Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
ԱՐԽԻՎ
Հայաստանի Հանրապետություն
Երեքշաբթի, Մարտի 28, 2023
  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք
Հայաստանի Հանրապետություն
  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք
Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
Հայաստանի Հանրապետություն
Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
Գլխավոր Տարածաշրջան

Թուրքիան Ադրբեջանից հսկայական գին է պահանջում

Հունիսի 3, 2021
Տարածաշրջան
Թուրքիան Ադրբեջանից հսկայական գին է պահանջում
2
ԿԻՍՎԵԼ ԵՆ
212
ԴԻՏՈՒՄ
Share on FacebookShare on Twitter

Բրյուսելում հունիսի 14-ին տեղի կունենա ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովը, որի շրջանակներում նախատեսված է նաեւ ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի եւ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հանդիպումը։ Նախօրեին Էրդողանը TRT հեռուստաընկերության ուղիղ եթերում հայտարարել էր, որ Թուրքիան «ՆԱՏՕ-ի հինգ ամենահզոր երկրներից մեկն է, եւ ՆԱՏՕ-ն առանց Թուրքիայի ուժեղ չէ»: Հյուսիսատլանտյան դաշինքում չեն էլ հերքում, որ Թուրքիան իրենց կարեւոր դաշնակիցն է։

Թուրքիա-ՆԱՏՕ, թուրք-ամերիկյան, թուրք-ադրբեջանական հարաբերությունների ներկա զարգացումների շուրջ «Հայաստանի Հանրապետություն» օրաթերթը զրուցել է ԵՊՀ արեւելագիտության ֆակուլտետի դեկան, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Ռուբեն Մելքոնյանի հետ։ Նրա խոսքերով՝ Թուրքիա-ՆԱՏՕ հարաբերությունները եւ դրանց անցած ճանապարհը շատ կայուն հիմքերի վրա են. Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի կարեւորագույն անդամներից է, որ ապահովում է կառույցի մի շարք կարեւոր գործառույթները Մերձավոր Արեւելքում, հետեւաբար տեղին չէ խոսել այդ հարաբերությունների շատ արագ փլուզման ու չեղարկման մասին եւ հաշվի չառնել բազմաթիվ առանձին նրբություններ։ «Առաջիկա հանդիպման ժամանակ Էրդողանի հիմնական ասելիքը կամ նպատակն է լինելու իր երկրի ընկալման մակարդակի բարձրացումը։ Թուրքիան այլեւս հավակնում է լինել տարածաշրջանային գերտերություն, եւ նրա համար ՆԱՏՕ-ի շարքային անդամի կամ ԱՄՆ-ի կրտսեր դաշնակցի կարգավիճակը վաղուց արդեն ընդունելի չէ»,- կարծիք հայտնեց Մելքոնյանը՝ նշելով, որ տարբեր մեթոդներով Թուրքիան փորձում է ավելի ամրապնդել իր կշիռը, ձայնի ազդեցությունը եւ ներկայացվածությունը հյուսիսատլանտյան բլոկում։

Այլ հարց է, որ Թուրքիայի պետական քաղաքական մտածելակերպը ստիպում է, որպեսզի իր առանձնահատկությունը եւ գործընկերների կողմից կարեւորության ընդգծումն անպայմանորեն նյութականացվեն։ Դա կարող է ենթադրել ինչպես քաղաքական օրակարգի թելադրում, այնպես էլ ՆԱՏՕ-ում որոշումներ ընդունելու հարցում շատ ավելի վճռորոշ ձայնի իրավունքի ստացում եւ այլն։ «Կա կուլիսային մի ամբողջ հարցերի շարք, որտեղ Թուրքիան արեւելյան դիվանագիտությանը հարիր մեթոդներով կարողանում է մանեւրել, այսինքն՝ իր աշխարհագրական դիրքը, բնակչությանը, ներուժը եւ այլն ծառայեցնել քաղաքական առեւտրի իրականացման համար»,- ասաց թուրքագետը։

Այդ նույն համապատկերում է նա դիտարկում նաեւ թուրք-ամերիկյան հարաբերությունները, Բայդենի հետ փոխհարաբերությունները։ Ի դեպ, Էրդողանը երկու անգամ հույս է հայտնել, որ Բայդենի հետ հանդիպումը նոր էջ կբացի երկու երկրների հարաբերություններում՝ չնայած առկա լուրջ խնդիրներին: Թեեւ Վաշինգտոնը խուսափել է նման խոստումնալից ձեւակերպումներից, սակայն Անկարա կատարած վերջին այցի վերաբերյալ հարցազրույցում ԱՄՆ պետքարտուղարը շեշտել էր Թուրքիայի կարեւորությունը որպես Միացյալ Նահանգների գլխավոր դաշնակից՝ միեւնույն ժամանակ նշելով, որ երկու առաջնորդների միջեւ բրյուսելյան հանդիպումը կլինի «անկեղծ եւ անմիջական»:

Ինչ վերաբերում է թուրք-ամերիկյան հարաբերությունների համատեքստում հայկական գործոնին, ապա Մելքոնյանի գնահատմամբ՝ «ցեղասպանություն» եզրույթի օգտագործումը Բայդենի կողմից առավելապես մնալու է հենց հայտարարության մակարդակի. «Արձանագրենք, որ մինչեւ ապրիլի 24-ը Բայդենն արդեն զգուշացրել էր Էրդողանին, որ այդ եզրույթը կիրառելու են, բայց երեւի թե նաեւ հավաստիացրել էր, որ դրանից անդին որեւէ լուրջ վտանգ Թուրքիային եւ որեւէ լուրջ ձեռքբերում Հայաստանի համար այդ տերմինի կիրառումը չի ենթադրելու։ Այնպես որ, մեծ խաղը շարունակվում է, իսկ մենք մեր ուշադրությունը շարունակում ենք բեւեռել միայն բարոյական հաղթանակների եւ հայտարարությունների վրա»։

Ռեալ քաղաքականության մեջ Հայոց ցեղասպանության հարցն այս պահին չունի այնպիսի սրություն, որ կարողանա ազդել աշխարհաքաղաքական վերադասավորումների վրա կամ ունենալ այլ բնույթի կարեւոր հետեւանքներ։ Զրուցակցիս խոսքերով՝ ցեղասպանության հարցն այս պահին կարելի է բնութագրել որպես մի հարց, որից բխող վտանգները՝ քաղաքական իմաստով, Թուրքիային հաջողվել է չեզոքացնել։ «Մենք տեսնում ենք, որ անգամ ԱՄՆ նախագահի կողմից այդ հարցի արծարծումը չի ունենում ռեալ քաղաքական հետեւանքներ եւ, ըստ էության, նախատեսված էլ չէր այդպիսի հետեւանքներ»,- շեշտեց նա։ Խոսելով Թուրքիայի իմիջի մասին՝ մեկ բան հստակ է՝ այդ երկիրը, միեւնույն է, չի կարողանալու ձերբազատվել ցեղասպան պետության խարանից, որովհետեւ անհերքելի են փաստերը, իսկ առաջադեմ մարդկությունն էլ վաղուց Թուրքիային բնութագրում է որպես այդպիսին։ Չնայած այս ամենին, ըստ Մելքոնյանի, Թուրքիան շարունակելու է պատմական իրողությունը հերքելու եւ անտեսելու քաղաքականությունը։ Միեւնույն ժամանակ փորձելու է մերժողականության արշավի շրջանակներում ներգրավել նորանոր համաշխարհային ճանաչում ունեցող գիտնականների, որոնք փողի դիմաց կտարածեն թուրքական թեզեր կամ հայտարարություններ կանեն հայերի եւ թուրքերի «ընդհանուր անցյալի» մասին։ Թուրքիան իր քաղաքական օրակարգում գերակայությունն ու առավելությունն առավելապես տալու է հստակ խնդիրների առաջմղմանը, իսկ ցեղասպանության հարցը, այնուամենայնիվ, կարողացել է վերցնել որոշակի վերահսկողության տակ՝ չեզոքացնելով դրանից բխող վտանգները։

