Հայոց աշխարհում դարեր շարունակ Սուրբ Համբարձման տոնը վերածվել է ժողովրդական տոնակատարության՝ ուղեկցվելով ազգագրական երգ ու պարով, խաղերով, ծեսերով։ Երիտասարդ տղաներն ու աղջիկները տոնի առթիվ հավաքում են 7 գույնի ծաղիկ, կժի մեջ լցնում 7 աղբյուրի ջուր, իրենց նշանները գցում ջրի մեջ եւ Համբարձման գիշերն «աստղունք» դնում այսինքն՝ դրանք հանձնում աստղերի խորհրդին, որից հետո, ըստ այդ նշանների՝ կատարում գուշակություններ։
Երբ ազատագրված Արցախի կազմում ստեղծվեց Քաշաթաղի շրջանը, Բերձոր շրջկենտրոնում հիմք դրվեց նոր եկեղեցու, որն էլ անվանվեց Սուրբ Համբարձման։ Եվ 1997-ից դեռ կիսակառույց սրբատանը կատարվում էին հոգեւոր ծիսակատարություններ։ 1998 թ. օծվեց Սուրբ Համբարձման եկեղեցին։ Եվ այն մշտապես ընդունում էր հավատացյալներին։ Եկեղեցին ուներ նաեւ իր երգչախումբը։ 2020 թ. պատերազմը խախտեց նաեւ Սուրբ Համբարձման եկեղեցու կանոնակարգը։ Այստեղ այժմ տոնական արարողություններ հաճախ չեն կատարվում։ Անցած տարի եկեղեցու երգչախմբի անդամներս, այժմ հիմնականում բնակվելով Երեւանում, Հասմիկ Գրիգորյանի գլխավորությամբ մեկնեցինք Բերձոր ու Համբարձման տոնի առթիվ մասնակից եղանք Սուրբ պատարագի արարողությանը, որը մատուցեց Քաշաթաղի հոգեւոր հովիվ տեր Բենիամին քահանա Ծատուրյանը։ Երիտասարդ հոգեւորականն այժմ ծառայում է Ասկերանի շրջանի Աստղաշենի Սուրբ Գեւորգ եկեղեցում, սակայն Բերձորի Եկեղեցում կատարվող հոգեւոր արարողություններին մասնակցում է։
Մեկ տարի անհամբեր սպասում էինք, որ կրկին այցելենք մեր սիրելի քաղաք Բերձոր, որտեղ ծնվել ու հասակ ենք առել, ավարտել դպրոցը։ Եվ մայիսի 26-ին՝ Սուրբ Համբարձման տոնի օրը, նորից Բերձորում էինք։ Առիթից օգտվելով՝ մեզ հետ Բերձոր եկան նաեւ ուղեկից-ծնողներ։ Տեր Բենիամին քահանա Ծատուրյանը, Արցախի թեմակալ առաջնորդ գերաշնորհ տեր Վրթանես եպիսկոպոս Աբրահամյանի օրհնությամբ, մեր երգչախմբի ուղեկցությամբ մատուցեց սուրբ անմահ պատարագ։ Նրան օգնում էին այլ հոգեւորականներ եւս։ Այս արարողությանն անհամբերությամբ սպասում էին նաեւ բերձորցիները, ովքեր դեռ բնակվում են սիրելի քաղաքում, եւ Աղավնոյի բնակիչները։ Գորիս-Ստեփանակերտ ճանապարհին գտնվող Աղավնոն ու Բերձորն Արցախի թեմի առաջնորդի ուշադրության կենտրոնում են, ում օրհնությամբ եւ տնօրինությամբ ամիսը մեկ անգամ թեմի հոգեւորականները սուրբ պատարագ են մատուցում՝ հավատով, որ այս սրբատան կամարների տակ միշտ կհնչեն շարական ու սաղմոս, հայը մոմ կվառի ու աղոթք կմրմնջա։ Պատարագից հետո տեղի ունեցավ համերգային փոքր մաս, որին մասնակցում էին Աղավնոյի Գարեգին Նժդեհի անվան միջնակարգ դպրոցի աշակերտները, ովքեր Բերձոր էին եկել համայնքի ղեկավար Անդրանիկ Չավուշյանի եւ դպրոցի տնօրեն Պողոս Աղաբեկյանի ուղեկցությամբ։ Երեխաների հետ աշխատել էին ու համերգային մասն ապահովեցին «ՄշակութաMET» նախաձեռնության կամավորները։ «ՄշակութաMET»-ը անհատական նախաձեռնություն է, որի շրջանակներում կամավորներն ամեն շաբաթ մշակութային դասեր են անցկացնում սահմանամերձ գյուղերում։
Միջոցառման շրջանակներում երեխաները ներկայացրին Համբարձման տոնի խորհուրդը, ինչպես էր այն իրականացվում, հանդես եկան ազգային երգ ու պարով, «վիճակ արեցին»։ Այս գեղեցիկ արարողությանը ներկա էին Քաշաթաղի շրջվարչակազմի ղեկավար Մուշեղ Ալավերդյանը, Բերձորի քաղաքապետ Նարեկ Ալեքսանյանը, հյուրեր, ուխտավորներ։ Տեր Բենիամին քահանա Ծատուրյանն օրհնեց Համբարձման տոնը ներկայացնող երեխաներին, ներկաներին։ Կարեւորեց այն, որ երիտասարդները պահպանեն մեր ժողովրդի սիրելի տոնի ծեսերն ու սովորությունները։ Տեր հայրը հավատում է՝ մեր միասնականությամբ, նվիրումով կարող ենք տեր մնալ Բերձորին ու Աղավնոյին, Արցախ աշխարհին։
Հոգեւոր եւ ազգագրական արարողություններից հետո բարձրացանք Բերձոր քաղաք, այցելեցինք շրջվարչակազմի շենք։ Երեկոյան վերադարձանք՝ հավատով, որ 2023-ին ու այնուհետ մեր սիրելի քաղաքում գտնվող եկեղեցում կմատուցվի սուրբ պատարագ։
Գայանե ԸՌՔՈՅԱՆ
ԵՃՇ համալսարանի ճարտարապետության ֆակուլտետի 1-ին կուրսի ուսանողուհի
