Շաբաթվա մեկնարկը նշանավորվեց Հարավային Կովկասի համար տրամագծորեն հակառակ երկու գործընթացով, որոնք ակներեւ են դարձնում տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքական քարտեզը եւ տեղի երկրների անվտանգային քաղաքականության առաջնահերթությունները: Հայաստանում անցկացվում են ՀԱՊԿ խորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի եւ Անվտանգության խորհուրդների քարտուղարների կոմիտեի հերթական նիստերը, իսկ Ադրբեջանում արգելափակվում է Ռուսաստանի պաշտոնական խոսափողերից մեկը համարվող առաջատար «ՌԻԱ նովոստի» լրատվական գործակալությունը:
Ավելին՝ երբ Հայաստանում ընթանում են ՀԱՊԿ կառույցների աշխատանքային հանդիպումները, Բաքուն անսպասելի որոշում է Թուրքիա ուղարկել իր պաշտպանության նախարարին, որպեսզի նա այնտեղ ականատես լինի «Էֆես-2022» զորավարժություններին, որոնք արդեն մեկ ամսից ավելի է, ինչ ընթանում են: Ադրբեջանն այնտեղ ներկայացնում են առանձին համակցված բանակի եւ ռազմածովային ուժերի զինծառայողները, իսկ վարժանքների սցենարն Էգեյան ծովի կղզիների գրավումն է:
Հայաստանը խորացնում է իր անվտանգային համակարգի մաս կազմող Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության հետ համագործակցությունը, իսկ դրան զուգահեռ Բաքուն անում է քայլեր, որոնք քողազրկում են այդ երկրի քաղաքական իշխանության իրական աշխարհաքաղաքական կողմնորոշումը: Չնայած փետրվարի 22-ին ՌԴ-ի հետ ստորագրած դաշնակցային հարաբերությունների մասին պայմանագրին, Ադրբեջանը վաղուց քողարկված, իսկ 44-օրյա պատերազմից հետո արդեն բացահայտ եւ լիարժեքորեն թուրքական ուղեծրում է, ինչը նշանակում է, որ Ռուսաստանի շահերի դեմ այդ երկրի գործողություններն ապագայում ավելի են ինտենսիվանալու:
Բաքուն իր երկրի տարածքում «ՌԻԱ նովոստիի» հասանելիությունն արգելափակել էր այն բանից հետո, երբ Արցախի պետնախարար Արտակ Բեգլարյանը գործակալությանը տված հարցազրույցի ժամանակ խոսել էր ադրբեջանցիների սադրանքների եւ Արցախում ռուս խաղաղապահների թվակազմի ավելացման մասին: Փաստորեն, ստացվում է, որ Ադրբեջանն արցախցիների անվտանգության բարձրացման վերաբերյալ հայտարարությունները համարում է անջատողական, իսկ ռուս խաղաղապահների թվի ավելացումը՝ հարված իր տարածքային ամբողջականությանը: Այլ կերպ ասած՝ պաշտոնական Բաքուն շատ կարճ ժամանակահատվածում սկսել է տրտնջալ ռուս խաղաղապահների ներկայությունից, ասել է թե՝ Ռուսաստանից: Այս աշխարհաքաղաքական համայնապատկերում Հայաստանն օրինաչափորեն շահագրգռվածություն է ցուցաբերում եւ որոշակի քայլեր ձեռնարկում իր անվտանգության առանցքային բաղադրիչ համարվող ՀԱՊԿ-ի գործունեությունն ավելի արդյունավետ եւ կիրառելի դարձնելու համար:
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն էլ ՀԱՊԿ խորհրդարանական վեհաժողովի նախագահ, Ռուսաստանի Պետդումայի նախագահ Վյաչեսլավ Վոլոդինի գլխավորած պատվիրակության հետ հանդիպման ժամանակ շեշտեց ՀԱՊԿ մեխանիզմներն առավել արդյունավետ՝ ճգնաժամային իրավիճակներին արձագանքող դարձնելու մասին, իսկ Խորհրդարանական վեհաժողովը ՀԱՊԿ փաստացի այն քաղաքական պլատֆորմն է, որտեղ բոլոր այս հարցերը պետք է քննարկվեն: Հանդիպմանն առաջնայնություն է տրվել նաեւ մեր տարածաշրջանում եւ աշխարհում սկսված աշխարհաքաղաքական, ռազմական գործընթացներին կառույցի արագ ու համարժեք արձագանքման կարեւորությանը:
Այն դեպքում, երբ ՀԱՊԿ գրեթե բոլոր պետություններն Ադրբեջանի հետ ունեն լավ հարաբերություններ, Հայաստանը ստիպված է տարածաշրջանում կազմակերպության գործիքների կիրառման արդյունավետության բարձրացման նախաձեռնություն ստանձնել, քանի որ այսօր Ադրբեջանի գործողություններն ուղղված են միայն ՀԱՊԿ մեկ անդամի՝ Հայաստանի անվտանգությանը: ՌԴ-ն եւ ՀԱՊԿ-ը դե յուրե տարածաշրջանի հիմնական զսպող ուժերից են, որոնք կանգնեցնում են ադրբեջանաթուրքական ծավալապաշտական նկրտումները: Հայաստանը գործուն միջոցներ է ձեռնարկում միջազգային իրավունքով ամրագրված այդ պարտավորությունների դե-ֆակտո կիրառելիությունն ապահովելու համար՝ ընձեռելով անհրաժեշտ նախադրյալները, որպեսզի համոզված լինի, որ անհրաժեշտության դեպքում ՀԱՊԿ-ն իր կանոնադրական նպատակները կկատարի: Տարածաշրջանում զսպող դերակատարություն ունի նաեւ Իրանը, բայց վերջինս որդեգրել է միայնակ անվտանգային համակարգ ունենալու սկզբունքը, որի պրիզմայից էլ, ըստ նախընտրելիության, համագործակցում է այլ պետությունների հետ՝ առանց դաշինքների մեջ մտնելու:
Վերոշարադրյալից պարզ է դառնում, որ տարածաշրջանում ընթացող գործողությունները պարզեցնում են Հարավային Կովկասի աշխարհաքաղաքական քարտեզը՝ իր բոլոր չերեւացող խութերով հանդերձ:
