Լեգենդար «Եղնիկների» բացառիկ սխրանքների մասին շատ է գրվել ու դեռ երկար կշարունակվի զորամասի պատմությունն ամբողջացնող ակնարկների, զրույցների եւ տեսագրությունների շարքը: Մեկ անգամ չէ, որ դիրքային բարդ ու դժվարամատչելի պայմաններում փառաբանված զորամասի զինվորները դաժան, անհավասար մատեր են մղել թշնամու դեմ եւ արժանապատիվ հաղթանակներ կռել: Սակայն, ինչպես տղերքն են ասում, հակառակորդն այդպես էլ դասեր չի քաղել պարտությունից եւ երբեք չի թաքցրել որոգայթներ հյուսելու, «եղնիկներին» որսալու իր հավակնությունները:
Անցյալ տարվա նոյեմբերի 4-ին, ինչպես արցախա-ադրբեջանական սահմանի ողջ լայնքով, հյուսիսային ուղղությամբ եւս թշնամին մեծածավալ հարձակումներ է գործում: Դեռ լույսը չբացված, այդ օրը մարտական հերթապահություն իրականացնող մեր զինվորները նկատել էին լեռներում դարանակալ ազերիներին ու «տագնապի» ազդանշան հնչեցրել: Մինչեւ տղերքն օգնության կհասնեին, աշխարհազորայինների գումարտակի 8 անդամները ստիպված էին իրենց վրա վերցնել հակառակորդի գրոհը հետ մղելու պատասխանատու եւ խիզախ առաքելությունը: Գումարտակը գլխավորող Արտակ Առստամյանը հպարտությամբ ու նաեւ խոր ափսոսանքով է հիշում մարտերի ժամանակ իրենց կյանքը չխնայած հերոս տղաներին, ովքեր քաջաբար զոհվելով՝ փրկեցին տասնյակ, գուցե եւ հարյուրավոր կյանքեր:
«Երբ օրհասական էր պահը, եւ թուրքերը փորձում էին խորանալ մեր դիրքերում՝ նպատակ ունենալով ջլատել մեր ուժերը եւ վերահսկողության տակ առնել ռազմավարական կարեւոր նշանակություն ունեցող միակ ճանապարհը,- պատմում է աշխարհազորայինների հրամանատար Արտակ Առստամյանը:- Թշնամու դիվերսիոն խումբն արդեն Սուրբ Եղիշե վանքի մոտակայքի բարձունքում էր հայտնվել, եւ վտանգված էր զորամասը տանող ճանապարհը: Իսկ նրան զիջելով, հակառակորդն անկաշկանդ կարող էր գործի դնել ծանր հրետանին ու դիրքային հարվածներ հասցնել «Եղնիկներին»: Մեր տղաներն անդրդվելի էին եւ կարողացան խուճապի մատնել թուրքերին: Երբ մարտերից հետո փորձում էինք հաշվել կորուստների թիվը, պարզվեց, որ հակառակորդը 100-ից ավելի զոհեր է տվել: Ցավոք, մեր գումարտակը եւս կորուստներ ունեցավ: Ծմակահողցիներ Միքայել Մկրտումյանն ու Արարատ Ավանեսյանը հերոսաբար ընկան մարտադաշտում: Եվ միայն ավտովարորդ Ազնավուր Ազնավուրյանի խիզախման շնորհիվ հաջողվեց զոհված եւ վիրավոր տղաներին դուրս բերել թշնամու դիպուկահարների կրակահերթերի միջից»…
Ապա Արտակ Առստամյանը խոստովանում է, թե ռազմական գործողությունների ավարտից հետո որոշում է կայացրել այն տեղանքում, ուր դաժան մարտեր են ծավալվել, նահատակված մարտական ընկերների հիշատակին խաչքար-հուշարձան կանգնեցնել: Ողբերգական իրադարձություններից 7 ամիս անց աշխարհազորայինների գումարտակի հրամանատարն իրագործել է որոշումը: Հուշարձանի բացման արարողությանը ներկա են գտնվել զոհված հայորդիների հարազատներն ու մարտական ընկերները՝ «Եղնիկների» հրամանատար, գնդապետ, Արցախի հերոս Կարեն Ջիլավյանի գլխավորությամբ: Նրանք ծաղիկներ են խոնարհել խաչքար-հուշարձանին ու երդվել «անառիկ պահել Արցախի հյուսիսային դարպասները», թշնամուն թույլ չտալ պղծել զորամասի հարեւանությամբ գտնվող Սուրբ Եղիշե պատմական վանքը…
