«Foreign Policy»-ին տված հարցազրույցում Իսրայելի պաշտպանության նախարար Բեննի Հանցը հայտարարել է, որ Իրանը 2-3 ամիս հետո կարող է ստանալ առաջին ատոմային ռումբը: Այս շաբաթ ԱՄՆ-ի գիտության եւ միջազգային անվտանգության ինստիտուտն ավելի տագնապալի ենթադրություններ է արել՝ Թեհրանին թողնելով 1 ամիս ռազմական ատոմին ընդառաջ լուրջ քայլից առաջ:
Հանցը «Foreign Policy»-ի հետ հարցազրույցում թերահավատություն է հայտնել Իրանի միջուկային առաջընթացը դիվանագիտորեն հետ շրջելու՝ միջազգային հանրության փորձերի վերաբերյալ: Սակայն, ինչպես պարզ է դառնում նրա հայտարարություններից, իսրայելական կողմը մտադիր չէ ակտիվորեն դիմադրել Թեհրանի ու ԱՄՆ-ի եւ միջնորդների հնգյակի միջեւ բանակցություններին: Դրա փոխարեն հրեական պետությունը ձգտում է, որ նախագահ Ջոզեֆ Բայդենի վարչակազմը համոզիչ միջոցներ մշակի՝ բանակցային գործընթացի խափանման դեպքում Իսլամական Հանրապետության վրա ճնշում գործադրելու համար:
Հանցը շեշտել է, որ իր երկիրը կցանկանար տեսնել «Կենսունակ պլան «B» ԱՄՆ-ի ղեկավարությամբ», որը կուղեկցվի տնտեսական սահմանափակումների կիրառմամբ:
Նախարարի խոսքերով՝ իր գործընկերները պետք է մասնակցեն Իրանի վրա ճնշման արշավին: Մասնավորապես՝ համապատասխան աշխատանքներում կարող էր ներգրավվել Չինաստանը: Սակայն իսրայելական կողմն ունի նաեւ իր ծրագիրը, որը ենթադրում է ուժային սցենարների սահմանափակում: «Մենք Ամերիկան չենք, բայց ունենք հնարավորություններ»,-իսրայելական պաշտպանական գերատեսչության ղեկավարի խոսքերը մեջբերել է «Foreign Policy»-ը: Եթե Իսլամական Հանրապետությունը ժամանակին չկանգնեցվի, ըստ Իսրայելի, իրավիճակը կարող է հանգել Մերձավոր Արեւելքում միջուկային սպառազինությունների մրցավազքի: «Մյուս պետությունները հանգիստ չեն նստի,-վստահ է Հանցը:- Նրանք միջուկային զենք կգնեն Պակիստանից կամ մեկ ուրիշից»:
Նախարարի գնահատականներն ավելի լավատեսական են թվում, եթե դրանք համեմատենք Ամերիկայի գիտության եւ միջազգային անվտանգության ինստիտուտի հրապարակած գնահատականների հետ: Վերլուծական այդ կենտրոնը կանխատեսել էր, որ ամենավատ սցենարի դեպքում Թեհրանը կարող է մեկ ամսում բավական ուրան արտադրել մեկ ատոմային ռումբի համար: Երկրորդը, ըստ այդ ենթադրությունների, կարող է հայտնվել արդեն երեք ամսվա ընթացքում: Ինստիտուտը վկայակոչել է այն փաստը, որ իրանցիներն արդեն ունեն մոտ 200 գրամ հարստացված մետաղային ուրան` պաշար, որը երկիրը մոտեցնում է ռազմական ատոմի ձեռքբերմանը: Սակայն դա չի նշանակում, որ Իրանը կարող է անմիջապես զենք կիրառել. դրա համար անհրաժեշտ կլինի լուծել հարակից բազմաթիվ հարցեր:
