Ըստ հայ ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամի պատասխանատուների՝ 132 մլն դրամ կպահանջվի Հակոբավանքի վանական համալիրի վերականգնման համար: Նախագծի հեղինակները համոզված են, որ գումարի հանգանակությունը կազմակերպելու դեպքում, գալիք տարվա գարնանը հնարավոր կլինի ձեռնամուխ լինել առաջին փուլի աշխատանքներին: Իսկ ինչպես տեղեկացրին Արցախի պատմական միջավայրի պահպանության ծառայությունից, արդեն «Ռիա Արմենիայի» հարթակում մեկնարկել է դրամահավաքը:
Ծառայության ղեկավար Արմինե Հայրապետյանի խոսքերով՝ ընդամենը երեք օրում շուրջ 5 մլն դրամ է հանգանակվել հարթակում, ինչը վկայում է հանրության կողմից դրսեւորվող լայն աջակցության մասին: Առանձին բարերարներ պատրաստակամություն են հայտնել 3-5 մլն դրամի շրջանակներում գումարներ տրամադրել հիմնադրամին: Անմասն չի մնա եւ ԱՀ կառավարությունը, որը խոստացել է առաջին 40 հազար դոլարի հայթայթման պարագայում կրկնապատկել գումարը:
«Առաջին փուլում նախատեսվում է վերանորոգել Հակոբավանքի Հյուսիսային Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, իսկ երկրորդում՝ Արեւելյան Սրբության եկեղեցին: Երրորդ փուլում արդեն կվերականգնվեն գավիթն ու ճեմասրահները, ինչպես նաեւ վանական համալիրի տարածքում գտնվող հոգեւոր եւ տնտեսական մյուս շինությունները»,- ասում է Ա. Հայրապետյանը:
Գաղտնիք չէ, որ երբ Արցախում պետական, բարեգործական միջոցներով ջանքեր են գործադրվում պատմաճարտարապետական հուշարձանների վերականգնման ու պահպանման համար, ապա Ադրբեջանի իշխանությունները մոլեռանդորեն շարունակում են պղծել ու ոչնչացնել քրիստոնեական արժեքները, այն ամենը, ինչը հայկական է՝ վանքեր, եկեղեցիներ, մատուռներ, խաչքարեր… Այս ծանր հանցագործություններին զուգահեռ, Բաքուն պետական մակարդակով հսկայական գումարներ է ծախսում՝ նաեւ հայկական հին վանքերն ու եկեղեցիները աղվաններին կամ մեկ ուրիշ մտացածին որեւէ «կրոնական համայնքի» վերագրելու համար՝ կանգ չառնելով ամենաստոր ու նողկալի արարքների, ծրագրերի առաջ:
Դադիվանքի նկատմամբ ձեռնարկած թշնամական արշավանքը, ցավոք, տրամաբանական իր շարունակությունն է գտել Հակոբավանքի «աղվանացման» հեռահար ծրագրերում, ինչով փորձ է արվում խոչընդոտել համալիրի վերականգնման գործընթացը, ադրբեջանցի գիտնականներն անամոթաբար բարբաջում են, թե իբրեւ Հակոբավանքն էլ «աղվանական ծագում» ունի, եւ «պատմական արդարությունն անհրաժեշտ է վերականգնել»: Զավեշտի հասնող արկածախնդրությունները վերջ չունեն, եւ հակառակորդն ամեն օր նորանոր սադրանքների եւ խարդավանքների է դիմում: Նա սովոր է միայն ուրիշինը յուրացնել ու միշտ առաջնորդվում է այդ սկզբունքով: Իսկ որպեսզի վիժեցվեն Ադրբեջանի նկրտումները, Ա. Հայրապետյանը կոչ է անում փրկել եւ սրբորեն պահպանել քրիստոնեական արժեքները, համախմբվել ու հնարավորության սահմաններում մասնակցել Հակոբավանքի վերականգնման դրամահավաքին, «ապրել ոչ միայն հացիվ»…
«Ուրախալի է, որ հետզհետե համալրվում է նվիրատուների ցանկը, եւ նախագծի իրագործմանը պատրաստակամություն են հայտնում սատարել ինչպես պետական ու հասարակական կառույցների ներկայացուցիչներ, այնպես էլ՝ առանձին անհատներ»,- գոհունակությունը չի թաքցնում ծառայության ղեկավարը եւ հավելում, որ համալիրի վերակենդանացման գործում արժանի ավանդ ներդնող բարերարների, ասել է թե՝ խոշոր նվիրատուների անունները կփորագրվեն Հակոբավանքի պատին…
Քոլատակ (Մարտակերտի շրջան) համայնքի տարածքում է վանական համալիրը, որտեղ, որպես հոգեւոր կենտրոն, դարեր շարունակ եկեղեցական տարբեր ծիսակատարություններ եւ արարողություններ են կատարվել, աղոթքներ հնչել առ Աստված: Այն աչքի է ընկել վանական աշխույժ կյանքով, եւ ժամանակին հենց Հակոբավանքում էր կաթողիկոսական գահը: Դժբախտաբար, հայկական մյուս հոգեւոր օջախների թվում վանքը նույնպես թշնամու կողմից հարձակումների է ենթարկվել ու հրի մատնվել: Արմինե Հայրապետյանի հավաստմամբ՝ այն վերջին անգամ նորոգվել է գրեթե 300 տարի առաջ՝ 1728 թ.: Սակայն ասպատակությունների հետեւանքով դարձյալ ավերվել է, խիստ վնասվել: Հակոբավանքի վերածնունդը նախատեսվում է 2025-ին, երբ երրորդ փուլով կավարտվեն վանական համալիրի հիմնանորոգման աշխատանքները, եւ օրհնանքով, եկեղեցու զանգերով կօծվի ու կվերաբացվի Աստծո տունը…
