Պատմության հետագծով

-Սեպտեմբերի 1՝ Գիտելիքի օր, ուսումնական տարվա առաջին օրը: Պետական տոն, նշվում է 1984-ից, հաստատվել է ԽՍՀՄ Բարձրագույն խորհրդի նախագահության՝ հունիսի 15-ի № 373-11՝ «Սեպտեմբերի 1-ը համաժողովրդական տոն՝ Գիտելիքի օր հայտարարելու մասին» հրամանագրով։ Պետական տոն է Հայաստանում, Ռուսաստանում, Ուկրաինայում, Բելառուսում եւ Ղազախստանում:

-1939 թ. սեպտեմբերի 1՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկիզբը։ Պատերազմում ներքաշված էին աշխարհի երկրների մեծ մասը, ներառյալ բոլոր մեծ տերությունները, որոնք ձեւավորել էին երկու հակամարտող ռազմական դաշինքներ։ Ձեւավորված ռազմական դաշինքներն էին Հակահիտլերյան խմբավորումը եւ Առանցքի երկրները։ Այն ամենասփռված պատերազմն էր համաշխարհային պատմության մեջ, որին ուղղակի մասնակցում էր ավելի քան 100 միլիոն մարդ 30 երկրից։ Պատերազմն ուղեկցվեց մեծ մարդկային կորուստներով, ներառյալ խաղաղ բնակչության շրջանում, այդ թվում՝ Հոլոքոստը:

-570 թ. սեպտեմբերի 1-ին կնքվում է հայ-բյուզանդական դաշինքը։

-1387 թ. սեպտեմբերի 1-ին Լենկթեմուրի զորքը պաշարում է եւ գրավում Վանի բերդը։

-1889 թ. սեպտեմբերի 1-ին ծնվել է Վահան Թոթովենցը՝ հայ գրող, արձակագիր, բանաստեղծ, դրամատուրգ։ Ծնված լինելով Արեւմտյան Հայաստանի Խարբերդ քաղաքում, սովորելով ԱՄՆ-ում եւ ապա հաստատվելով խորհրդայնացված Հայաստանում՝ Թոթովենցն այն հազվագյուտ հայ գրողներից է, որում ստեղծագործությունների մեջ համադրված են արեւմտահայ, սփյուռքահայ եւ խորհրդահայ գրականության տարրերը։ Բազմաթիվ այլ մտավորականներին բախտակից Թոթովենցը 1938 թ. ստալինյան «մաքրագործումների» զոհերից է։

-1922 թ. սեպտեմբերի 1-ին ծնվել է Հակոբ Սալախյանը՝ հայ գրականագետ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու (մահ.՝ 1969 թ.)։

-1850 թ. սեպտեմբերի 1-ին Թիֆլիսում սկսում է հրատարակվել «Արարատ» շաբաթաթերթը՝ Գաբրիել Պատկանյանի խմբագրությամբ։

-1860 թ. սեպտեմբերի 1-ին Կ. Պոլսում հիմնվեց «Համազգային ընկերությունը»՝ Միքայել Նալբանդյանի ակտիվ մասնակցությամբ։

-1861 թ. սեպտեմբերի 1-ին Կ. Պոլսում Գ. Երանյանի, Ն. Թաշճյանի եւ Տ. Չուխաջյանի խմբագրությամբ սկսում է հրատարակվել «Քնար հայկական» երաժշտական կիսամսյա հանդեսը։

-1868 թ. սեպտեմբերի 1-ին տեղի ունեցավ Երեւանի գիմնազիայի բացումը։

-1886 թ. սեպտեմբերի 1-ին Կ. Պոլսի Ղալաթիա թաղամասում Մինաս Չերազի տեսչությամբ բացվեց Կենտրոնական վարժարանը։