Արցախյան վերջին պատերազմի մանրամասներին ծանոթ ցանկացած անհատի համար միանշանակ պարզ է, որ այն հրահրեց եւ դրա ելքն ապահովեց Թուրքիան: Եթե պատերազմին հաջորդած ժամանակահատվածում, առավել եւս 44 օրերի ընթացքում պաշտոնական Անկարան ամեն կերպ ձգտում էր թաքցնել այդ փաստը՝ ներկայացնելով, թե իբր Ադրբեջանն իր ուժերով է պատերազմում, ապա այսօր արդեն նման ջանքեր չի գործադրում: Ավելին՝ Էրդողանը Թուրքիայի գալիք տարվա ընտրությունները փաստացի մեկնարկում է Արցախյան պատերազմը պայքարի ուժեղ «խաղաքարտ» հայտարարելով:
Թուրքիայում Ռիզե-Արտվին նոր օդանավակայանի բացմանը Իլհամ Ալիեւին հրավիրելը եւ այնտեղ Բաքվի առաջնորդի ողջ ելույթն արցախյան թեմային նվիրելը միայն մեկ նպատակ ունեին՝ պատերազմի՝ իրենց համար դրական ելքը վերագրել Էրդողանին, ինչը հնարավոր չէ չդիտարկել որպես մոտեցող ընտրությունների քարոզարշավի դե ֆակտո մեկնարկ։ Էրդողանն ու Ալիեւն արդեն ոչ թե չեն թաքցնում պատերազմում Թուրքիայի մասնակցությունը, այլ այն ներկայացնում են Էրդողանի ձեռքբերում:
«Պատերազմի առաջին ժամերից մինչեւ վերջին օրը իմ եղբայրը մեզ հետ էր, եղբայրական թուրք ժողովուրդը մեզ հետ էր։ Պատերազմի հենց առաջին օրը հարգելի նախագահի, իմ եղբոր, նախագահ Ռեջեփ Էրդողանի խոսքերը, որ Ադրբեջանը միայնակ չէ, Թուրքիան Ադրբեջանի հետ է՝ լուրջ ազդանշան էին շատերի համար։ Մինչեւ պատերազմի վերջին րոպեները, քանի դեռ Շուշիում չէր բարձրացվել Ադրբեջանի դրոշը, Թուրքիան մեզ աջակցում էր, մեր հենարանն էր։ Ադրբեջանական ժողովուրդը երբեք չի մոռանա այդ եղբայրությունը»,- իր ելույթում հայտարարել է Ալիեւը: Նա նաեւ չի մոռացել գովերգել Էրդողանի վարած սոցիալ-տնտեսական քաղաքականությունը, ինչը հիմնավորել է օդանավակայանների, դպրոցների ու մանկապարտեզների բացման փաստերով:
Թուրքական օդանավակայանի բացմանը Իլհամ Ալիեւի մասնակցությունը փաստում է եւս մեկ բանի մասին՝ Ադրբեջանն այլեւս ինքնիշխանության ահռելի կորուստ ունի: Սովորական կառույցի բացմանը նրան հրավիրելը նշանակում է, որ Էրդողանը Ադրբեջանը դիտարկում է որպես իր նոր վիլայեթ: Դա օրինաչափորեն այդպես էլ պետք է լիներ: Արցախի ժողովրդի դեմ իրականացրած ագրեսիայի եւ դրա ելքը որոշելու համար Թուրքիան դեռ ավելին է պահանջելու Ալիեւից: Արդեն այսօր Անկարան հիմնական ներկայություն է ապահովել բռնազավթած արցախյան տարածքներում, մասնավորապես՝ հանքարդյունաբերության եւ բիզնեսի այլ շահավետ ոլորտներում: Ադրբեջանի բանակն ինտենսիվությամբ հարմարեցվում է թուրքական բանակի չափորոշիչներին: Պաշտոնական Բաքուն իր արտաքին քաղաքականությունը վարում է բացառապես Անկարայի թելադրանքով, ուղենիշներով եւ հստակ ընդգծած պրիզմայով:
2023 թ. հունիսին նախատեսված Թուրքիայի նախագահական ընտրություններում Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը երրորդ անգամ կառաջադրվի այդ պաշտոնում: Թուրքիայի գործող առաջնորդն այս անգամ կներկայացնի «Ժողովրդի դաշինք» քաղաքական միավորումը, որի կազմում են ինչպես իշխող «Արդարություն եւ զարգացում», այնպես էլ «Ազգայնական շարժում» կուսակցությունները։ Թուրքիայում գործող բոլոր կուսակցությունները, հատկապես՝ Էրդողանի գլխավորածները, ազգայնական քաղաքական ուժեր են: Այս առումով լրիվ բացատրելի է, թե ինչու է Էրդողանն իր ընտրապայքարի հիմքում դնում Արցախի ժողովրդի դեմ հրահրած ագրեսիայի՝ թյուրքական պետությունների համար դրական արդյունքները:
