Նախորդ հրապարակման մեջ նշեցինք, որ վանքը կոչվել է նաեւ Ագռավի գերեզման։ Ըստ մի ավանդության՝ երբ կառուցել են եկեղեցին, նաեւ ճաշ են եփել աշխատավորների համար։ Ընթացքում մի օձ է ընկել ճաշի մեջ։ Ագռավը, տեսնելով այդ, ինքնազոհության է գնացել, ընկել է եռացող ճաշի մեջ եւ նահատակվել։ Բնական է՝ ճաշը համարել են հարամված եւ թափել են։ Տեսնելով օձը՝ մարդիկ հասկացել են, թե որն էր ագռավի զոհողության պատճառը, եւ նրան թաղել են եկեղեցուց մոտ 1 կմ արեւմուտք ընկած ժայռի մեջ եւ կոչել Ագռավաքար։ Եկեղեցու սյուներից մեկի վրա կա օձի քանդակ, հնարավոր է՝ այն կապված է տվյալ ավանդության հետ։
Կա մեկ այլ հիշատակություն՝ կապված վանքի անվան՝ Ծիծեռնավանքի հետ։ Հռչաս գյուղի մելիք Թումանը շարունակ նեղացնում է գյուղի քահանային։ Մելիքից ազատվելու համար սա մի անեծքաթուղթ է գրում, գցում նրա սենյակն ու ինքը փախչում։ Այդ թղթի ուժով մելիքը կորցնում է կնոջը, որդիներին եւ ողջ հարստությունը։ Հասկանալով, որ բոլոր դժբախտությունների պատճառը քահանայի անեծքն է, մելիքը գնում է նրանից թողություն խնդրելու։ Անցնելով շատ քաղաքներ՝ հասնում է Հռոմ եւ իմանում, որ քահանան արդեն վախճանվել է։ Հուսահատված մնում է Հռոմի վանքերից մեկում իբրեւ լուսարար եւ միշտ աղոթում իր հոգու փրկության համար։
Ժամանակ անց մելիքը, կծելով Պետրոս առաքյալի ճկույթը՝ ծիծեռնը, պահում է բերանում։ Դրանից վանքի սրբապատկերները գետին են թափվում։ Քահանաներն ուզում են հանել մելիքի բերանից մասունքը եւ իրեն էլ սպանել։ Սեղանից մի ձայն ասում է՝ «Մի մերձենաք մելիքին»։ Մելիքն անվտանգ գալիս է հայրենի երկիրը։ Պաշտամունքի առարկա մի շլորի ծառի տեղում մելիքը վանք է կառուցում, որտեղ եւ ամփոփում է Պետրոս առաքյալի ճկույթը՝ ծիծեռնը։ Դրա համար էլ վանքը կոչվում է Ծիծեռնավանք։ Ծիծեռնավանքի հիմնանորոգման ժամանակ, երբ մաքրում էինք տարածքը, բերձորցի աշակերտները գտան հարավային հիմնական մուտքի վերեւի արձանագրության մի բեկոր։ Այն հանձնեցինք պեղումների ղեկավար Հակոբ Սիմոնյանին։ Բեկորն այժմ տեղում է։ Նույն պատի տակ հայտնաբերվեցին 2 նահատակների գերեզմաններ, մեկը՝ 7-րդ, մյուսը՝ 9-րդ դարերի։ Եկեղեցու պատերին, պատուհաններին եւ այլ մասերում պահպանվել են 20-ից ավելի արձանագրություններ։
Ըստ պատմաբան Ալեքսան Հակոբյանի, ով վերծանել է արձանագրությունները, Ծիծեռնավանքի տաճարը 11-րդ դարում հերթական նորոգման է ենթարկվել աշխատավոր, այսինքն՝ շինարար Գիորգի կողմից։ Այս առումով Ա. Հակոբյանը գրում է. «Եւ քանի որ Ծիծեռնավանքի կառուցման չորրորդ փուլն առնուազն կառուցողական արուեստի (կոնստրուկտիւ) տեսանկիւնից չի զիջում առաջին երեք փուլերին, ուրեմն յանձին Գիորգի՝ ունենք միջնադարի մի շնորհալի քարգործ-ճարտարապետի՝ «գաղատոսի» (ինչպէս Զուարթնոցի տաճարի հեղինակին իր «Պատմութիւն Աղուանից»-ում կոչում էր Ժ դարի պատմիչ Մովսէս Դասխուրանցին) թանկագին անունը: Աղբիւրագիտական պրպտումները թոյլ են տալիս Ծիծեռնավանքի «Գիորգ աշխատաւորին» համադրել Բղենոյ Նորավանքի կառուցող [նաեւ Տաթեւը վերանորոգող] «Հայր Գիորգ աշխատաւորի» հետ»:
Կապված տաճարի անվան հետ՝ Ալեքսան Հակոբյանը վկայակոչում է Մովսես Դասխուրանցու «Աղուանից աշխարհի պատմութիւն» գրքից մի եղելություն: Արաբ ասպատակողներից մեկը ՄՂԵ թվին (846 թ.) արշավում է Հայաստանով մեկ: «…Եւ յետ այսորիկ արշաւանս առնէր յաշխարհն Սիւնեաց եւ գերի վարեալ զԲաղացն սահմանս՝ գայ իջանէ յԱղահէջ գաւառ՝ յաւան մի՝ Արքուգետ կոչեցեալ, եւ իսկոյն հրամայէ այրել զեկեղեցին, որ Սրբոյն Գրիգորի էր անուանադրեալ: Եւ յայն ժամ զօրութիւն աստուածային հասեալ՝ հեծեալ մի ի ձի ճերմակ ճեպով ելանէ յեկեղեցւոյն արտաքս ակն յայտնի ամենեցուն եւ ընթացեալ ի բանակն՝ շփոթեալ զայրն անօրէն հանդերձ զօրօքն իւրովք դարձուցանէ ի փախուստ ընդ սարն, որ կոչի Եղջիւր խոյի. եւ անդ հողմ դժնդակ մրրկեալ շրջապատեաց զնոսա. եւ միայն ի ձի ապաստանքն փախուցեալ զերծան. իսկ պաղանաւորքն եւ առապուրք իլերանց վերայ կորեան. եւ գերեալքն մնացին խաղաղութեամբ՝ փառս Աստուծոյ տալով»։
Ա. Հակոբյանը տեղեկացնում է՝ նույն գրքի որոշ ձեռագրերում Գրիգորի անվան փոխարեն գրված է ԳԷՈՐԳ կամ Գիորգ։ Միջնադարում հայտնի սուրբ Գեւորգ սպիտակ ձիավորի հետ է կապում եղելությունը։ Այսինքն՝ 9-8-րդ դարերում արդեն եկեղեցին կոչվել է Սուրբ Գեւորգ։
