Հայոց ցեղասպանությունը ժխտող հայտարարություններով պարբերաբար հանդես է գալիս Թուրքիայի պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարը: Նա զինվորականի պարտաճանաչությամբ նույնությամբ կրկնում է պաշտոնական Անկարայի ժխտողական դիրքորոշումը ներկայացնող նույն տեքստը:
«Ցեղասպանություն հաստատ չի եղել: Պատմության մեջ դա պարզ ու հստակ գրված է: Պատմության բոլոր տեղեկությունները, փաստաթղթերը, վկաները եւ դիտարկումները շատ պարզ եւ հստակ ցույց են տալիս, որ 1915-ին նման բան տեղի չի ունեցել»,- հայտարարել է Թուրքիայի ռազմական գերատեսչության ղեկավարը: Հատկանշական է, որ Աքարը շեշտում է 1915 թիվը, եւ դա պատահական չէ: Իրականում թուրք ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը լավ գիտի, որ Թուրքիան ցեղասպանությունն իրականացրել է 1894-1923 թթ.՝ Օսմանյան կայսրության եւ նրան հաջորդող տարբեր վարչակարգերի ձեռքերով՝ ծրագրված ու հայ ժողովրդի դեմ շարունակաբար իրականացված ցեղասպանական քայլերով, հայրենազրկմամբ, հայության ոչնչացմանն ուղղված զանգվածային կոտորածներով, էթնիկական զտումներով, հայկական պատմամշակութային ժառանգության ոչնչացմամբ ու յուրացմամբ, իսկ 1915 թիվը վայրագությունների գագաթնակետն էր:
Աքարը փորձում է խմբագրել սեփական երկրի որոշումները, որոնք կայացվել են Հայոց ցեղասպանության հարցում, քանզի բոլորին հայտնի փաստ է, որ Թուրքիան առաջինն է ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը: 1918 թ. Մուդրոսի զինադադարից հետո Առաջին աշխարհամարտում հաղթող երկրները պահանջեցին Թուրքիայից պատժել ռազմագերիների եւ հայերի դեմ հանցագործությունների մեղավորներին։ Թուրքիայի նոր կառավարությունը դատական գործ սկսեց ցեղասպանություն իրականացնողների դեմ, սակայն դատարանի աշխատանքների մեկնարկից առաջ Իթթիհաթի ղեկավարները՝ Թալեաթը, Էնվերը, Ջեմալը, Շաքիրը, դոկտոր Նազիմը, Բեդրին ու Ազմին, փախան երկրից։ Դատարանը հիմնականում ականատեսների հարցաքննություն չիրականացրեց, այլ բավարարվեց միայն պաշտոնական փաստաթղթերի ուսումնասիրությամբ:
Համաձայն դատարանի մեղադրանքի՝ տեղահանությունները թելադրված չէին եղել ռազմական անհրաժեշտությամբ կամ կարգապահական պատճառներով, այլ պլանավորված էին Իթթիհաթի կենտրոնական կոմիտեի կողմից, եւ դրանք արձանագրվել են Օսմանյան կայսրության բոլոր անկյուններում։ Դատարանն ապացուցված համարեց Իթթիհաթի ղեկավարների կողմից հայերի կազմակերպված սպանությունների փաստը եւ Էնվերին, Ջեմալին, Թալեաթին եւ դոկտոր Նազիմին ճանաչեց մեղավոր ու հեռակա դատապարտեց մահապատժի։ Դատարանում գտնվող մեղադրյալներից երեքը նույնպես դատապարտվեցին մահապատժի, սակայն այն այդպես էլ ի կատար չածվեց: Այս ամենից եզրակացությունը մեկն է՝ ոճրագործությունն առաջինը ընդունել է Թուրքիան:
Աքարը, անդրադառնալով ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչմանը, նաեւ պնդել է, որ քաղաքական գործիչները չեն կարող պատմագիտությամբ զբաղվել: Նրա խոսքերով՝ ամերիկյան կողմի այս հայտարարությունը նշանակում է ժխտել համաձայնագրերը, պայմանագրերը եւ ստորագրությունները:
Մինչ Թուրքիայի ռազմական կառույցի ղեկավարը սպառնում է ԱՄՆ-ին, ամերիկացի մի խումբ դեմոկրատ սենատորներ օրինագիծ են ներկայացրել, որով ԱՄՆ-ին առաջարկում են Թուրքիայի կառավարության դեմ պատժամիջոցներ կիրառել, եթե Անկարան քայլեր չձեռնարկի վատթարացող մարդու իրավունքների իրավիճակը շտկելու համար: Օրինագծով օրենսդիրները կենտրոնանում են Թուրքիայի կառավարության պաշտոնյաների վրա, որոնք պատասխանատու են կրոնական հավատքի հիմքով բանտարկյալների, քաղբանտարկյալների, քաղաքական նպատակներով լրագրողների ձերբակալման, սոցիալական մեդիայում խոսքի ազատության սահմանափակման եւ միջազգայնորեն ճանաչված մարդու իրավունքների այլ կոպիտ խախտումների համար։ 19 էջանոց օրինագծում Անկարան մեղադրվում է 2016-ի հուլիսի հեղաշրջման փորձի հետաքննության պատրվակով տասնյակ հազարավոր մարդկանց ձերբակալելու մեջ։
Ինչպես Հայոց ցեղասպանության փաստը, այնպես էլ սենատորների վեր հանած հարցերն ընկած են մեկ ընդհանուր համատեքստի՝ մարդու իրավունքների ոլորտում: Սա այն հիմնահարցն է, որը հետեւելու է Թուրքիայի բոլոր ժամանակների իշխանություններին, քանի դեռ նրանք չեն ճանաչել հայ ժողովրդի դեմ կատարած ոճրագործությունը:
