Ակտիվ արտաքին քաղաքականությանը զուգահեռ Միացյալ Նահանգներում բավականին հետաքրքիր ներքին զարգացումներ են ընթանում։ Հաշվի առնելով ԱՄՆ-ի առաջատար դիրքը միջազգային ասպարեզում, երկրի ներսում տեղի ունեցող գործընթացները չեն կարող հետաքրքրություն չառաջացնել։ Վերջին շրջանում սահմանային փոփոխությունների շուրջ վեճ է սկսվել Այդահո եւ Օրեգոն նահանգների միջեւ։ Մասնավորապես Այդահոյի օրենսդիր մարմինն ընդունել է ոչ պարտադիր հուշագիր, որը կոչ է անում պաշտոնական բանակցություններ վարել Այդահոյի եւ Օրեգոնի օրենսդիր մարմինների միջեւ՝ քննարկելու Օրեգոնի որոշ գյուղական շրջաններ իրենց նահանգից Այդահո տեղափոխելու հարցը: Այսինքն՝ նախատեսվում է Արեւելյան Օրեգոնի գյուղական շրջաններն անջատել «կապույտ» նահանգից եւ միացնել ավելի պահպանողական Այդահոյին։ «Մեծ Այդահո» շարժումը ձգտում է ընդգրկել Օրեգոնի շուրջ 13 շրջանները, ինչը կազմում է նահանգի 63 տոկոսը եւ նրա բնակչության 9 տոկոսը: Դա թույլ կտա Այդահոյին ելք ունենալ դեպի Խաղաղ օվկիանոս։
Այդահոն հանրապետական նահանգ է, իսկ Օրեգոնը՝ դեմոկրատական, թեեւ հանրապետականներ կան Օրեգոնի հարավում եւ արեւելքում: Այնուամենայնիվ, խնդիրն այն է, որ հանապետականները դժգոհ են այն փաստից, որ փոքրամասնություն կազմելու պատճառով չեն կարողանում ազդեցություն ունենալ նահանգային մակարդակով որոշումների կայացման վրա: Նկատենք, որ նման զարգացումներն իրենց հիմքում մասամբ ունեն սոցիալական եւ արժեհամակարգային շարժառիթներ։ Հայտնի է, որ վերջին տարիներին Օրեգոն նահանգի ամենամեծ քաղաքում՝ Պորտլենդում, բախումներ տեղի ունեցան այդ ժամանակ (2020 թ) նախագահ հանդիսացող Դոնալդ Թրամփի կողմնակիցների եւ «Black Lives Matter» շարժման ակտիվիստների միջեւ։ Կրկին Օրեգոնում իշխանությունները կտրուկ կրճատեցին ոստիկանության թվաքանակը, ինչը հանգեցրեց հանցավորության աճի։
Օրեգոնի Ներկայացուցիչների պալատի նախկին խոսնակ Մարկ Սիմոնսը փետրվարին «Այդահո Սթեյթսմեն» օրաթերթում տեղ գտած հոդվածում անդրադարձել է «Մեծ Այդահո» շարժմանը միանալու դրդապատճառներին՝ նշելով, որ իրենք «անհանգստացած են, թե ինչպես է Օրեգոնի կառավարությունը մարգինալացրել իրենց արժեքները եւ վատթարացրել ռեսուրսների վրա հիմնված ապրուստը»: Դրանով է նա բացատրում, թե ինչու է անցյալ տարվա միջանկյալ ընտրություններին Այդահոն քվեարկել հանրապետականների օգտին (նահանգի 67 տոկոսը հանրապետականներին է ձայն տվել): Խնդիրն այն է, որ Օրեգոնի ազգաբնակչության մի մասը սկսել է բնակություն հաստատել հարեւան Այդահոյում՝ փախչելով հանցագործությունների եւ թմրամոլության աճից։ Այժմ նրանք առաջարկում են Այդահոյին տալ Օրեգոնի գյուղական շրջանների հիմնական մասը, որոնք պատրաստ են աջակցել հանրապետականներին։ «Ամբողջ Արեւելյան Օրեգոնը դեմ է քվեարկել մարիխուանայի օրինականացմանը եւ ծանր թմրանյութերի ապաքրեականացմանը»,- գրում է Սիմոնսը՝ ընդգծելով, որ Այդահոյի օրենսդիր մարմնում Օրեգոնի գյուղական շրջանները հնարավորություն կունենան պահպանել իրենց արժեքները՝ հավատքի, ընտանիքի:
Նահանգների սահմանների նման զանգվածային փոփոխություն տեղի չի ունեցել քաղաքացիական պատերազմից ի վեր, եւ սահմանների տեղափոխումը կպահանջի, որ Այդահոյի եւ Օրեգոնի օրենսդիր մարմինները, Կոնգրեսը ստորագրեն փոփոխության օգտին: Այս քայլը, հավանաբար, կպահանջի նաեւ Այդահոյի Սահմանադրության մի քանի փոփոխություններ, որոնք սահմանում են նահանգի սահմանները եւ սահմանափակում նահանգային օրենսդրական շրջանների թիվը մինչեւ 35: Ընդդիմադիր «Fox news»-ը գրում է, որ, չնայած Այդահոյի օրենսդիրների աջակցությանը, գաղափարը կարող է ավելի մեծ դիմադրության հանդիպել Դեմոկրատների կողմից վերահսկվող Օրեգոնի օրենսդիր մարմնում: «Մեծ Այդահոյի» կողմնակիցները նշում են, որ Արեւելյան Օրեգոնի 11 շրջաններ քվեարկել են նման քայլը ուսումնասիրելու համար քվեաթերթիկների օգտին, եւ որ, որոշ հարցումների համաձայն, Այդահոն կողջունի նահանգի սահմանների ընդլայնումը: Մինչդեռ Օրեգոնում հարցումները ցույց են տվել, որ սահմանային փոփոխության հարցը հավասար թվով աջակիցներ եւ դեմ արտահայտվողներ ունի ընտրողների շրջանում, իսկ բնակչության մոտ մեկ հինգերորդը չի կողմնորոշվել:
Որոշ քննադատներ նախազգուշացրել են «գաղափարախոսությամբ ինքնաբաժանման» բացասական հետեւանքների մասին՝ նշելով, որ «Մեծ Այդահոյի» ստեղծումը կխթանի պառակտումը։ Օրեգոնի եւ Այդահոյի միջեւ սահմանային վեճը միակը չէ, նման դեպք տեղի է ունեցել Վիրջինիայում, երբ տեղական իշխանությունները որոշեցին սահմանափակումներ մտցնել զենք կրելու մասով։ Այդ ժամանակ առանձին շրջաններ փորձեցին անջատվել նահանգից եւ հարեւան Արեւմտյան Վիրջինիայի մաս դառնալ:
Խնդիրը, սակայն, միայն այս երկու նահանգներին չի վերաբերում, այլ նման միտումների վիրուսային տարածմանը։ Եթե գաղափարական եւ այլ տարբերություններով ազգաբնակչությունը որոշի «մեծ գաղթ» սկսել իր քաղաքական, գաղափարական համոզմունքներին համապատասխան նահանգներ, ապա հեռանկարում Միացյալ Նահանգները կկանգնի ներքին ջրբաժանի առաջ։ Թեեւ Կոնգրեսի հանրապետականները բարձրաձայնում են «Ամերիկաների բաժանման» սցենարի հավանականության մասին, սակայն երկրի քաղաքական-իրավական զարգացման պատմությունը հուշում է, որ այդպիսի հեռանկարը մոտ ապագայում գրեթե անհնար է։ Նախընտրական գործընթացներով պայմանավորված գաղափարական, սոցիալ-մշակութային տարբերությունները կարող են սրվել, սակայն դրանք ներկա պայմաններում բավարար չեն հիմքերը քայքայելու համար։