Հունիսի 15-ին Թուրքիայի նախագահն այցելելու է Բաքու, իսկ հաջորդ օրը Ադրբեջանի նախագահի հետ կայցելի Արցախի Հանրապետության օկուպացված Շուշի քաղաք։ Անդրադառնալով այն հարցին, թե ինչ խնդիր է լուծելու Էրդողանի այցն Ադրբեջան եւ մասնավորապես՝ Շուշի, թուրքագետը մատնանշեց երկու կարեւոր նպատակ. առաջինն զգացմունքային ֆոնն է, որպեսզի Շուշին ընկալվի որպես համաթյուրքական ձեռքբերում։ Էրդողանի ներկայությունը նաեւ ցույց է տալու, որ թուրքական ծավալապաշտական նպատակներն ու նկրտումները կարելի է իրականություն դարձնել միայն Թուրքիայի ակտիվ մասնակցությամբ եւ առաջնորդությամբ։ «Այստեղ թաքնված կամ վատ թաքնված սողացող պանթյուրքիզմն ակնհայտ դրսեւորվում է։ Բնականաբար, Շուշիում կարելի է սպասել ազգայնամոլական, պանթյուրքիստական հայտարարությունների, որոնք վստահաբար ավելացնելու են նրա հեղինակությունն Ադրբեջանում, իսկ նրա ուղերձներն ուղղված են լինելու թյուրքական աշխարհին, որտեղ Էրդողանը դիրքավորվելու է որպես այդ աշխարհի առաջնորդ։ 

Երկրորդ նպատակը, որն ավելի իրական քաղաքական եւ տնտեսական շահեր է հետապնդում, այն է, որ Թուրքիան կենացներից եւ ջերմ հայտարարություններից զատ ակնկալում է Ադրբեջանից նաեւ որոշակի քայլեր, որոնք կապահովեն Թուրքիայի՝ Ադրբեջանում ունեցած տնտեսական, քաղաքական, հոգեւոր եւ այլ ոլորտներում ազդեցության աճը։ «Մենք տեսնում ենք, որ այդ հարցում արդեն իսկ նկատվում են տարաձայնություններ։ Դրա դրսեւորումներից էր Շուշիում Գորշ գայլերի դպրոցի հետ կապված պատմությունը։ Փաստորեն, նախագիծը տապալվեց, ընդ որում՝ այդ պրոցեսն ինչ-որ պահի չեղարկվեց հենց Ադրբեջանի կողմից, ինչը նշանակում է, որ այնտեղ տեսնում են թուրքական ազդեցության աճը, եւ որ Թուրքիայի դիրքերի ամրապնդումը որոշակի խնդիրներ է առաջացնելու Ադրբեջանի համար»,- մեկնաբանեց զրուցակիցս՝ ընդգծելով, որ Թուրքիան որոշակի գին է պահանջելու Ադրբեջանից եւ նրա ղեկավարից իր ընտանիքի հետ մեզանից բռնազավթած տարածքներում սելֆի անելու եւ այդ ուրախությունը վայելելու դիմաց։ Հիմա մոտեցել է այն ժամանակը, երբ Ալիեւը պետք է իրական գին վճարի իր «հաղթանակի» պտուղները վայելելու համար։

Լուսինե ՄԽԻԹԱՐՅԱՆ

Թեգեր: ԱդրբեջանԱՄՆԹուրքիաՆԱՏՕպատերազմՋո ԲայդենՌեջեփ Թայիփ Էրդողան
Կիսվել1Tweet1Կիսվել
Լուսինե Մխիթարյան

Լուսինե Մխիթարյան

Ծնվել է Երեւանում, սովորել Հակոբ Օշականի անվան թիվ 172 միջնակարգ դպրոցում, ավարտել դպրոցի ֆիզիկամաթեմատիկական ենթահոսքը։ Հաճախել է ՀԽՍՀ Գեղագիտական դաստիարակության հանրապետական կենտրոնը (այսօր արդեն՝ Հենրիկ Իգիթյանի անվան Գեղագիտության ազգային կենտրոն) եւ ավարտել նկարչության բաժնի լրիվ դասընթացը։ 2001 թվականին գերազանցության դիպլոմով ավարտել է «Դավիթ Անհաղթ» հումանիտար համալսարանի միջազգային հարաբերություններ ֆակուլտետի Իսպանիայի եւ Լատինական Ամերիկայի երկրների բաժինը՝ ստանալով միջազգայնագետի որակավորում իսպանախոս երկրների մասնագիտացմամբ։ 2001-2005 թթ աշխատել է Հայաստանի ազգային արխիվում որպես գլխավոր արխիվագետ։ 2005-2007 թթ. սովորել ՀՀ պետական կառավարման ակադեմիայում՝ ստանալով քաղաքագիտության մագիստրոսի աստիճան «Քաղաքագիտություն» մասնագիտությամբ։ 2008 թ-ի օգոստոսից թղթակցել է «Արմենպրես» լրատվական գործակալությանը, իսկ 2009-ից առայսօր՝ «Հայաստանի Հանրապետություն» օրաթերթին։ Վերապատրաստումներ է անցել հոգեբանության, միջազգային հարաբերությունների եւ հանրային կապերի ոլորտներում։ Ամուսնացած է, ունի երկու որդի։

