Շուրջ հինգ տասնամյակ առաջ, երբ Ստեփանակերտում կառուցվում էր եղբայրական գերեզմանոցը, որտեղ ամփոփված էին Հայրենական մեծ պատերազմում զոհված հայ, ռուս, ուկրաինացի, ղազախ եւ վրացի զինվորականների աճյունները, ովքեր ծանր վիրավորվել եւ բուժվում էին քաղաքային հիվանդանոցում, հազիվ թե որեւէ մեկի մտքով անցներ, որ տարիներ անց այն կվերածվի հուշահամալիրի, եւ տարածքում տեղ կգտնեն նաեւ արցախյան երեք պատերազմներում նահատակված հայորդիների շիրիմները:
2017-ին հուշահամալիրը արցախյան շարժման 30-րդ տարեդարձի կապակցությամբ հիմնանորոգվեց եւ բարեկարգ տեսք ստացավ՝ ստեփանակերտցիների, հանրապետության բնակչության, աշխարհի տարբեր ծագերից Արցախ ժամանած հայերի համար դառնալով ուխտատեղի: Ցավոք, թշնամու սանձազերծած 44-օրյա պատերազմը ողբերգական, անդառնալի մեծաթիվ կորուստներ պատճառեց մեր ժողովրդին, եւ հուշահամալիրի տարածքը հարկ եղավ ընդլայնել ու այնտեղ ամփոփել նահատակված տղաների աճյունները: Եվ եղբայրական գերեզմանոցը վերանվանվեց Պանթեոնի, որտեղ այսօր ամփոփված են մեր 300-ից ավելի հերոս հայորդիների աճյունները:
Արդեն մի քանի ամիս է, ինչ պետբյուջեից հատկացված միջոցներով, բարեգործական խողովակներով հավաքագրված գումարներով այստեղ շարունակվում են կառուցապատման եւ բարեկարգման աշխատանքները: Ըստ Ստեփանակերտի քաղաքապետարանի ճարտարապետության եւ քաղաքաշինության բաժնի պետ Սեյրան Սաֆարյանի՝ Պանթեոնի կառուցապատման ծրագիրը նախատեսվում է ավարտին հասցնել 2022 թ.: Առաջին փուլում հողային աշխատանքներ կիրականացվեն, կկառուցվեն հենապատեր ու ճեմուղիներ, ինչպես նաեւ կավարտվի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշարձանի շինարարությունը, որն ընթացքի մեջ է: Նրա խոսքերով՝ կառուցապատման աշխատանքներն առավել արագ թափով առաջ կընթանային, եթե խոչընդոտող որոշ հանգամանքների պատճառով գործընթացը չընդհատվեր: Խնդիրն այն է, որ տարածքում մեծ ծավալի հողաշերտեր են գոյացել, որոնք բնական ճանապարհով նստվածք պիտի տան, ու նոր միայն ծավալվեն կառուցապատման աշխատանքները: Երկրորդ փուլում, ըստ նախագծի, կավարտվեն ճեմուղիների խճապատումն ու սալապատումը: Այնուհետեւ մասնագետները ձեռնամուխ կլինեն շիրմաքարերի տեղադրմանը:
Ինչպես զրույցի ժամանակ տեղեկացրեց արցախյան երրորդ պատերազմում զոհված եւ վիրավորված զինծառայողների հարազատների միության նախագահ Արմեն Սարգսյանը, շիրմաքարերի ընտրությունն արել են նահատակված տղաների ծնողները՝ խնդիրը քննարկելով քաղաքապետարանում: «Միահունչ» կլինեն նաեւ խնկամաններն ու ծաղկամանները: Պանթեոնն ամբողջովին կլուսավորվի եւ կկանաչապատվի, տարածքում կկատարվի ցրտադիմացկուն ծառերի եւ թփերի տունկ, կտեղադրվեն գեղարվեստորեն ձեւավորված նստարաններ, կկառուցվեն ցայտաղբյուրներ: Այն կունենա երկու մուտք՝ բարեկարգ ճանապարհներով եւ համապատասխան հարթակներով:
Անդրադառնալով Պանթեոնում կառուցվող հուշարձանին՝ ճարտարապետ Ս. Սաֆարյանը նշեց, որ շինարարությունն իրականացվում է արհեստավարժ մասնագետների կողմից, եւ որպես հիմնական շինանյութ օգտագործվում են վարդագույն տուֆ եւ մարմար: Նախագծի հեղինակն է «Նարինե եւ Գեղանի» ընկերությունը:
