Հայաստանն ունի զարգացման ներուժ։ Եթե ավելի ստույգ, ապա ունի արագ եւ որակյալ զարգացման ահռելի ներուժ։ Սա պնդում են մեր ֆինանսիստները, գյուղատնտեսները, տնտեսագետները եւ ամենատարբեր ոլորտների մասնագետներ։ Բայց ժամանակն անցնում է, եւ այդ հնարավորությունը փոշիացվում է։ Սա էլ դարձյալ մեր մասնագետներն են ասում։ Անկեղծ լինենք՝ ամենատարբեր տարիների՝ իրավիճակից բխող ամենատարբեր մտահոգություններ մշտապես եղել են, պարզապես հիմա դրանք ավելի ցցուն են ու խորքային։ Տարածաշրջանում աշխարհաքաղաքական ու տնտեսական զարգացումներն օրեցօր են փոխվում, իսկ մենք այս արագընթաց ժամանակի մեջ դիրքավորվել չենք հասցնում։
«ՀՀ»-ն տնտեսության ոչ մի ճյուղ անուշադրության չի մատնում՝ ավանդական, օրգանական եւ ինտենսիվ գյուղատնտեսությունից սկսած, տեքստիլով, տուրիզմով ու տեղեկատվական տեխնոլոգիաներով շարունակած, հանքարդյունաբերությամբ վերջացրած։ Մեր հետեւողական աշխատանքը մեզ որոշ չափով իրավունք է տալիս գնահատականներ ներկայացնելու։ Ո՛չ մասնագիտական, բայց այն հանգամանքին վերաբերող, թե ինչու, այնուամենայնիվ, մեր ունեցած՝ արագ զարգացման ու հսկայական ներուժն իրացնել չենք կարողանում։
Նախ՝ որովհետեւ չկան ոլորտային հստակ ռազմավարություններ։ Խոսքն այն ծրագրերի մասին չէ, որոնց վերագրվում է «ռազմավարություն» բառը, եւ, որոնք, սակայն, պարզապես մակերեսային պատկերացումներ են տվյալ ոլորտի մասին, եւ, ասենք, 10 էջից 6-ը նվիրվում է «զարգացած աշխարհի փորձին»։ Փորձում ենք ճշտել, թե հատկապես զարգացած աշխարհի ո՞ր մասում է այդ փորձը կիրառվում։ Պատասխանից հետո սկսում ենք այդ փորձի ուսումնասիրությունը եւ հայտնաբերում անճշտություններ. կամ այդ փորձի իմաստն է սխալ ընկալվել, կամ նրբությունները հաշվի չեն առնվել, եւ որ ավելի ցավալի է, տվյալ երկրում տվյալ օրինակը չկա։ Ավելին՝ հաշվի չեն առնված տվյալ՝ թեկուզ հաջողված փորձի կիրառման մեր՝ տեղային առանձնահատկությունները եւ նպատակահարմարությունը։
Մինչդեռ մեզ անհրաժեշտ են իրապես ռազմավարություններ, որոնք՝ 1. խորքային կվերլուծեն ոլորտի ամբողջ պատկերը, վեր կհանեն խնդիրները, կտան պատճառահետեւանքային կապը, 2. կներկայացնեն այդ ոլորտի զարգացման քարշակ ուժերը, 3. կցուցանեն խնդիրների լուծման հստակ ուղիները, 4. կտան ամենատարբեր շուկաներում հնարավոր դիրքավորվածությունը, 5. կսահմանեն իրականացվելիք քայլերի որոշակի ժամկետները, եւ 6. ի մի կբերեն զարգացման մուլտիպլիկացիոն էֆեկտը։ Սա ենթադրում է, որ պետք է զուգահեռ աշխատանք տարվի այդ շղթայական էֆեկտում ներառված ոլորտների հետ նույնպես։ Եվ որ ամենակարեւորն է՝ արդյունքի հասնելու համար ձեռք ձեռքի պետք է տան պետությունը, տնտեսավարողները, տնտեսական կցորդները, ամենատարբեր կառույցներում մեր ներկայացուցիչները։ Պրոֆեսիոնալների պակաս, փառք Աստծո, չունենք։ Բայց նրանց հնարավորություն պետք է տրվի՝ ներգրավվելու այս գործընթացում։
Հետո՝ մեր ամեն ռազմավարության իրագործման արդյունքը պետք է լինի ծավալի ապահովումը։ Չասենք՝ շուկա չկա։ Որակյալ ապրանքի համար միշտ էլ շուկա կգտնվի։ Բայց մեծ շուկաները միշտ էլ ծավալի խնդիրը դնում են։ Որ մենք որակ կարողանում ենք ապահովել, տարբեր օրինակներ կան։ Իսկ ծավալի հարցը լուծելու համար միջոցներ են պետք։ Մասնագետները հավաստիացնում են՝ նպատակի առաջադրման դեպքում միջոցներն էլ են գտնվում։ Կարեն Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում «ԱրմՀայԹեք 2022» պաշտպանական տեխնոլոգիաների 3-րդ միջազգային ցուցահանդեսը շատերիս հույս տվեց, բայց ներկայացված պաշտպանական միջոցները չպետք է նմուշների մակարդակում մնան։
Եվ, իհարկե, տնտեսական մեր ներուժն իրացնելու գործում հաջողելու համար մեզ անհրաժեշտ է տեսնել նպատակը։ Հենց տեսանք, ցանկություններն ու ջանքերը կմեկտեղենք։ Հենց տեսանք, կհավատանք, որ քաղելու ենք արդյունքը՝ քաղաքական, տնտեսական, սոցիալական եւ ամենատարբեր առումներով։ Իսկ սրա համար պետք է սկսենք նախաքայլից՝ ի շահ երկրի բոլոր գործերում բացառապես մասնագետներին, ընդ որում՝ սրտացավ մասնագետներին ներգրավելուց։ Եվ շատ կարճ ժամանակ անց նույնիսկ չենք էլ զգա, թե ինչպես կրկին «դատապարտվեցինք» հաջողելու։
