիւնովը. եւ երբոր տեսայ նորան, մեծ զարմանքով զարմացայ»։ Հ. 17։6։ Հրեշտակը պատասխանում է մարգարեի զարմանքին. «Եւ հրեշտակն ասեց ինձ. Ինչո՞ւ համար զարմացար. ես ասեմ քեզ այդ կնկայ խորհուրդը, եւ այն գազանինը, որ նորան վեր է առել, որ եօթը գլուխը ունի եւ տասը եղջիւրը։ Գազանը որ տեսար, կար եւ չկայ, եւ անդունդիցն է դուրս գալու եւ կորուստն է գնալու, եւ կզարմանան երկրի վերայ բնակողները որոնց անունները գրուած չեն կեանքի գրքի մէջ աշխարհքի սկզբից հետէ, երբոր տեսնեն այդ գազանը որ կար, եւ չկայ, թէեւ է»։ Հայտնություն 17։7-8
Ճիշտ է, գազանը կարճ ժամանակով է հայտնվելու, բայց այնպիսի վստահությամբ ու հաստատակամությամբ, որ գրեթե ոչ ոք չի հավատալու նրա ժամանակավոր բնույթին. «Եւ երկրպագեցին այն վիշապին, որ իշխանութիւն տուաւ այն գազանին, եւ երկրպագեցին գազանին ասելով. Ո՞վ է այն գազանի նման. կամ ո՞վ է կարող դորա հետ պատերազմել»։ Հայտնություն 13։4
Իրականում նրան շատ քիչ ժամանակ է տրվելու, բայց այդ ժամանակը լինելու է սրբերի համբերության ու հավատքի ժամանակը. «Եթէ մէկը գերութեան քաշէ, գերութեան պիտի քաշուի. եթէ մէկը սրով սպանէ, պիտի սրով ապանուի. այստեղ է սուրբերի համբերութիւնը եւ հաւատքը»։ Հայտնություն 13։10
Երբ մտորում ենք մեծ տերությունների, գերտերությունների մասին, մտքներովս չի անցնում, թե մի օր կարող են դրանք կործանվել, սակայն պատմությունը նման բազմաթիվ օրինակներ է տալիս։ Մի փոքրիկ կայծից մեծ հրդեհ կարող է բռնկվել։
«Այստեղ է այն միտքը որ իմաստութիւն ունի. այն եօթը գլուխը եօթը սարեր են որ կինը նորանց վերայ նստած է. եւ եօթը թագաւորներ են»: Հայտնություն 17։9
Աշխարհում շատ մեգապոլիսներ կան, որոնք հիմնված են յոթ սարերի վրա՝ Մոսկվան, Հռոմը, Վաշինգտոնը… բազմաթիվ են դրանք։ Մենք չենք կարող ստույգ գուշակել, թե ո՞ր քաղաքի մասին է խոսքը, սակայն հստակ կարող ենք ասել, թե ո՛ր քաղաքները չեն դառնալու չարի վերջնական որջը, որոնք յոթ սարի վրա չեն, օրինակ՝ Վանաձորը, որ ձորում է կառուցված, Երեւանը, որ հարթավայրում է կառուցված, Կահիրեն, որ անապատային վայրում է կառուցված եւ այլն։
Հայտնի աստվածաբան Անդրեաս Կեսարացու կարծիքով, օրինակ, այդ յոթ սարերը աշխարհի յոթ հզոր թագավորություններն էին։ Այն երկրները, որոնք տուրք են տալիս քաղաքների խոշորացմանը, նրանք տուրք են տալիս գազանի ծրագրին, որովհետեւ խոշոր քաղաքներում է, որ հնարավոր է դառնում սահմանել համատարած վերահսկողություն, կախման մեջ պահել հոսանքից, գազից, տրանսպորտից… գյուղական վայրերում, մասնավոր տներում հեշտ է դիմակայել երեքուկես տարվա դժվարություններին։ Պատկերացնո՞ւմ եք, ինչ կլինի խոշոր քաղաքներում, եթե մեկ շաբաթ, էլ չենք ասում տարով հոսանքազրկում լինի, չաշխատեն հեռուստացույցները, չաշխատեն էլեկտրականությունից կախված սարքավորումներն ու կապուղիները, անջատվի համացանցը…
Անահիտ ԲԱՆՈՒՉՅԱՆ