Նույնատիպ Հոդվածներ

Արցախի շուրջ լարվածությունը գնալով ավելի է սրվում

Արցախի շուրջ լարվածությունը գնալով ավելի է սրվում

Մարտի 28, 2023
Արցախցի երեխաների նկատմամբ շարունակվում է հանցանքը

Արցախցի երեխաների նկատմամբ շարունակվում է հանցանքը

Մարտի 25, 2023

Փոխզիջումը չի կարող արցախահայության գոյությունը վտանգելու հաշվին լինել

Անակնկալներով լի ընտրություններ Թուրքիայում

Հայաստանն Իրանի համար կարեւոր նշանակություն ունի

Աշխարհը կորցնում է թե՛ խաղաղությունը եւ թե՛ արժանապատվությունը

Անդրադարձ՝ ողբերգական տարելիցի առթիվ

Տարածաշրջանային նախագծերը եւ Հայաստանի դերակատարությունը

Հաջորդ Հոդվածը
Իսրայելին նետված կրկնակի սպառնալիք

Իսրայելին նետված կրկնակի սպառնալիք

Շառլ Միշելը ողջունել է հայկական կողմի դիրքորոշումը

Շառլ Միշելը ողջունել է հայկական կողմի դիրքորոշումը

Ամենաընթերցվածը

  • Կա՛ն մշտական թշնամիներ, որովհետեւ կա՛ն մշտական շահեր

    Կա՛ն մշտական թշնամիներ, որովհետեւ կա՛ն մշտական շահեր

    2 Կիսվել են
    Կիսվել 1 Tweet 1
  • «Հպարտ եմ, որ հայ եմ, հպարտ եմ, որ հայ եմ ծնվել…»

    2 Կիսվել են
    Կիսվել 1 Tweet 1
  • «Պետք է գտնենք այն լուծումները, որոնք կխթանեն բարձր արժեք ստեղծող արտադրությունների զարգացումը»

    6 Կիսվել են
    Կիսվել 2 Tweet 2
  • «Կայսերական մեծության» մորմոքը

    1 Կիսվել են
    Կիսվել 0 Tweet 0
  • Այց անմահ հերոսներին

    1 Կիսվել են
    Կիսվել 0 Tweet 0

Սոցցանցեր

Ցանկ

  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք

Օգտակար Հղումներ

  • Armenpress
  • Armenpress | History
  • Республика Армения
  • Պատմություն
  • Հեղինակներ

Մեր Մասին

Հայաստանի Հանրապետություն՚ օրաթերթը ստեղծվել է 1990 թ.

Ներկայում օրաթերթը հրատարակվում է «Արմենպրես» լրատվական գործակալության կողմից:

 

Հասցե՝ Հայաստանի Հանրապետություն, ք. Երեւան, Արշակունյաց պող. 4, 13-14-րդ հարկեր Հեռ.՝ + (374 10) 52-57-56, Էլ-փոստ՝ [email protected]: Գովազդի համար`+(374 10) 52-69-74, +(374 96) 45-19-38, Էլ-փոստ՝ [email protected]

Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք

Հասցե՝ Հայաստանի Հանրապետություն, ք. Երեւան, Արշակունյաց պող. 4, 13-14-րդ հարկեր Հեռ.՝ + (374 10) 52-57-56, Էլ-փոստ՝ [email protected]: Գովազդի համար`+(374 10) 52-69-74, +(374 96) 45-19-38, Էլ-փոստ՝ [email protected]

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist