Սուրբ Սոֆիայի տաճար՝ նախկինում հունական ուղղափառ քրիստոնեական տաճար, ավելի ուշ օսմանյան մզկիթ, մինչեւ 2020 թ.՝ թանգարան (Այասոֆիա թանգարան), իսկ 2020 թ. հուլիսի 10-ից մզկիթ Ստամբուլում (Թուրքիա)։ Տաճարը կառուցվել է 537 թ. եւ հայտնի է հատկապես իր յուրօրինակ գմբեթով։ Այս տաճարը աշխարհի ամենամեծ կառույցներից է եղել եւ համարվում է ճարտարապետության գլուխգործոց։ Այն միեւնույն ժամանակ համարվում է բյուզանդական ճարտարապետության մարմնավորում. կարծիք կա, թե այն «փոխել է ճարտարապետության պատմությունը»։ Սուրբ Սոֆիայի ճարտարապետական յուրահատկությունը այն է, որ պատրաստված է փոքրիկ կերամիկական կտորների եւ ավազի համակցությամբ, մի եղանակ, որը համարժեք է ժամանակակից բետոնին։
Իր ստեղծման օրվանից՝ 537 թ., մինչեւ 1453 թ. այն եղել է Արեւելյան ուղղափառ տաճար եւ հանդիսացել է Կ. Պոլսի տիեզերական պատրիարքի նստավայրը։ Միայն 1204-1261 թթ. ընթացքում տաճարը խաչակիրների կողմից (Խաչակրաց 4-րդ արշավանքի ժամանակ) վերածվել է կաթոլիկ տաճարի, որը Լատինական կայսրության տիրապետության տակ էր։ 1453 թ. մայիսի 29-ին Սուրբ Սոֆիայի տաճարը վերածվել է օսմանյան մզկիթի. այս կարգավիճակում այն մնացել է մինչեւ 1931 թ.։ Այնուհետեւ այն աշխարհիկացվել է եւ 1935 թ. փետրվարի 1-ին դարձել բաց թանգարան։ Շուրջ հազար տարի Սուրբ Սոֆիայի տաճարը համարվել է աշխարհի ամենամեծ տաճարը, մինչեւ որ 1520 թ. կառուցվել է Սեւիլյայի տաճարը։