Իրանական կողմը չի շտապում վերսկսել միջնորդների հետ Վիեննայի բանակցությունները՝ հենվելով բազմաթիվ խնդիրների վրա՝ կապված Իսլամական Հանրապետությունում նոր գործադիր իշխանության ձեւավորման հետ: Միեւնույն ժամանակ ռուսական կողմը, որը մասնակցում է երկխոսությանը, կարծում է, որ Վիեննայում քննարկված թեմաների ցուցակը կարելի է կրճատել: «Մենք ամերիկացիներին եւ եվրոպացիներին կոչ ենք անում իրատես լինել՝ նախ պայմանավորվել իրանական «միջուկային գործարքի» վերականգնման մասին, հետո հասկանալ՝ երբ եւ ինչպես կարելի է քննարկել այդ կամ այլ հարցեր»,- հայտարարել է ՌԴ արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Սերգեյ Ռյաբկովը «RT Arabic» հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում: Նրա խոսքերով՝ ժամանակին «միջուկային գործարքից» դուրս եկած ԱՄՆ-ը կարող է «Իրանին ընդառաջ առաջին քայլն անել»:
Այդուհանդերձ, Իրանի նկատմամբ առարկություններն աճում են: «Wall Street Journal» հանդեսը, հենվելով պաշտոնական դեմքերի ու փաստաթղթերի վրա, հաղորդել է, որ ՄԱԳԱՏԷ-ի կին տեսուչները, որոնք վերջին ամիսներին այցելել են Իրանի միջուկային օբյեկտներ, ոտնձգությունների են ենթարկվել իրանական պահապանների կողմից: Թերթը տեղեկացրել է մի շարք միջադեպերի մասին, որոնցից առաջինը տեղի է ունեցել հունիսի սկզբին, վերջինը՝ այս շաբաթներին: Դրվագները ներառում են Նաթանզ այցելած մասնագետներին անվտանգության աշխատակիցների անտեղի հպում, ինչպես նաեւ մերկանալու չմոտիվացված հրամաններ: Թեհրանը դա բացատրում է անվտանգության կանոններով, սակայն «Wall Street Journal»-ի աղբյուրները խոսում են լիազորությունների զգալի չարաշահման մասին:
Իրավիճակը հասել է ԱՄՆ-ին. «ՄԱԳԱՏԷ-ի տեսուչների նկատմամբ հետապնդումները բացարձակ անընդունելի են, եւ մենք ձեզ կոչ ենք անում տնօրենների խորհրդի նիստում ձեր ազգային հայտարարության մեջ հստակ նշել, որ նման պահվածքը ցավալի է եւ պետք է անհապաղ դադարեցվի»:
ՄԱԳԱՏԷ-ն հաստատել է իրանական օբյեկտում տեղի ունեցած միջադեպերը՝ չներկայացնելով մանրամասներ: «Գործակալությունն անմիջապես եւ վճռականորեն բարձրացրեց այդ հարցն իրանական կողմի հետ զրույցում, որպեսզի շատ հստակ եւ միանշանակ բացատրի, որ նման միջադեպերը, կապված անվտանգության հետ, գործակալության աշխատակիցների մասնակցությամբ անընդունելի են եւ չպետք է կրկնվեն: Իրանը բացատրություններ է ներկայացրել իրենց օբյեկտներից մեկում տեղի ունեցած որոշ իրադարձություններից հետո անվտանգության ուժեղացված միջոցառումների մասին»,-ՄԱԳԱՏԷ-ի ներկայացուցչի խոսքերը մեջբերել է «Wall Street Journal»-ը:
Նաթանզը մեկ անգամ չի ենթարկվել դիվերսիոն գրոհների, որոնց պատասխանատվությունն անփոփոխ դրվում է իսրայելցիների վրա:
Արեւմտյան որոշ դիվանագետներ այժմ անհանգստություն են հայտնում, որ ոտնձգությունների հետ կապված սկանդալի հրապարակումը կարող է փչացնել ՄԱԳԱՏԷ-ի ու Իրանի փոխհարաբերությունները, ինչը հատկապես տհաճ կլինի Իսլամական Հանրապետության միջուկային օբյեկտներ տեսուչների մուտքի մասին վերջերս կնքված համաձայնագրի լույսի ներքո: Սակայն կողմերի միջեւ լարվածությունն աճում է նույնիսկ առանց դրա: Վերջին ամիսներին իրանցի պաշտոնատար անձինք նկատելիորեն ուժեղացրել են գործակալության եւ նրա գործադիր տնօրեն Ռաֆայել Գրոսիի քննադատությունը՝ հրապարակավ միջազգային կառույցին մեղադրելով քաղաքական ներգրավվածության մեջ:
