Արդարությունն, ի վերջո, վերականգնվեց

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանն անօրինական է ճանաչել Կալմիկիայի նախկին սենատոր Լեւոն Չախմախչյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումն ու դատապարտումը։
Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը 2022 թ. հոկտեմբերի 4-ի որոշմամբ Կալմիկիայի նախկին սենատոր Լեւոն Չախմախչյանի գործով արձանագրել է Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետի եւ Մարդու իրավունքների կոնվենցիայի 8-րդ հոդվածի խախտում։ Դատավորները որոշել են նաեւ, որ դիմողին պետք է վճարվի բարոյական վնասի փոխհատուցում 8000 եվրոյի չափով։
Հիշեցնենք, որ Չախմախչյանի դեմ շատ տարօրինակ հանգամանքներում քրեական գործ էր հարուցվել 2006 թ., երբ նա Դաշնային խորհրդում ներկայացնում էր Կալմիկիայի շահերը եւ միաժամանակ ղեկավարում Ռուս-հայկական գործարար համագործակցության ասոցիացիան (ԱՐԱԴԵՍ)։ Մեր հայրենակցի անցած ճանապարհին եւ վաստակին «ՀՀ»-ն անդրադարձել է օրաթերթի սեպտեմբերի 1-ի համարում։
Չնայած ակնհայտ կեղծված ապացույցներին եւ մի շարք ընթացակարգային խախտումներին, 2008 թ. հուլիսին Մոսկվայի քաղաքային դատարանը սենատորին դատապարտեց Ռուսաստանի Դաշնության Քրեական օրենսգրքի 159-րդ հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված հանցագործություն կատարելու («խարդախության փորձ») մեջ՝ սահմանելով ինը տարվա ազատազրկում: Գերագույն դատարանի վճռաբեկ խորհուրդը ժամկետը կրճատեց մինչեւ յոթ ու կես տարի։ Նույն գործի շրջանակներում նրա քրեական գործով ներգրավված այլ մեղադրյալներ եւս դատապարտվել են։ Ի դեպ, Չախմախչյանի փեսան՝ ՌԴ Հաշվիչ պալատի նախկին գլխավոր մասնագետ Արմեն Հովհաննիսյանը, նույնպես անմեղ է ճանաչվել, նա նույնպես փոխհատուցման իրավունք է ստացել։
ՄԻԵԴ-ի վճիռը ոչ միայն վերջ է դնում այս պատմությանը, այլեւ վերականգնում է արդարությունն անմեղ դատապարտվածների նկատմամբ։ «Եթե Ռուսաստանը դուրս չգար Եվրոպական դատարանի իրավասությունից, Չախմախչյանի նկատմամբ պատիժը կվերացվեր»,- ասում է Չախմախչյանի փաստաբան Աննա Ստավիցկայան։ Մինչդեռ գործը կարող էր չհասնել Եվրոպական դատարան։ Անարդար դատավճռից հետո Չախմախչյանի գործի «հետաքննության» շատ առանցքային դեմքեր՝ դատավարության պետական դատախազ Սերգեյ Դուբինսկին, ԱԴԾ սպա Դմիտրի Ֆրոլովը եւ այլք, հայտնվեցին ճաղերի հետեւում՝ կաշառակերության մեղադրանքով, իսկ պատվերը կատարողները՝ «Տրանսաերո»-ի սեփականատերեր Ալեքսանդր եւ Օլգա Պլեշակովները, ներկայումս փախուստի մեջ են։
Ամբողջական եւ վերջնական արդարության հաստատման համար անհրաժեշտ է, որ նրանց դեմ բացված քրեական գործերը վերաքննվեն, եւ մարդկանց վերադարձվի իրենց բարի անունը։