ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի հրավերով երկօրյա աշխատանքային այցով Հայաստանում է Իրանի արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Ալի Բաղերի Քանին։ Լրագրողների հետ ճեպազրույցում երեկ նա շեշտել է, որ Իրանի արտաքին քաղաքականության առաջնահերթություններից մեկը հարեւանների հետ հարաբերությունների զարգացումն է, եւ այդ քաղաքականության մեջ Իրանի համար կարեւորագույն նշանակություն ունի Հայաստանը։ Նրա խոսքով՝ հայ գործընկերոջ հետ քննարկումների ընթացքում մեկ անգամ եւս ընդգծվել է «Իրանի կայուն դիրքորոշումը տարածաշրջանում կայուն խաղաղության հաստատման գործում», ինչպես նաեւ այն, որ «Իրանը միշտ վստահելի գործընկեր է խաղաղության եւ անվտանգության հաստատման գործում»։
Իրանի ԱԳ նախարարի տեղակալի այցը համընկնում է տարածաշրջանում բավական լարված իրադրության հետ։ Այս օրերին Ադրբեջանը մեծաթիվ զինված ուժեր եւ հսկայական ռազմական տեխնիկա է կուտակել Հայաստանի հետ սահմանին։ Պատասխանելով Ադրբեջանի կողմից Արցախը շրջափակելու, Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի մի մասը բռնազավթած պահելու, ինչպես նաեւ «Արեւմտյան Ադրբեջան» եւ «Հարավային Ադրբեջան» կեղծ թեզերի շրջանառման վերաբերյալ լրագրողի հարցադրմանը՝ Ալի Բաղերի Քանին նշել է. «Աստված դիվանագետներին ստեղծել է, որպեսզի խաղաղ երկխոսությունների միջոցով կարողանան հասնել կայունության հաստատմանը։ Ես ենթադրում եմ, որ տարածաշրջանի երկրների ղեկավարներն այնքան խելամիտ են, որ երկխոսության տարբերակը կընտրեն հարցերի լուծման համար։ Եվ Իրանն իր ամբողջ հնարավորությունները, ներուժը կօգտագործի խաղաղ երկխոսությունների միջոցով հարցերին ու խնդիրներին լուծում տալու համար»։
Իրանի փոխարտգործնախարարի այցի եւ Հայաստանի շուրջ ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ Իրանի Իսլամական Հանրապետության լրատվական ցանցին (IRINN- Islamic Republic of Iran News Network) հարցազրույց է տվել կովկասյան տարածաշրջանի փորձագետ Էհսան Մովահեդիանը՝ նշելով, որ Բաքվի ռազմական տեղաշարժերն ակտիվացել են հատկապես Իսրայելից տեխնիկայի օդային փոխադրումներից, Թուրքիայում Էրդողանի հետ Ալիեւի հանդիպումից եւ Մեծ Բրիտանիայի դեսպանի՝ Իրանի եւ Հայաստանի հետ «Բաքվի Հանրապետության սահմանին կասկածելի այցից հետո»։ (Հատկանշական է, որ իրանցի փորձագիտական, վերլուծական շրջանակները նախընտրում են «Բաքվի Հանրապետություն» ձեւակերպումը՝ դրանով իսկ չճանաչելով «Ադրբեջան» արհեստածին պետության կողմից այդ անվանման սեփականացման փորձերը)։ «Ալիեւն իր երկրի ազգային շահերին ուշադրություն դարձնելու փոխարեն շտապում է արկածախնդրության գնալ Հայաստանի սահմաններին։ Հաշվի առնելով Իսրայելի եւ Թուրքիայի ներքին պայմանները եւ Արեւմուտքի ձախողումը Ռուսաստանին Ուկրաինայում կանգնեցնելու հարցում՝ ժամանակն Ալիեւների օգտին չէ»,- կարծում է Մովահեդիանը։ Ըստ փորձագետի՝ Ալիեւի նպատակն է նոր ներխուժում իրականացնել Հայաստանի տարածք, կտրել Իրանի եւ Հայաստանի միջեւ սահմանը, նոր հակառուսական ճակատ բացել, 100-օրյա պաշարումից հետո գրավել Արցախը, ստեղծել «Զանգեզուրի միջանցք», հեռացնել Իրանին ապրանքների եւ էներգետիկայի փոխադրման միջանցքներից, Իրանի, Ռուսաստանի եւ Չինաստանի սահմաններ տեղափոխել անջատողական ահաբեկիչներին։ Այդ համատեքստում, Մովահեդիանի խոսքով, Իրանի փոխարտգործնախարարի այցը Հայաստան Իրանի Նոր տարվա առաջին օրը ցույց է տալիս Հայաստանի եւ Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի կարեւորությունը։ Արաբական որոշ երկրների հետ հարաբերությունների բարելավման հարցում Իրանի արտաքին քաղաքական ապարատի հաջողություններից հետո Իրանի միակ «բորբոքված» ու անկայուն սահմանը կապված է կովկասյան տարածաշրջանի հետ։
Ի դեպ, դեռեւս 2020 թ. նոյեմբերի 10-ին Էհսան Մովահեդիանը թվիթերյան միկրոբլոգում գրառում էր կատարել՝ անհանգստություն հայտնելով «Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ խաղաղության համաձայնագրից հետո Թուրքիայի կողմից Իրանի հյուսիսային սահմանների նկատմամբ վերահսկողության անվտանգության» հետ կապված աղետի վերաբերյալ։ Նման զարգացման հետեւանքով, ըստ նրա, Իրանը կորցնում է էներգետիկ ուղիների նկատմամբ վերահսկողությունը, իսկ «օսմանիզմն ու ԴԱԻՇ-ի քաղաքականությունը Թուրքիայում վտանգավոր քայլ կատարեցին»։ Վերոնշյալ թվիթերյան գրառումից յոթ ամիս անց փորձագետը վերահաստատում է իր մտահոգությունը՝ արձանագրելով, որ «Իսրայելը, Թուրքիան եւ Ադրբեջանը փորձում են գրավել Իրանի՝ Հայաստանի հետ մնացած սահմանից 20 կիլոմետրը եւ ավարտին հասցնել իրենց շրջափակումը հյուսիսում, որպեսզի նույնիսկ առանց պատժամիջոցների հայտնվեն դժվարության մեջ»։ Որպես խնդրի լուծում՝ նա առաջարկում է ռազմական միջամտություն կատարել եւ կանխել «անշրջելի աշխարհաքաղաքական փոփոխությունները»։
