Արցախի Հանրապետության շուրջ տեղի ունեցած վերջին զարգացումների եւ ընդհանրապես տարածաշրջանում մեծ թափ ու ծավալներ ստացած աշխարհաքաղաքական խմորումների համապատկերին Իրանի նախագահական ընտրությունների արդյունքները լուրջ ուղերձներ են պարունակում: Ավանդույթի համաձայն՝ մեր հարավային հարեւան պետության նախագահների փոփոխություններն ուղեկցվում են արտաքին քաղաքականության հիմնական ուղղությունների վերանայմամբ, որը թելադրվում է առաջին հերթին այդ երկրի պետական շահի արդյունավետ պահպանման եւ առաջ տանելու հրամայականով:
Նորընտիր նախագահ Էբրահիմ Ռայիսին ավելի կոշտ եւ արմատական գործելաոճի կողմնակից է՝ հեռացող Ռոհանիի հետ համեմատած։ Նա իր գործունեության ողջ ընթացքում աչքի է ընկել Իսլամական հեղափոխության արժեքների պահպանմանն ուղղված խիստ գործողություններով: Այդ առաքելությունը մինչեւ նախագահ ընտրվելը նա իրականացրել է Իրանի դատական համակարգը ղեկավարելիս։ Մինչ այդ եղել է գլխավոր դատախազի տեղակալի պաշտոնում, բազմաթիվ մահվան դատավճիռներ է կայացրել պետության եւ ազգի թշնամու մեղադրանքներով: Նա անողոք է եղել նաեւ ահաբեկիչների նկատմամբ:
Չնայած այս ամենին, նորընտիր նախագահ Էբրահիմ Ռայիսին իր առաջին ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, որ միջուկային օրակարգով բանակցային գործընթացը շարունակելու կողմնակից է՝ միաժամանակ ընդգծելով, որ մոտակա ժամանակահատվածում բացառում է անմիջական բանակցություններն ԱՄՆ-ի հետ, եւ այն ավելի շատ պատկերացնում է միջնորդավորված ձեւով: Նա հայտարարել է, որ կողմնակից է առարկայական բանակցություններին եւ թույլ չի տա, որ Վիեննայի բանակցությունները մտնեն փակուղի: Վիեննայի բանակցային հարթակում դիտարկվում է Գործողությունների համատեղ համապարփակ ծրագրում իրանական միջուկային պայմանավորվածությունների հետ կապված խնդիրը: Չնայած Իրանը պահպանել է այս հարցում ստանձնած պարտավորությունները, այնուամենայնիվ, ԱՄՆ-ն հրաժարվում է հանել 100-ից ավելի պատժամիջոցները եւ Թեհրանից նոր զիջումներ է պահանջում: Ռայիսին ասել է, որ ԻԻՀ-ի համար առաջնահերթություն է Միացյալ Նահանգների սահմանած պատժամիջոցների չեղարկումը, իսկ արտաքին ոլորտում Իրանը հավատարիմ կմնա աշխարհի հետ ակտիվ եւ հավասարակշռված երկխոսության սկզբունքին:
Իրանի նորընտիր նախագահը կարեւորել է հատկապես հարեւանների հետ հարաբերությունները: Միանշանակ է, որ վերջիններիս հետ գործողությունների հիմքում Ռայիսին դնելու է Իրանի շահը՝ կոշտ քաղաքականությամբ համեմված: Միանշանակ է, որ այն հակադրվելու է ՆԱՏՕ-ի անդամ պետությունների քաղաքականությանը, որը տարածաշրջանում առաջ է տանում Թուրքիան: Իրանը լավ է հասկանում, որ Թուրքիան իր վարած քաղաքականության տերը չէ, ինչը ապացուցում են վերջինիս անտրամաբանական եւ հաճախ իրար հակասող քայլերը: Անկարան բարեկամական հարաբերություններ էր կառուցում Սիրիայի հետ, սակայն առաջինը հարձակվեց նրա վրա: ՌԴ-ի հետ Սիրիայում փոխգործողության ժամանակ Անկարան մի քանի անգամ թիկունքից հարվածեց Մոսկվային: Արցախյան պատերազմի շնորհիվ Թուրքիան ներխուժել է Իրանի հյուսիս եւ պատրաստվում է այնտեղ ուժեղացնել ռազմական ներկայությունը: Ողջ աշխարհի, այդ թվում նաեւ Իրանի համար Թուրքիան ասոցացվում է ՆԱՏՕ-ի հետ՝ իր բոլոր կանխատեսելի եւ անկանխատեսելի հետեւանքներով:
Այս ամենի համատեքստում Թուրքիայի գործողություններին հակազդելու նպատակով Իրանի նոր առաջնորդը կգերադասի, թերեւս, իր հակաքայլերը կառուցել Հայաստանի հետ համագործակցության շրջանակներում, քանի որ այս հարցում երկու պետության շահերը համընկնում են 100 տոկոսով:
Էբրահիմ Ռայիսին անցած ուղով փաստում է, որ հետեւողական եւ կոշտ կերպով պաշտպանելու է իր երկրի շահերը տարածաշրջանում եւ ողջ աշխարհում, իսկ Անդրկովկասում արցախյան պատերազմից հետո Հայաստանի եւ Իրանի շահերի շրջանակները գրեթե ամբողջովին համընկնում են: Սա նշանակում է, որ այս երկրների հարաբերությունների սերտացումը Հարավ-հյուսիս տրանսպորտային հանգույցի հարցում առնվազն անխուսափելի է: Վերակազմավորվող հայկական բանակը եւ անվտանգության համակարգը կզգան նաեւ Իրանի հետ ռազմական համագործակցության անհրաժեշտությունը:
