Հայոց բազմադարյա գրական գանձարանի հարստացման գործում իր ուրույն դերակատարումն ունի թարգմանական արվեստը, որի նվիրյալներին՝ Աստվածաշունչն առաջինը հայացնողներին, Հայ առաքելական եկեղեցին դեռ վաղ միջնադարում է դասել եկեղեցու սրբերի շարքը եւ սահմանել հատուկ՝ Սրբոց թարգմանչաց տոն: Այն նշվում է հոկտեմբերի երկրորդ շաբաթ օրը՝ Օշականում, որտեղ հանգչում է Ուսուցչապետը՝ Մեսրոպ Մաշտոց խնկելին:
Եվ ահա տոնի կապակցությամբ կրկին կայացավ Հայաստանի գրողների միության կազմակերպած ամենամյա «Կանթեղ» մրցանակաբաշխությունը՝ Հայոց Այբուբենին նվիրված հուշարձանի մոտ: Մրցանակակիրներ դարձան Կառլեն Մատինյանը, Արտաշես Էմինը, Վահե Արսենը, Գարուն Սարգսյանը, Բեթինա Վյորմանը:
Ինչպես նշեց ԳՄ նախագահ Էդվարդ Միլիտոնյանը՝ չնայած որ անկախության առաջին տարիներին տպագրական, հրատարակչական գործը որոշակի դժվարությունների էր հանդիպել, այնուամենայնիվ, հետագա ընթացքը ոչ միայն բարեհաջող էր լինելու, այլեւ՝ զարմանալիորեն արգասավոր ու վերընթաց. բազմաթիվ լեզուներից հայերեն են թարգմանվել նախորդ դարերում ու նոր ժամանակներում ստեղծված ոչ միայն գեղարվեստական, այլեւ պատմագիտական, արվեստաբանական, տարաբնույթ բազմաթիվ գրքեր: Ավելին՝ վերջին երկու տասնամյակներին հայ գրականության շատ ու շատ արժեքավոր գործեր են թարգմանվել օտար լեզուներով՝ պարսկերեն, գերմաներեն, շվեդերեն, իսպաներեն, անգլերեն, արաբերեն, ֆրանսերեն: Լույս են տեսել հարյուրավոր գրքեր, երկլեզու, եռալեզու ալբոմներ, դրանք ներկայացվել են միջազգային ցուցասրահներում:
Ինչպես նշեց Է. Միլիտոնյանը՝ այս տարվա մրցանակակիրներից Բեթինա Վյորմանը Շտուտգարտում հրատարակել է ժամանակակից հայ բանաստեղծների 450 էջանոց մի հատոր, որն, անշուշտ, հսկայածավալ աշխատանք է եւ երախտագիտության արժանի:
Ասենք, որ նշյալ գրքում ընդգրկված ստեղծագործությունները նախապես թարգմանվել են ռուսերեն, այնուհետեւ՝ գերմաներեն: Թարգմանչի խոստովանությամբ՝ հայ բանաստեղծների ստեղծագործությունները հոգեհարազատ են իրեն, եւ որ թարգմանելիս ինքն «զգացել ու հասկացել է յուրաքանչյուր հեղինակի բնավորությունն ու էությունը»:
Բավականին ծանրաբեռն է Կառլեն Մատինյանի վաստակն այս ասպարեզում՝ շուրջ երեսուն թարգմանված գիրք, որոնցից երեքը՝ մայրենիից գերմաներեն:
«Տարբեր գրքերի հետ կապված հետաքրքիր զգացողություններ եմ ունենում,- ասում է նա ու շարունակում.- երբ թարգմանում էի «Օծանելիքը», որը հոգեբանական է, իսկ լեզուն՝ կախարդական, զարմանում էի, իսկ «Մայրաքաղաք»-ում, որը հայտնի է Գերմանիայում, ակնհայտորեն տեսնում ենք Եվրամիության ներքին խոհանոցը, այն շատ հետաքրքիր է…»:
Կ. Մատինյանն այժմ ընկերոջ՝ Արա Առաքելյանի հետ թարգմանում է աշխարհահռչակ Կաֆկայի հինգհատորյակը: Նա տպավորված է գրողի հատկապես «զգացմունքային ու խորը, ցնցող նամակներով…»:
Դե ինչ, շնորհավորենք «Կանթեղի» մրցանակակիրներին, որոնց կատարած աշխատանքը ոչ միայն ոգեղենի խորհուրդ ունի, այլեւ ազգերի փոխադարձ ճանաչման, մերձեցման ու բարեկամացման: Իսկ մեր հարատեւող ազգը մանավանդ վերջինի կարիքն առավել քան ունի հենց այսօր՝ փոթորկվող ու անկանխատեսելի այս ժամանակներում…
