ՀՀ վարչապետի՝ Ռուսաստանի Դաշնություն կատարած պաշտոնական այցին ի պատասխան՝ գրեթե օրերի համընկնումով, Բաքուն կազմակերպել էր Ղրղզստանի նախագահի պաշտոնական այցն Ադրբեջան: Ինչպես Մոսկվայում, այնպես էլ Բաքվում ստորագրվել է երկկողմ հարաբերությունների մեծ փաթեթ: Ղրղզստանը նախկին խորհրդային հանրապետությունների շարքում Ադրբեջանից հետո Թուրքիայի ազդեցության տակ գտնվող երկրորդ երկիրն է: Անկարայի ներկայությունն ասիական այդ երկրում կտրուկ մեծացավ հետխորհրդային շրջանում այնտեղ իրականացված երկրորդ հեղափոխությունից հետո: 2010 թ. հեղափոխության արդյունքում իշխանությունից հեռացավ 2005 թ. «կանաչների» հեղափոխության առաջնորդ Կուրմանբեկ Բակիեւը։ Դրանից հետո Թուրքիայի ներկայությունն այդ երկրի տարբեր ոլորտներում կտրուկ մեծացավ: Հատկապես շեշտը դրվեց կրթության վրա, ինչը պատահական չէր: Պանթյուրքիստական ծրագրի իրականացման շրջանակներում Անկարայի առաջնային խնդիրը թյուրքական պետություններում էթնիկ ինքնագիտակցության բարձրացումն է՝ հատկապես խորհրդային գաղափարախոսական մեքենայի ազդեցությունից հետո:
Պատահական չէ, որ Ղրղզստանի Հանրապետության նախագահ Սադիր Ջապարովի՝ Բաքու կատարած պաշտոնական այցը հետեւեց մարտ ամսին այս երկիր Էրդողանի կատարած այցին: Թուրքիայի առաջնորդը լծվել է պանթյուրքիզմի գաղափարի կյանքի կոչման գործին եւ տարբեր ձեւաչափերով խորացնում է թյուրքական պետությունների միջեւ համագործակցությունը: Լիովին օրինաչափ էր, որ հենց Ղրղզստան կատարած այցի ժամանակ Էրդողանը թարմացրեց թյուրքական երկրների միջեւ կապի ամրապնդման խոսակցությունները եւ դրա համատեքստում օգտագործեց «Զանգեզուրի միջանցք» եզրույթը:
Այսպիսով՝ Ղրղզստան Թուրքիայի առաջնորդի այցից հետո Ադրբեջան պաշտոնական այցով ժամանում է Սադիր Ջապարովը եւ Ալիեւի հետ ստորագրում 10 առանցքային փաստաթուղթ: Ադրբեջանի եւ Ղրղզստանի միջեւ ստորագրվել է նաեւ ռազմավարական գործընկերության մասին հռչակագիր: Իլհամ Ալիեւը եւ Սադիր Ջապարովը նաեւ հուշագիր են ստորագրել երկրների միջպետական խորհրդի ստեղծման մասին։
Պետք է արձանագրել, որ Ղրղզստանը ՀԱՊԿ անդամ երկրներից մեկն է: Այդ երկրի հետ ռազմավարական հարաբերություններ հաստատելու մասին փաստաթուղթ ստորագրելով՝ Բաքուն մերձենում է ՀՀ անվտանգության համակարգի մաս կազմող կառույցի եւս մեկ երկրի: Բաքուն նման ռազմավարական հարաբերություններ ունի նաեւ ՀԱՊԿ մյուս անդամների՝ Բելառուսի, Ղազախստանի, ՌԴ-ի հետ:
Այսօր մեծ հարց է ծագում՝ Բաքվի հետ ոչ միայն ջերմ, այլեւ ռազմավարական դաշնակցի հարաբերություններում գտնվող երկրները ինչպես կարձագանքեն Հայաստան-Ադրբեջան սահմանային հնարավոր լարմանը: Բացի այդ, նման մերձեցումը նշանակում է նաեւ ՀԱՊԿ անդամ եւս մեկ պետության սահուն անցում Թուրքիա-Ադրբեջան դաշինքի ուղեծիր: Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ վերջին հաշվով Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի առանցքային անդամներից է, ապա կարելի է պնդել, որ կատարվողը դիվանագիտական սողացող հարված է ՀԱՊԿ համակարգին: Այսօր ՌԴ-Թուրքիա գործընկերային հարաբերություններ են, բայց ինչպես կպահեն իրենց ՀԱՊԿ այս անդամները, եթե Մոսկվայի եւ Անկարայի միջեւ հարաբերությունները լարվեն, ինչպես պարբերաբար եղել է վերջին կես հազարամյակում:
Այս միտումների մասին է խոսում այն փաստը, որ Թուրքիան եւ Ադրբեջանը նման քայլի են դիմում հենց այն ժամանակ, երբ Մոսկվայի ուշադրությունն ու հիմնական ռեսուրսներն ուղղված են ուկրաինական ճգնաժամի լուծմանը: Նման մերձեցումները եւ զարգացումներն առաջին հերթին ՀՀ անվտանգային ճարտարապետության դեմ են: Չնայած ՌԴ Դաշնային խորհրդի պաշտպանության եւ անվտանգության կոմիտեի նախագահ Վիկտոր Բոնդարեւը իր «Telegram»-ալիքում գրել է, որ Ռուսաստանը ՀԱՊԿ-ի շրջանակներում կօգնի ապահովել Հայաստանի անվտանգությունը` երկրի ամբողջականությանը, անկախությանը եւ ինքնիշխանությանը սպառնացող վտանգի դեպքում, սակայն իրական զարգացումները, ցավոք, այնքան էլ հուսադրող չեն:
Վերեւում արձանագրված միտումները խոսում են միայն մեկ բանի մասին՝ անկախ ամեն ինչից, Հայաստանի եւ Արցախի համար առաջնային են սեփական անվտանգային համակարգի ուժեղացումն ու դաշնակից պետությունների թվի ավելացումը:
