Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցների 10-րդ փաթեթը, որը Եվրամիությունը մտադիր է սահմանել մինչեւ փետրվարի 24-ը, այսինքն՝ այն օրը, երբ մեկ տարի առաջ Ռուսաստանը, ըստ իր հայտարարության, ռազմական հատուկ գործողություն, իսկ շատերի համոզմամբ՝ պատերազմ սկսեց Ուկրաինայում, նախատեսում է ՌԴ-ի արտահանումը սահմանափակել ավելի քան 10 մլրդ եվրոյով: Առաջարկվում է սահմանափակումները տարածել «տասնյակ էլեկտրոնային բաղադրիչների» վրա, որոնք օգտագործվում են ռուսական դրոններում, հրթիռներում ու ուղղաթիռներում: Փաթեթում կարող են ներառվել 130 ֆիզիկական ու իրավաբանական անձինք, չորս բանկ, այդ թվում՝ «Ալֆա-բանկը»: Սակայն, ինչպես տեղեկացնում է «Bloomberg»-ը, Եվրամիության որոշ անդամներ դեմ եմ հանդես եկել պատժամիջոցների փաթեթում նոր բանկերի ընդգրկմանը:
Ինչպես հաղորդում է «Politico»-ն, հակառուսական պատժամիջոցների փաթեթի հաստատման ճանապարհին վիճելի հարց է մնում ռուսական արտադրության սինթետիկ կաուչուկի սահմանափակումը: Ըստ նույն աղբյուրի՝ ՌԴ-ն 2021 թ. արտահանել է 2 մլրդ դոլարի սինթետիկ կաուչուկ, որից Եվրամիության երկրների մասնաբաժինը կազմում է 700 մլն դոլար: Կաուչուկի որոշ տեսակներ արդեն հայտնվել են պատժամիջոցների տակ: Ի թիվս այլ բաների, կաուչուկն օգտագործվում է անվադողերի արտադրության մեջ: «Politico»-ի տեղեկություններով՝ Իտալիան ու Գերմանիան բացասական վերաբերմունք ունեն այդ սահմանափակման վերաբերյալ: Դրան աջակցում է Լեհաստանը:
Եվրամիությունը միաժամանակ հայտարարել է աշխատանքային խմբի ստեղծման մասին, որը պետք է իրավական հիմք նախապատրաստի՝ ռուսական սառեցված ու արգելափակված ակտիվները «Ուկրաինայի վերականգնմանն աջակցության նպատակով» օգտագործելու համար: Խոսքը մոտ 300 մլրդ դոլարի չափով միջոցների մասին է, որոնք պատկանում են ՌԴ կենտրոնական բանկին, ինչպես նաեւ պատժամիջոցների տակ հայտնված ֆիզիկական ու իրավաբանական անձանց: Մոսկվայում նման նախաձեռնությունն անվանում են ուրիշի սեփականության գողության փորձ ու զգուշացնում պատասխան քայլեր ձեռնարկելու իրենց պատրաստակամության մասին:
«Սկզբունքորեն ամեն ինչ շատ պարզ է. Ռուսաստանը պետք է վճարի Ուկրաինայի վերականգնման համար,- այս շաբաթ հայտարարել է Եվրամիությունում նախագահող Շվեդիայի վարչապետ Ուլֆ Քրիստերսոնը:- Միեւնույն ժամանակ այն լուրջ խնդիր է: Համապատասխան որոշումը պետք է կայացվի Եվրամիության օրենսդրության եւ միջազգային իրավունքի համապատասխան, իսկ դրա համար այսօր իրավական շրջանակներ չկան»:
Աշխատանքային հատուկ խմբի նպատակը, անշուշտ, այդ շրջանակների ստեղծումն է: Չորեքշաբթի դրա մանդատը հաստատել է Եվրամիության անդամ երկրների մշտական ներկայացուցիչների հանձնաժողովը: Ինչպես նշված է Շվեդիայի կառավարության կայքում, խմբի մասնակիցները կզբաղվեն ռուսական սառեցված ակտիվների օգտագործման պայմանների իրավական, ֆինանսատնտեսական եւ քաղաքական վերլուծությամբ: Խումբը գլխավորում է Շվեդիայի արտաքին առեւտրի վարչության ղեկավար, ԵՄ-ում թագավորության նախկին մշտական ներկայացուցիչ Անդերս Անլիդը: Ի դեպ, նման աշխատանքային խումբ, որն զբաղվում է ակտիվների սառեցման ու արգելափակման հարցերով, արդեն կա Եվրահանձնաժողովում, սակայն այն չի մասնագիտանում բացառապես Ռուսաստանի ուղղությամբ: Այնպես որ, այս երկու կառույցները պետք է համագործակցեն:
Առաջին խնդիրներից մեկը, որը կդրվի աշխատանքային նոր խմբի առջեւ, Եվրամիության երկրներում սառեցված միջոցների վերանայումն է, քանի որ ակտիվները մնում են առանձին երկրների իրավասության տակ:
ԶԼՄ-ները տարբեր ժամանակներում, հենվելով եվրոպական պաշտոնյաների հայտարարած տեղեկությունների վրա, հաղորդել են 68-300 մլրդ դոլարի ռուսական ակտիվների մասին, որոնք պատկանում են ՌԴ կենտրոնական բանկին, ինչպես նաեւ պատժամիջոցների տակ հայտնված ֆիզիկական ու իրավաբանական անձանց:
Ռուսական ԶԼՄ-ներն ավելացնում են, որ այստեղ մեկ այլ հարց էլ կա, որը չի կարող լուծվել աշխատանքային խմբի մակարդակով. իսկ ուր են ուղղվելու միջոցները, եթե դրանք հայտնվեն Եվրամիության տրամադրության տակ: Օրինակ՝ արդարադատության եւ օրենքի գերակայության հարցերով եվրահանձնակատար Դիդյե Ռեյնդերսն ավելի վաղ ասել էր, որ Մոսկվայի ոսկու եւ արտարժույթի պահուստները կարող են սառեցվել որպես գրավ, քանի դեռ Ռուսաստանը կամավոր միջոցներ չի ուղարկել Ուկրաինան վերականգնելու համար: Էստոնիայի վարչապետ Կայա Կալլասը, ընդհակառակը, առաջարկել է այժմ գումարը փոխանցել Ուկրաինային, իսկ ավելի ուշ մարել Ռուսաստանի պարտքը։ Իսկ Եվրահանձնաժողովի ղեկավար Ուրսուլա ֆոն դեր Լյաենը ճշգրտել է, որ միջոցները կարող են ուղղվել հատուկ հիմնադրամներին, իսկ այդ ներդրումներից ստացված եկամուտը կարող է օգտագործվել Ուկրաինայի վերականգնման համար։ Այս սխեման, ըստ եվրոպացի մի շարք փորձագետների, հնարավորություն կտա իրավական բազա ունենալ միջոցների վերահղման համար, քանի որ բռնագրավված ռուսական ակտիվներն այս կերպ չեն յուրացվի եւ հետագայում կարող են վերադարձվել Ռուսաստանին։
Ըստ ռուսական ԶԼՄ-ների՝ չի կարելի ասել, որ ռուսական սառեցված միջոցների օգտագործման հեռանկարը միաձայն աջակցություն է ստացել Եվրամիությունում: Այսպես՝ եթե Լեհաստանի վարչապետ Մաթեուշ Մորավեցկին արդեն հայտարարել է, որ երկրում սառեցված 33 մլն դոլարը կարելի է ծախսել լեհերի համար գազ ու քարածուխ գնելու նպատակով, ապա Գերմանիայում, Ֆրանսիայում ու Եվրամիության մի շարք այլ երկրներում առգրավման հեռանկարները չեն մեկնաբանվում կամ մեկնաբանվում են չափազանց զգուշորեն: Շվեյցարիայում, որը Եվրամիության անդամ չէ, սակայն միացել է պատժամիջոցներին, սառեցվել են ՌԴ-ի զգալի միջոցներ: Այս երկիրը չորեքշաբթի հայտարարել է, որ Ուկրաինայի օգտին ռուսական ակտիվների առգրավման համար իրավական հիմքեր չկան: Նման եզրակացության է հանգել Շվեյցարիայի արդարադատության նախարարության ղեկավարությամբ գործող աշխատանքային խումբը: Նույնպիսի նախաձեռնություններն են քննարկվում ԱՄՆ-ում ու Մեծ Բրիտանիայում, սակայն այս երկրներում առայժմ ոչ մի որոշում չի ընդունվել:
Ռուսական շրջանակներում միջոցների հնարավոր առգրավումն ու օգտագործումը համարվում է «գողություն», որը «կտրուկ կնվազեցնի ԵՄ-ի գրավչությունը արտասահմանյան բիզնեսի համար»: Որքան էլ զարմանալի է, նույն Ռուսաստանում շատերն էլ պնդում են, որ Եվրամիության դիրքորոշումը կարելի է հասկանալ. հակառակորդի դեմ պայքարին միտված միջոցների կիրառումը բխում է պատերազմում Ուկրաինայի հաղթանակն ապահովելու ձգտումից, պատերազմ, որը նախաձեռնել է Մոսկվան, այլ ոչ թե Կիեւը:
