Հայկական ծագմամբ այս երգչուհին իր ստեղծագործական կյանքի ընթացքում կատարել է շուրջ 600 երգ՝ ավելի քան 10 լեզուներով, որոնց թվում՝ բենգալերեն, հինդի, գուջարաթի, թամիլերեն, մարաթհի, արաբերեն, պարսկերեն, փուշթուն, ֆրանսերեն, անգլերեն եւ այլն: Իսկ իր ձայնագրությունները մշտապես ավարտել է «Իմ անունը Գուհար Ջաան է» արտահայտությամբ՝ ասես ակամայից ունկնդրին հուշելով հայկական իր արյան մասին…
Իսկ ո՞վ է նա իրականում, որտե՞ղ է բացել աչքերը, ի՞նչ ընտանիքում եւ ի՞նչ ճանապարհ է անցել:
Իրական անունով Անջելինա Յոուվարդը՝ երգչուհի եւ պարուհի Գուհար Ջաանը, ծնվել է Հնդկաստանի Ազամգարհ քաղաքում: Նրա հայարյուն հայրը՝ Ուիլյամ Ռոբերտ Յոուվարդը, որ ճարտարագետ էր, ամուսնացել էր հնդկուհի, երգ ու պար ուսանած Վիկտորիա Հեմինգսի հետ: Կարճատեւ ամուսնական կյանքի խաթարումից հետո Վիկտորիան ամուսնանում է մուսուլման ազնվական Խուրշիդի հետ՝ հետագայում ընդունելով իսլամ, փոխում է իր անունը՝ դառնալով Մալկա Ջաան, իսկ դուստրը՝ Գուհար Ջաան: Ժամանակի ընթացքում Վիկտորիա-Մալկան մեծ ճանաչում եւ համբավ է ձեռք բերում որպես երգչուհի, որպես հնդկական դասական կատակ պարային ոճի կատարող: 1883-ին նրանց ընտանիքը տեղափոխվում է Կալկաթա, սկսում է ստեղծել գազելներ, տիրապետում աշխարհահռչակ Ռաբինդրանաթ Թագորի երգերին:
Այս տաղանդավոր հնդկուհու հայազարմ շնորհառատ դուստր Գուհար Ջաանն իր առաջին ելույթն ունենում է Ռաջ Դարբհանգա արքայատոհմի պալատում: Բենարեսում երաժշտական ու պրոֆեսիոնալ պարային կրթություն ստանալուց հետո սկսում է հանդես գալ որպես պալատական երաժիշտ: 1896-ից հաճախակի է ելույթներ ունենում հայաշատ Կալկաթայում՝ արժանանալով «Առաջին պարուհի» տիտղոսին: Այնուհետեւ այցելում է Մադրաս, համերգներով հանդես գալիս Վիկտորիայի հասարակական դահլիճում: Այդ ելույթներից հետո նրա հինդի եւ ուրդու լեզուներով երգերը տեղ են գտնում թամիլերեն երաժշտական գրքում: 1911 թ. երգչուհուն հրավիրում են ելույթ ունենալու մայրաքաղաք Դելիում գտնվող Դելի դուրբար թագավորական պալատում, Ջորջ 5-րդի թագադրման արարողության ժամանակ, որտեղ հանդես է գալիս զուգերգերով: Իրողություն է, որ հնդիկ հայտնի երգչուհի Բեգում Ախտարը, վաղ տարիքում լսելով Գուհար Ջաանի երգերը, փոխել է հնդկական ֆիլմերում հանդես գալու իր որոշումը եւ նվիրվել հնդկական դասական երաժշտության ուսումնասիրման գործին:
Հնդկաստանով մեկ ճանաչված ու սիրված երգչուհու կյանքի վերջին տարիներն անցել են Մայսուր քաղաքում: Այստեղ նրան հրավիրել էր մահառաջա Կրիշնա Ռաջա Վադիյար 4-րդը: 1928 թ. օգոստոսի 1-ին Գուհար Ջաանը նշանակվում է «պալատական երաժիշտ»: Պալատական միջավայրում, սակայն, կարճ է տեւում նրա կյանքը՝ ընդամենը մեկ եւ կես տարի: Այդ ժամանակների հնդկական երգերի ու պարերի լավագույն կատարողի աճյունը հանգչում է Մայսուրում: 1873-ին ծնված երգչուհին թեեւ ապրել է ընդամենը 57 գարուն, բայց անժխտելի է նրա վաստակը Հնդկաստանի երաժշտարվեստում: Գուհար Ջաանի շնորհիվ են հայտնի դարձել ու տարածվել հնդկական երաժշտության տարբեր ոճեր ու ժանրեր, ինչպես թհումրին, դադրան, կաջրին, չաիտին, բհաջանը, տարանան: Նա առաջինն էր, որի երգերը առաջին անգամ ձայնագրվել են հնդկական ձայնասկավառակների վրա եւ ունեցել մեծ պահանջարկ:
Հիշենք այս անունը, որը գրեթե հայեցի է ու հայահունչ…
